به گزارش خبرنگار مهر، نقالی و هنر نقالی که از دیرباز جایگاه خاصی در استان همدان داشته و در شب نشینی های مردم این دیار گرمابخش محفل ها بوده این روزها رو به فراموشی است اما جشنواره زمستانی همدان بار دیگر به نجات این هنر کهن آمده و با دعوت از نقالان برجسته کشور آشنایی نسل جدید با این هنر را هدف قرار داده است.
از همین رو و به منظور احیا هنر نقالی در استان همدان و کشور همایش نقالان برجسته کشور شامگاه شنبه همزمان با برگزاری هفتمین جشنواره زمستانی همدان در تالار فجر همدان و با استقبال پر شور مردم همدان برگزار شد.
این همایش با تلاوت آیات قرآن توسط نقال برجسته استان همدان و کشور مهدی چایانی آغاز شد و مجری این برنامه یکی از نقالان جوان کشور به نام مرشد میرزا علی اکبر بود که با اشعار و یاد و نام خدا مرشد محمد رضا معجونی را که یکی از استادان سخن و پیشکسوت عرصه نقالی است و در ایران و خارج از کشور برنامه های مختلفی را اجرا کرده، به روی سن دعوت کرد و این نقال برجسته کشور در گوشه سن و در حالیکه تنبک را روی پای خود گذاشته بود، نشست.
مجری بعد از مرشد معجونی از پیشکسوت ترین نقال برجسته ایران به نام مرشد سید مصطفی سعیدی برای حضور در بالای سن دعوت کرد که این نقال بزرگ با تشویق پر شور حاضرین و ضرب تنبک مرشد معجونی و خوشامدگویی به رسم مرشدی توسط نوازنده تنبک در روی سن قرار گرفت و گفت: حدود 65 سال است که در ایران و بروجرد نقالی می کنم.
پس از مرشد سعیدی نوبت یکی از پیشکسوتان نقالی ایران و استان همدان مرشد نقی صباغ بود که به روی سن دعوت شد، استاد نقی صباغ علاوه بر نقالی و پرده خوانی یکی از استادان نقاشی در ایران و استان همدان است.
نقال جسته دیگر ابوالفضل ورمزیار بود که با لباس زیبا نقالی و عصای مخصوص نقالی و تشویق حضار و ضرب تنبک و خوش آمد گویی مرشد معجونی به روی سن رفت. این نقال برجسته کشور به دو زبان انگلیسی و فارسی به نقالی پرداخته و در بین 30 کشور جهان مقام نخست پرده خوانی و قصه گویی را از آن خود کرده است.
وی علاوه بر نقالی خود نمایشنامه نویس، طراح و فوق لیسانس ادبیات فارسی است.
نقال دیگر از دیار قزوین جایی که نخستین قهوه خانه در آنجا برپا شد به روی سن دعوت شد، مرشد حسن بیگی که جوانترین نقال کشور است در عرصه تعزیه و نوازندگی و خوانندگی و بازی در نقش اشقیا در تعزیه خوانی فعال است.
آخرین مرشدی که به رسم میزبانی خواسته بود تا نفر آخر روی سن قرار گیرد نقال برجسته استان همدان و کشور مهدی چایانی بود که با تشویق گرم همدانی ها و ضرب تنبک و خوش آمد گویی به روی سن دعوت شد.
پس از دعوت نقالان بر روی سن که با پرده هایی از صحنه عاشورا و شاهنامه تزیین شده بود مرشدان یکی پس از دیگری بلند شده و به نقالی پرداختند، سید مصطفی سعیدی با نام خداوند منان اغاز کرد و صحنه هایی از شاهنامه و قصه زال و رستم را به شیوایی و زیبایی بیان و حضار را مجذوب سخنوری خود کرد.
رستم و شاهنامه افسانه نیستند
مرشد سید مصطفی سعیدی در بین سخنان خود اذعان داشت: رستم افسانه نبوده و حتی تاریخ تولد او نیز در یافته های تاریخی روشن و مشخص است و 316 سال قبل از میلاد در سرزمین پارس به دنیا آمده است.
نقالان یکی پس از دیگری و به نوبت به نقالی می پرداختند و هر کدام با هنر خود حضار را به وجد می آوردند، نقی صباغ صحنه هایی از نبرد رستم و گشتاسب را به اجرا گذاشت و ابوالفضل ورمزیار نیز علی نامه را اجرا کرد و مرشد حسن بیگی با اینکه جوان ترین نقال روی سن بود با هنرمندی تمام قصه ای از شاهنامه و نبرد رستم و پولاد وند را به نمایش گذاشت و بعد از او نیز مهدی چایانی به نقالی پرداخت و نفر آخر مجری که همان مرشد میرزا علی اکبر بود به نقالی پرداخت.
