به گزارش خبرنگار مهر، اوايل دهه 80 بود كه ساخت دومين كارخانه سيمان در خراسان شمالي آن هم سال‌ها پس از فعاليت كارخانه سيمان بجنورد، در دستور كار مسئولان استاني و كشوري قرار گرفت اما ساخت آن از سال 84 و براساس توافق استاندار وقت خراسان شمالی با مرکز اقتصادی آستان قدس رضوی وارد فاز عملیاتی شد.
با اين حال كلنگ كارخانه سيمان سمنگان در شهرستان مانه و سملقان خراسان شمالي در اوايل سال 86 به زمين زده شد و قرار بود طي چهار سال به بهره برداري برسد، كارخانه‌اي با ظرفيت توليد روزانه سه هزار و 300 تن انواع سيمان خاكستري تيپ يك، دو و سه كه براي ساخت آن سرمايه ارزي 24 ميليون و 800 هزار يورو و سرمايه ريالي هزار و 113 ميليارد ريال با احتساب سود دوران مشارکت و احداث سرمايه در گردش در نظر گرفته شده بود.
اگر چه تمامي سهامداران اين كارخانه آستان قدس رضوي و شركت‌هاي وابسته بودند و انتظار مي‌رفت به واسطه تمكن مالي آستان قدس، كارخانه مذكور در موعد مقرر به بهره برداري برسد اما با تمام موعد اوليه براي بهره برداري از اين واحد صنعتي، پروژه حتي به نيمي از پيشرفت ساخت هم نرسيده بود، حال بماند كه هيچ كدام از تجهيزات مورد نياز كارخانه هم خريداري نشده بود.
اكنون اما در حالي كه شش سال از آغاز ساخت اين پروژه مي‌گذرد و هنوز تجهيزات تمام چيني اين كارخانه وارد نشده و عمليات ساخت آن هم تنها كمي بيش از 60 درصد پيشرفت دارد، كل پروژه به دليل عدم تخصيص اعتبار متوقف شده است.
گفته شده كه در كنار عدم تخصيص اعتبارات ارزي كه علي القاعده تحريم‌هاي موجود دليل آن بيان مي‌شود، تسهيلات ريالي اين طرح نيز تخصيص نيافته و به همين دليل كل پروژه متوقف شده است.
سيمان سمنگان؛ سرمايه گذاري آستان قدس در مانه و سملقان
تقريبا صفر تا صد كارخانه سيمان سمنگان در شرق شهر آشخانه مركز شهرستان مانه و سملقان خراسان شمالي بر عهده آستان قدس رضوي است، در اين پروژه شرکت سيمان رضوي 51 درصد، آستان قدس رضوي 20 درصد، موسسه سازمان اقتصادي رضوي 10 درصد، شرکت ساختماني بتني و ماشين قدس رضوي 4.5 درصد، مسکن و عمران قدس رضوي 4.5 درصد و عباس خواجه پيري، مديرعامل كارخانه هم 10 درصد سهم دارند.
قرار بود با بهره‌برداري از كارخانه سيمان سمنگان در سال 90 براي حدود 500 نفر به صورت مستقيم و دو هزار نفر هم غيرمستقيم شغل ايجاد شده و روزانه هم بيش از سه هزار تن سيمان در اين واحد براي مصارف داخلي توليد شود.
اگر چه ساخت كارخانه در ابتدا با شتاب و قدرت مناسبي در فضايي به مساحت حدود 100 هكتار آغاز شد اما رفته رفته مشكلات مختلف رخ عيان كرد و سرعت ساخت كند و كندتر شد، مشكلاتي كه گفته مي شد مهم ترين آن كمبود اعتبار است.
در دو سال اخير اما ساخت اين واحد صنعتي حركتي لاكپشتي داشت و برخي مواقع نيز ساكن بود اما از شش ماه پيش اجراي آن به طور كلي تعطيل و كارگران و مهندسان فعال در آن بيكار شدند.
مدير كارگاه كارخانه سيمان سمنگان در اين زمينه در گفتگو با خبرنگار مهر، با بيان اين كه ساخت اين واحد از شش ماه پيش تعطيل شده است، اظهار مي كند: عدم تامین اعتبار مورد نیاز و نیز عدم دریافت تسهیلات بانکی سبب شد تا پروژه سيمان سمنگان متوقف شود.
