به گزارش خبرنگار مهر، گوره خر ایرانی یکی از گونه های جانوری منحصر به فرد ایران محسوب می شود که روزگاری نچندان دور در دشتهای و استپهای ایران به ویژه استان کرمان به وفور قابل مشاهده بود.
این حیوان رسما در لیست حیوانات در معرض انقراض قرار گرفته است و در اکثر استانهای کشور دیگر دیده نمی شود هر چند که تا چند سال قبل گوره خر ایرانی یکی از گونه های قابل توجه از نظر جمعیتی در ایران محسوب می شد.
پس از خشکسالی و از همه مهمتر شکار بی رویه حیوان رفته رفته تعداد گور ایرانی به صورت انگشت شمار درآمد.
این گونه هر چند بیشتر در استان فارس دیده می شود اما دشتهای کرمان نیز در گذشته از مراکز تجمع و حیات این جانور بومی ایران بود که به دلیل عوامل طبیعی و دخالتهای انسانی نسل حیوان در دهه های گذشته در کرمان منقرض شد پس از این رویداد اداره محیط زیست استان کرمان در اقدامی قابل توجه پنج راس از این حیوان را وارد استان کرمان کرد و در منطقه حفاظت شده خبر در شهرستان بافت سایت پرورش گوره خر ایجاد شد و پرورش این حیوان در دستور کار قرار گرفت.
از آن زمان تا کنون حضور گوره خر ایرانی به صورت آزاد در دشتهای کرمان گزارش نشده است اما سرپرست اداره حفاظت محیط زیست شهربابک که هم جوار با استان فارس نیز می باشد از مشاهده چندین راس از این حیوان به صورت وحشی در دشتهای کرمان خبر داد.
مشاهده چندین راس حیوان در معرض انقراض در دشتهای شهربابک
روح الامینی روز گذشته در جمع خبرنگاران گفت: به جهت مجاورت منطقه ریگ سفید شهربابک کرمان با منطقه حفاظت شده بهرام گور استان فارس، گله های گور ایرانی طبق عادات رفتاری و همچنین امنیت نسبی بین این دو منطقه که زیستگاه مورد علاقه این گونه می باشد آمد و شد دارند.
روح الامینی افزود حضور این گونه در خطر انقراض که از جمله گونه های بسیار باارزش کشور محسوب می شود در کنار گونه های باارزش دیگر همچون هوبره و زاغ بور عزم این اداره را برای درخواست و پیگیری ارتقاء سطح حفاظتی به منطقه شکار ممنوع از مراجع ذیربط جدی تر کرده است.
وی گفت: گور ایرانی از راسته فرد سمان و خانواده اسب و الاغ بوده و مشخصه بارز آن تکه ای پوست گرد و سیاه رنگ در سطح داخلی دست ها می باشد. در گذشته ای نه چندان دور گله های بزرگ گور در بسیاری از مناطق استپی و بیابانی کشور مشاهده می شد ولی در حال حاضر تعداد بسیار کمی از آن فقط در منطقه حفاظت شده توران، بهرام گور و منطقه مرزی سرخس باقی مانده است.
احداث سایت پرورش گوره خر در بافت/ انتقال چندین راس حیوان به منطقه محافظت شده
مدیرکل محیط زیست استان کرمان نیز با اشاره به کاهش شدید جمعیت این حیوان در استان کرمان به دلایل مختلف گفت: محیط زیست برای احیاء مجدد حیات این حیوان در استان کرمان دست به ابتکار جالبی زد چند راس از این حیوان را از استان یزد به کرمان منتقل کرد و یک سایت پرورشی راه اندازی شد.
عباسعلی دامنگیر گفت: برای تجدید نسل گوره خر ایرانی در استان کرمان این سایت در پارک ملی خبر و در شرایط حفاظت شده و تحت نظارت دقیق کارشناسان فعالیت می کند.
وی با اشاره به اینکه اینگونه در معرض انقراض قرار گرفته است گفت: در ابتدا پنج راس از این حیوان در سایت رها سازی شد و تمام تلاش خود را برای پرورش و تکثیر این گونه جانوری در استان کرمان را به کار بسته ایم.
وی مساحت این سایت را هزار هکتار دانست و گفت: خوشبختانه در سالهای اخیر گونه های مختلف در حال انقراض در استان کرمان بار دیگر احیاء شده اند.
