به گزارش خبرنگار مهر، اكنون در استان 867 هزار نفري خراسان شمالي با 20 شهر و حدود 850 روستا و آبادي داراي سكنه، 216 هزار خانوار در 291 نقطه روستایی و 17 شهر با جمعیتی حدود 700 هزار نفر از نعمت گاز شهری بهره مند هستند و علاوه بر اين طرح گازرسانی به راز، تنها شهر بدون گاز استان و 123 روستای ديگر خراسان شمالي نیز در دست اجرا است.
اگر چه وضعيت برخورداري از نعمت گاز طبيعي در خراسان شمالي به نسبت ديگر استان‌هاي كشور نامطلوب نيست اما در اين ميان آنچه كه اين استان را از ديگر استان هاي كشور متمايز كرده ميزان بالاي حوادث گازگرفتگي و مرگ ناشي از مسموميت با گاز مونواكسيد كربن در خراسان شمالي است.
در يك دهه اخير با توسعه خراسان شمالي همزمان با افزايش برخورداري از گاز طبيعي در شهرها و روستاهاي اين استان، ميزان مرگ و مير ناشي از گازگرفتگي نيز افزايش يافته به گونه اي كه بر اساس آمار پزشكي قانوني خراسان شمالي در حالي كه در سال 80 در این استان 235 نفر دچار مسمومیت ناشی از مونواکسید کربن شدند این آمار در سال 91 با دو برابر افزایش به 697 نفر رسید.
شايد افزايش ميزان گازگرفتگي در خراسان شمالي به تبع افزايش برخورداري از گاز طبيعي، مسئله اي معمول و منطقي به نظر برسد اما موضوع زماني ناگوار و بغرنج مي شود كه بدانيم بر اساس بررسي هاي آماري پزشكي قانوني در زمينه ميزان مرگ ناشي از گازگرفتگي در بين استان هاي كشور، خراسان شمالي به نسبت جمعيت رتبه نخست را به خود اختصاص داده است.
بر پايه اين گزارش خراسان شمالي در دو سال گذشته بيشترين ميزان مرگ ناشي از مسموميت با گاز مونواكسيد كربن را در كل كشور داشته است، در اين استان در سال گذشته 16 نفر شامل 10 مرد و شش زن و در سال 90 هم 22 نفر، شامل 11 مرد و 11 زن بر اثر مرگ خاموش جان خود را از دست دادند.
افزايش 42 درصدي مرگ خاموش در خراسان شمالي
مدیرکل پزشکی قانونی خراسان شمالی در زمينه ميزان مرگ ناشي از مسموميت مونواكسيد كربن در استان در گفتگو با خبرنگار مهر، مي گويد كه در 9 ماهه گذشته از امسال ميزان مرگ ناشی از مسمومیت منواکسید کربن در خراسان شمالي به نسبت مدت مشابه پارسال 42 درصد بيشتر شده است.
علی هادیزادگان با بيان اين كه از ابتداي امسال تا پايان آذرماه هفت نفر در خراسان شمالي جان خود را بر اثر مسموميت با گاز مونواكسيد كربن از دست داده اند، اظهار مي كند: اين ميزان در مدت مشابه پارسال چهار نفر بود.
او نيز با اشاره به بررسي هاي پزشكي قانوني مي گويد كه آمار مرگ و مير ناشي از مسموميت با اين گاز در يك دهه اخير در خراسان شمالي رو به افزايش بوده و در دو سال گذشته هم استان با در نظر گرفتن تعداد جمعيت، رتبه نخست كشور در زمينه تعداد قربانيان مرگ خاموش را به خود اختصاص داده است.
وسايل غيراستاندارد مهمترين عامل حوادث گازي در استان
مدیر عامل شرکت گاز خراسان شمالی نيز استفاده از وسایل غیراستاندارد گازسوز را علت اصلی حوادث گازی در این استان مي داند و مي گويد كه عدم رعايت اصول ايمني از سوي مصرف كنندگان هم سبب مي شود تا در برخي موارد حوادث و اتفاقات جبران ناپذيري روي دهد.