نظرعلی نظری مي گويد: براي احداث اين كارخانه در ابتدا سرمايه ارزي به ميزان 24 ميلييون و 800 هزار يورو و سرمايه ريالي هزار و 113 ميليارد ريالي در نظر گرفته شده بود و آستان قدس رضوي هم تاكنون براي اجراي اين طرح حدود 600 ميليارد ريال هزينه كرده است.
وي با اشاره به اين كه ساخت اين كارخانه از سال 86 آغاز شده و اكنون حدود 60 درصد پيشرفت دارد، مي‌افزايد: تاكنون 63 درصد از عمليات عمراني كارخانه نظير احداث ساختمان هاي اداري، سيلو، كوره و... اجرا شده است.
به گفته نظري علاوه بر ساخت بخش هايي از كارخانه در حال حاضر قرار داد خريد و نصب تجهيزات مورد نياز كارخانه شامل سنگ‌شكن‌ها، آسياب مواد خام، آسياب سيمان، پيش گرم‌كن، كوره‌ها، کولرها و بارگيرخانه با شركت CNTIC چين بسته شده اما تاکنون اعتبار مورد نياز براي خريد و اجراي اين تجهيزات از سوي بانك عامل تامين نشده و در واقع آزادسازي فاينانس اصلي ترين مشكل اين مسئله است.
اين مسئول عنوان مي كند: تا زماني كه اعتبار مورد نياز تخصيص نيابد امكان ورود اين تجهيزات به كشور نيز وجود ندارد.
او با اشاره به تامين آب، برق و گاز مورد نياز براي كارخانه، مي‌گويد: همچنين در اين مدت در كارخانه سيمان سمنگان تامین برق به میزان 18 مگاوات، تامین گاز طبیعی به میزان 20 هزار مترمکعب در ساعت و تامین آب به میزان 1.5 میلیون مترمکعب در سال از سد شیرین دره انجام شده و در اين زمينه ها مشكل خاصي وجود ندارد.
تداوم ساخت كارخانه سيمان سمنگان در گرو تامين اعتبار
سيدمحمدرضا هاشمي فرماندار شهرستان مانه و سملقان هم در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد كارخانه سيمان سمنگان اظهار مي‌كند: تكميل و بهره‌برداري از این کارخانه كه در شرق آشخانه در حال احداث است مي تواند نقش چشمگيري در اشتغال و محروميت زدايي در اين منطقه داشته باشند.
هاشمي هم دليل توقف پروژه را ناتواني در دريافت تسهيلات از بانک‌ها و عدم تخصيص اعتبارات طرح مذكور مي‌داند و اظهار اميدواري مي كند كه با گشايش وضعيت اقتصادي كشور، زمينه براي ادامه ساخت اين واحد صنعتي و بهره برداري از آن در آينده اي نزديك فراهم شود.
نماینده مردم شهرستان هاي بجنورد، مانه و سملقان، راز و جرگلان، گرمه و جاجرم در مجلس شوراي اسلامي نيز در گفتگو با خبرنگار مهر، عدم تخصیص ارز را مهم ترين دليل تاخير در راه اندازي كارخانه سيمان سمنگان و توقف اجراي آن مي داند.
موسي الرضا ثروتي اظهار مي كند: اگر چه پیگیری‌های لازم برای تخصیص ارز به این واحد تولیدی در حال انجام است اما به دليل اين كه مي بايست تسهيلات ارزي اين كارخانه از محل صندوق ذخيره ارزي تخصيص مي يافت و اين صندوق نيز خالي بود، اعتبارات مورد نياز به پروژه تزريق نشد و در نتيجه اجراي آن از برنامه غقب افتاد.
به گفته وي تخصیص ارز از محل صندوق ذخيره ارزي با عامليت بانك صنعت و معدن و تسهيلات ريالي از طريق بانك ملي برای راه اندازی کارخانه سیمان سمنگان در سال هاي گذشته مصوب شده و مي بايد اين اعتبارات تخصيص يابند.
ثروتي مي افزايد: همچنين LCهاي مورد نياز براي خرید تجهيزات اين واحد صنعتي از كشور چين نيز گشايش يافته و در صورت تامين اعتبار، نسبت به خريد و نصب اين تجهيزات نيز اقدام مي شود.
به گزارش خبرنگار مهر، با اين اوصاف به نظر مي رسد تا زمان بهبود نسبي شرايط بودجه اي كشور و رفع حداقل بخشي از تحريم هاي ظالمانه غرب عليه ايران، چشم انداز روشني براي آغاز عمليات عمراني و تداوم ساخت كارخانه سيمان سمنگان وجود ندارد.