با نگاهی گذرا به چهره های حضار و عکس العمل آنها در مقابل نقالان چیره دست نشاط و شور و شوق به وجود آمده در بین حضار مشخص و مشهود بود.
پس از پایان مراسم نقال برجسته کشور در جمع خبرنگاران افزود : هنر نقالی در ایران مرده است و دیگر جایگاهی در بین مردم ندارد و افراد انگشت شماری هستند که به این حرفه می پردازند.
نقالی در ایران مرده است
سید مصطفی سعیدی در حالیکه از حمایت نشدن این هنر در کشور گلایه داشت، ابراز داشت: نقالانی که در حال حاضر در کشور فعالیت می کنند به خاطر عشق به این هنر فعالیت کرده در صورتیکه نقالی نان و آب ندارد و نمی تواند منبع درآمد قرار بگیرد.
نقال جوان کشور نیز در جمع خبرنگاران با بیان اینکه متولیان هنر باید از نقالی که رو به فراموشی است حمایت کنند، اظهار داشت: بنده هنر نقالی و تعزیه خوانی را از نیاکان و پدران خود آموختم و از کودکی به این حرفه علاقه مند بودم.
حسن بیگی با اشاره به اینکه نقالی هنر کهن به جا مانده از ایرانیان است، ابراز داشت: همه مسئولین و متولیان باید برای حفظ و احیا این میراث و هنر معنوی ایران زمین تلاش کنند.
مدیر کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان همدان نیز در بین خبرنگاران حاضر شد و افزود: همایش نقالان برجسته کشور به منظور احیا و حفظ هنر نقالی و میراث معنوی ایران و استان همدان برگزار شده است.
علیرضا ایزدی با اشاره به اینکه نقالی از دیر باز در بین مردم ایران و استان همدان جایگاه ویژه ای داشته است، بیان داشت: متاسفانه امروز این میراث به جای مانده از گذشتگان و نیاکان استان همدان رو به فراموشی گذاشته و نسل جدید با آن آشنایی ندارند.
وی با تاکید بر اینکه استان همدان خاستگاه هنر و سنت نقالی در ایران بوده است، ابراز داشت: امروز دشمنان نسل جوان و نوجوان را مورد هجمه های فرهنگی قرار دادند و هجمه های فرهنگی چیزی به جز از یاد رفتن آداب و سنن و هنر های اصیل ایرانی نیست.
مدیر کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان همدان با اشاره به اینکه حفظ و احیا سنن و آداب و هنر ایرانی به نوعی مبارزه با هجمه های فرهنگی دشمنان است، عنوان داشت: متاسفانه نسل جوان و نوجوان و کودک امروز با بازی های بیگانه مشغول شدند در حالیکه این بازی ها هیچ اصالت و ریشه ندارند .
ایزدی در ادامه ابراز داشت: برگزاری این نوع برنامه ها و همایش ها زمینه ای برای آشنایی و حفظ و احیا سنن اصیل ایرانی بوده و باید از روزی که این هنرمندان نباشند و دیگر کسی ادامه دهنده راه آنان نباشد ترسید.
وی با بیان اینکه همایش نقالان برجسته کشور برای دومین بار است که در همدان برگزار می شود، گفت: به منظور حفظ و احیا هنر نقالی در استان همدان و ایران برای تحصیلات آکادمیک این رشته به دانشگاه علمی کاربردی استان همدان پیشنهادی مبنی بر دایر شدن این رشته در دانشگاه علمی کاربردی واحد میراث فرهنگی همدان شده است.
ایزدی در این مورد بیان داشت: پیشنهاد تاسیس این رشته به دانشگاه علمی کاربردی از سوی میراث فرهنگی داده شده و امیدواریم با پیگیری های انجام شده، همدان نخستین مکان برای تحصیلات آکادمیک رشته نقالی در کشور باشد.
آنچه در این مراسم به چشم می خورد حضور نداشتن متولیان و مدعیان هنر در استان همدان بود . با وجود تبلیغات و دعوت رسمی و یا دعوت پیامکی از متولیان عرصه هنر در استان همدان تنها مدیر کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان همدان و رئیس حوزه هنری استان همدان در این جمع حضور داشتند و به نظر می رسد آنها که همواره مدعی هستند دغدغه هنر و فرهنگ را در استان دارند برای شرکت در این مراسم هیچ دغدغه ای نداشتند.