وی به مشاهده یک پلنگ ایرانی و همچنین گربه پالاس در کرمان اشاره کرد و گفت: خرس سیاه آسیایی نیز بار دیگر در کرمان مشاهده شده است.
دامنگیر ادامه داد: آنچه در حفظ حیات حیوانات قابل توجه است این است که مردم بومی نسبت به حفظ این گونه ها حساس شوند و بدانند این گونه های حیوانی ثروتی است که در اختیار آنها قرار گرفته است.
وی ادامه داد: ما در دشت راور یوزپلنگ ایرانی را داریم و گسترده بزرگ استان کرمان محلی بکر و دست نخورده برای زیست حیوانات است اما حفظ این گونه ها به این مهم بستگی دارد که دخالتهای انسانی و تقابل حیوانات با انسان کاهش یابد.
وی به برگزاری کارگاههای آموزشی مختلف برای مردم محلی اشاره کرد و گفت: مردم باید بدانند حفظ این گونه های حیوانات حیات وحش وظیفه ای است که باید به آن عمل کنیم.
وی همچنین با هشدار به شکارچیان گفت: مطابق قانون و بدون کوچکترین کوتاهی با شکارچیان برخورد قانونی خواهد شد.
وی با اشاره به حضور گروه خر ایرانی در حیات وحش شهربابک گفت: حضور این جانوران نشان می دهد که دشتهای استان کرمان شرایط مناسبی برای حضور دوباره این جانوران در استان کرمان را پیدا کرده است.
نسل گوره خر در حال انقراض است/ دشت شهربابک باید به عنوان منطقه حفاظت شده تعریف شود
محمد کسمایی در گفتگو با مهر اظهارداشت: جمعیت گوره خر آسیایی هم اکنون در کشور رو به کاهش است که دلیل عمده این مسئله هم شکار بی رویه بوده است.
این فعال محیط زیست گفت: استان کرمان،یزد و فارس از جمله استانهای کشور بودند که جمعیت قابل توجه گور را در خود جای داده بودند اما به تدریج جمعیت گور در کرمان رو به انقراض گذاشت بطوریکه گور ایرانی که در دشتهای کرمان زیست داشت رفته رفته محو شد.
وی افزود: به این حیوان خر آسیایی نیز گفته می شود اما به شدت طی دهه های گذشته مورد شکار قرار گرفته است بطوریکه یک گونه از این حیوان از بین رفته است.
سایت پرورش گوره در پارک ملی خبر بی نظیر است
وی گفت: این حیوان دارای شش زیر گونه است که تصور می رود در صورت ادامه شکار حیوان به زودی دو گونه دیگر نیز در معرض نابودی قرار گیرند.
وی گفت: این حیوان به شدت نیاز به حمایت دارد و خوشبختانه در استان کرمان کارهای خوبی در این زمینه صورت گرفته است و پارک ملی خبر نیز در این خصوص در نظر گرفته شده است.
وی گفت: این حیوان تیره ای از چرندگان بین الاغ و اسب است که گرایش بیشتری به اسب دارد و حتی در داستانهای کهن ایران نیز به شکار آن اشاره شده است.
وی گفت: حیوان نسبت به اسب جثه و سر کوچکتری دارد و رنگ حیوان نیز در فصول مختلف تغییر می کند و مشخصه حیوان نوار سیاه رنگی است که با رنگ سفید احاطه شده است اما حیوان در تابستان قهوه ای مایل به قرمز و در زمستان قهوه ای مایل به زرد است.
لزوم دور نگه داشتن گوره خرها از دشتهای آلوده
وی با اشاره به وجود این گوره خر در دشتهای استان فارس گفت: به دلیل شرایط مطلوب دشتهای شهربابک گوره خرها برای زمستان به این دشتها پناه آورده اند و این منطقه را به عنوان منطقه مهاجرتی خود برگزیده اند.
این در حالی است که برخی از دشتهای شهربابک به دلیل شدت زیاد آلودگی ناشی از فعالیتهای صنعتی و معدنی بسیار آلوده هستند که می توان به دشت خاتون آباد اشاره کرد به نظر می رسد حفاظت و دور نگه داشتن این حیوانات از مناطق آلوده ضروری است.
.................................
گزارش: اسما محمودی