حسین تقی نژاد در گفتگو با خبرنگار مهر، مي افزايد: رعايت برخي از موارد ايمني از جمله بستن بست در وسايل گازسوز ساده است اما متاسفانه در اين موارد سهل انگاري هايي روي مي دهد كه سبب وقوع حوادث ناگوار مي شود.
به گفته وي در خراسان شمالي دودكش هاي نامناسب بيشترين علت گازگرفتگي ها هستند و بر اساس آمار عدم نصب و يا نصب دودكش نامناسب، نصب آبگرمکن در حمام و استفاده از گازهای تک شعله بیشترین علت وقوع حوادث گازگرفتگی در خراسان شمالي هستند.
تقي نژاد عدم نصب دودكش در وسايل گاز سوز همچون بخاري و آبگرمكن، عدم باز بودن مسير دودكش يا نداشتن كلاهك H در بالاي پشت بام، تهويه نامناسب منزل، استفاده از اجاق خوراك پزي، بخاري هاي تبديلي و غير استاندارد جهت گرمايش و نيز نصب وسايل گرمازا در حمام را از جمله علل وقوع گازگرفتگي در استان مي داند و با تاكيد بر استفاده از بخاری های استاندارد برای گرم کردن منازل و محل کار، عنوان مي كند كه اطمینان از سلامت کارکرد و استاندارد بودن دودکش و نيز دقت در نصب اتصالات لوازم گازسوز، از مهم ترين راه هاي پيشگيري از وقوع اين حوادث هستند.
او همچنين بر استفاده نکردن از بخاری‌های بدون دودکش در محیط‌های مسکونی بسته تاكيد مي كند و مي گويد كه علائمي نظير آبی نبودن شعله بخاری، داغ نبودن بالاي لوله بخاري و نامطبوع بودن فضای منزل از نشانه هاي خطر گازگرفتگي هستند.
تقي نژاد مي افزايد: در اين گونه مواقع مي بايد ارتفاع دودکش و مسیر آن كنترل شود و ضمن تماس با شماره تلفن 194 و يا ارتباط با افراد متخصص درخواست راهنمايي و كمك كنيم.
لزوم افزايش آموزش هاي ايمني گاز در خراسان شمالي
متصاعد شدن گاز مونواکسید کربن در حوادث گاز سبب می‌شود تا افراد دچار خفگی شده و اصطلاحا به مرگ خاموش دچار شوند، گازي كه بی‌رنگ، بی‌بو و سبک بوده و قابلیت انتشار آن نیز بسیار زیاد است.
از طرف ديگر میل ترکیبی هموگلوبین با مونوکسیدکربن 300 برابر بیشتر از اکسیژن است به همين دليل هم بسیار راحت‌تر با یکدیگر ترکیب شده و مانع رسیدن اکسیژن به بافت‌ها می شوند، مسئله اي كه خفگي و مرگ شخص را در پي دارد.
در اوايل گازگرفتگي افراد احساس سردرد، سرگیجه و حالت تهوع پيدا مي كنند و اگر متوجه تصاعد گاز مونواكسيد كربن نشوند و در مكان بمانند پس از گذشت اندك زماني به دليل كمبود اكسيژن به مرگ خاموش دچار مي شوند.
بر اساس گزارش شرکت گاز خراسان شمالی بیشترین مرگ ناشی از مسمومیت منواکسید کربن در مناطق شهری بخصوص شهرهای توسعه یافته از جمله بجنورد، مرکز استان رخ می دهد اما بايد به اين نكته نيز توجه كرد كه در حالي كه اكنون بیش از 99 درصد از مردم شهر و 52 درصد از ساکنان روستاهای خراسان شمالي از گاز طبیعی بهره مند هستند در 9 ماهه گذشته از امسال 27 درصد از گازگرفتگي ها در استان در مناطق روستايي خراسان شمالي روي داده است.
اين آمار نشان مي دهد كه با وجود تلاش هاي قابل تقدير شركت گاز، آموزش و پرورش، صدا و سيما و ديگر دستگاه هاي دخيل در زمينه آموزش هاي ايمني، هنوز بسياري از مردم خراسان شمالي آن گونه كه بايد و شايد در زمينه حوادث استفاده از گاز طبيعي آگاه نشده و به حساسيت موضوع پي نبرده اند.