دکتر "بهرام امیراحمدیان" استاد دانشگاه تهران در گفتگو با خبرنگار مهر به تشریح مناسبات مسکو-ریاض پس از وقوع حملات تروریستی در روسیه پرداخت و گفت: گزارش ها حاکی است که "ولادیمیر پوتین" رئیس جمهوری روسیه عربستان را تهدید کرده حملات تروریستی اخیر در این کشور را تلافی خواهد کرد. اما روسیه منافعی بیش از آنچه که ما فکر می کنیم در منطقه خلیج فارس دارد و نمی خواهد حضور خود را با چنین جریان زودگذری از دست بدهد. این در حالی است که روسها پس از سال ها غیبت در منطقه علاقمند به حضور در منطقه هستند. باید توجه داشت که هم در دوره اول ریاست جمهوری پوتین و هم در دوره جدید، استراتژی دولت وی حضور در مناطق استراتژیک و مهم جهان و تامین منافع روسیه در این مناطق است.
وی افزود: مسئله دیگر اوپک گازی است که روسیه به دنبال ایجاد آن و ایفای نقش رهبری در چنین تشکیلاتی است. از این جهت گمان نمی رود که روسیه در واکنش به حملات اخیر، دست به واکنش سریع و احساسی بزند، هر چند خبرهایی در مورد تهدید ریاض از سوی مسکو شنیده می شود، اما واقعی بودن این تهدیدها دور از ذهن است.
پژوهشگر ارشد مسایل قفقاز یادآور شد: در مورد اوپک نفتی نیز روسیه هر چند عضو این سازمان نیست، اما تلاش زیادی دارد که در بین اعضای آن نفوذ پیدا کند و نیز با تاسیس اوپک گازی که اعضای عمده آن، کشورهای حوزه خلیج فارس به شمار می روند، نقشی فعال بازی کند.
به گفته وی آنچه که در داخل روسیه و مراکز استراتژیک این کشور مطرح می شود این است که اظهارات پوتین جنبه دیپلماتیک دارد و با توجه به مسائلی که در قفقاز شمالی روی می دهد به ویژه حملاتی که توسط تشکیلات "بیوه های سیاهپوش" انجام می گیرد نمی تواند مستقیما به عربستان ربط داده شود. روسیه برای اثبات چنین ادعایی باید آن را در یک دادگاه بین المللی مطرح کند که پروسه ای طولانی و زمان بر است. این در حالی است که روسیه در حال حاضر نیاز به آرامش و و ثبات فوری دارد، به زودی المپیک زمستانی سوچی آغاز می شود و هر گونه اقدام رادیکال به این ثبات لطمه می زند و روسیه علاقمند به این مسئله نیست.
امیراحمدیان تاکید کرد: برخی گمانه زنی ها حاکی است که در سفر اخیر "بندر بن سلطان" رئیس دستگاه اطلاعاتی به روسیه موضوع حملات روسیه به حمایت این کشور از سوریه مرتبط شده و ریاض تهدید کرده که اگر مسکو به این حمایت ادامه دهد، عربستان هم از طریق کمک به گروه های سلفی قفقاز شمالی تلافی خواهد کرد. اما این ها تنها گمانه زنی هایی است که از سوی رسانه ها مطرح می شود و در مورد صحت آن جای تردید وجود دارد. به نظر من پوتین عاقلانه تر رفتار می کند.
وی در پایان گفت: نباید فراموش کرد که روسیه در سوریه با دشواری هایی روبرو است. نگرانی روسیه در مورد سلاح های شیمیایی سوریه است که باید از این کشور خارج شود. این در حالی است که روسها در این میان نقش داشته اند، اتهاماتی به روسیه وارد است که چرا این سلاح ها را به سوریه فروخته است. مسکو بارها اعلام کرده که اجازه به کارگیری این سلاح ها را به دمشق نمی دهد. در دیگر موارد نیز که روسیه خیلی مستقیم در حاکمیت سوریه دخالت می کند، موجب می شود این کشور با احتیاط بیشتری وارد عمل شود. از این رو مسئولیت روسیه در منطقه ایجاب می کند که از واکنش های سریع و رادیکال بپرهیزد. روابط با اعراب از جمله عربستان برای روسیه مهم است، بنا بر این تلاش پوتین بر این است که اقداماتش در منطقه با واکنش منفی دیگر کشورها مواجه نشود، به عنوان مثال در سوریه، ملاحظات مصر و عربستان را نیز در نظر می گیرد. روسیه در حال حاضر در شرایط دشوار تاریخی قرار گرفته است و باید در تصمیم گیری های خود درایت بیشتری به خرج داده و انتظارات کشورهای عربی، محور مقاومت و نیز ایران را لحاظ کند.
----------------------------------
مصاحبه: فریدون ناعمی