به گزارش خبرنگار مهر از گنبدکاووس، هفته قهرمانی و آخرين هفته كورس سواركاري پاییز و زمستان گنبدکاووس كه 26 هفته این شهر و حتی مشتاقان را از شهرهای دیگر تحت تاثير قرار داده بود، روز پنجشنبه و جمعه به پايان رسيد تا چابكسواران، مالكان، مربيان اسب ها و حتي پيشبيني كنندگان کورس ها با بزرگترين رقابت اسبدواني كشور خداحافظي كنند و منتظر شروع کورس بهاره باشند.
نمی شود حال و هوای برگزاری کورس را توصیف کرد باید آن جا باشید و ببینید که مشتاقان به اسب و سوارکاری با چه عشق و علاقه ای خودشان را به پیست می رسانند. خیابان منتهی به پیست سوارکاری گنبد ترافیک است و همین فرصت خوبی است برای فروش دفترچه هایی که جدول های کورس ها و سایر مشخصات را در آن به راحتی می توانید ببینید.
بساط فروش انواع و اقسام خوراکی ها و حتی خودکار برای پیش بینی بازی ها توسط پسر بچه هایی که مشتاقانه به طرفت می آیند گرم است. آخر هفته ها اینجا برای خودش کمتر از استادیوم آزادی وقتی استقلال و پیروزی بازی دارند نیست. هوای خوب و آفتابی هم مزید علت است تا همه خودشان را برای دیدن آخرین هنر نمایی چابکسواران در سال 92 به پیست برسانند.
جایگاه ویژه اسبدوانی در بین مردم منطقه
هنوز تا شروع اولین دور کورس دو ساعتی باقی مانده است به همین خاطر به سمت محل نگهداری اسب ها رفتیم و با یکی از مالکین که کار مربیگری می کند هم صحبت شدیم.
عبدالرحمن کلته در خصوص علاقه مردم این منطقه به اسب گفت: اسب برای مردم این شهر از نان شب هم واجب تراست و از قدیم عشق و علاقه خاصی به اسب داشته اند به همین خاطر این رشته جایگاه ویژه ایی در بین ترکمن ها و مردم منطقه دارد.
وی ادامه داد: تركمن ها اعتقاد دارند، بادي كه از فاصله بين دو گوش اسب به صورت سوار هنگام تاختن اسب مي خورد، باد بهشت است و با این تعریف حتما به جایگاه اسب و اسب دواني در بين تركمن ها و اهمیت آن می توان پی برد و با توجه به عشق فراوان به اسب در مسابقه شركت مي كنند.
کلته که نزدیک به 45 سال است وقت خودش را در این راه گذاشته افزود: از قدیم نگهداری اسب در بین مردم و در حیاط خانه هایشان به صورت یک سنت بوده است و در حال حاضر هم همه به خاطر عشقی که به این رشته دارند ادامه می دهند و همین علاقه به این مسابقات جان دیگری داده است، در غیر این صورت با این همه خرج برای نگهداری اسب چیزی زیادی نصیب کسی نمی شود.
وی که از وضعیت پیست رضایت کافی دارد ادامه داد: با تمام مشکلاتی که وجود دارد اما به خاطر علاقه ای که داریم با امید این که روز به روز وضعیت مربیان و مالکان و چابکسواران بهتر شود در کنار اسب هستیم و به کارمان ادامه می دهیم اما باید نگاه ویژه ایی به کار و تلاش ما شود و به راحتی از کنار آن نگذرند.
درصد کمی از پاداش ها به چابکسوار تعلق می گیرد
به سمت محل سکوها می رویم و وارد اتاق مخصوص استراحت چابكسواران مي شويم، ستار مهرانی که جزو بهترین چابکسوارها است و تجربه حضور در رقابت های ترکمنستان و دبی را هم دارد گفت: از سال 68 کار چابکسواری را شروع کرده ام آن زمان فقط 11 سال داشتم و به دلیل آن که همه در خانواده سوارکاری را دوست داشتند من به سراغ این کار آمدم و برایم سوارکاری لذت بخش است.
وی ادامه داد: در هر دور چابکسوار می تواند یک اسب داشته باشد اما در هفته بیشتر از دو دور شاید توان نداشته باشد البته تعداد سوارکاری ما در هفته به خوب یا بد بودن اسب هم بستگی دارد.
مهرانی که از اتاق توزین و یا وسایل چابکسواری خیلی رضایت کامل ندارد اما آن قدر کارش را دوست دارد که حتی حاضر نیست از مشکلاتش به صورت واضح حرف بزند و فقط به استاندارد نبودن پیست های بندر ترکمن، آق قلا و تهران بسنده می کند و مقدار مبلغی که به چابکسوار تعلق می گیرد را کم می داند.
وقتی از او پرسیدم که از انتخاب چابکسواری پشیمان نیست گفت: کسی از پرداختن به عشق و علاقه اش پشیمان نمی شود تا 10 سال دیگر می خواهم چابکسواری کنم و بعد از آن به عنوان مربی فعالیت خواهم کرد.
اتاق چابکسوار ها اصلا شرایط مساعدی نداشت اما در کنار این مکان اتاق بسیار مرتب و مجهزی ساخته و مرتب شده که قرار است در آینده در اختیار چابکسواران قرار بگیرد تا آن ها هم از شرایط خوبی بهره مند شوند.
شرط بندی های غیرقانونی سلامت پیست را به خطرانداخته است
به سمت محل ماننژ می رویم جایی که قبل از شروع کورس اسب ها در آن میدان به نمایش گذاشته می شوند تا تماشاگران براساس قبراقی که در اسب ها می بینند پیش بینی کنند. شور و شوق را می توان در بین هوادارن این رشته ورزشی دید، عده ایی بساط زیر انداز و چایی آورده اند و مشارکتی به پیش بینی بازی ها می پردازند.
بعضی ها تنهایی در حال تفسیر کورس ها برای خودشان هستند و می خواهند تا قبل از شروع کورس پیشبینی های خود را در باجه های ثبت کند و اگر اسب منتخب خود پیروز میدان شود جایزه بگیرند.
اما پیش بینی ها به همین باجه ها ختم نمی شود چرا که در کنار این پیش بینی های مجاز، شرط بندی های غیر قانونی هم وجود دارد که به گفته خیلی ها سلامت کورس را به خطر انداخته است و همین باعث انواع و اقسام تبانی شده است.
کورس ها یکی بعد از دیگری در راس ساعتی که در دفترچه نوشته شده است برگزار می شود و این راس ساعت برگزار شدن خودش از نقاط قوت کورس است. وقتی اسب ها از دپار آزاد می شوند این صدای گوینده ورزشگاه است که هیجان را چند برابر می کند و استرس تماشاگران را بالا می برد.
اسب ها که از پیچ اول می گذرند دیگر کسی نمی تواند روی صندلی ها بنشیند همه نگاهشان به اسبی است که پیش بینی کرده اند و برای برنده شدنش فریاد می کشند. اسب ها که از خط پایان می گذرند بعضی ها خوشحال از این که شانس با آن ها یار بوده است و خیلی ها هم ناراحت از این که باخته اند.
هیجان با گزارش زنده کورس در پیست
در زمان برگزاری کورس کسی که بیشتر از همه به هیجان کورس اضافه می کند "امان دردی کر" یا همان "عمو عطا" است که از سال 50 کار گزارشگری را شروع کرده است و برای مردم این منطقه حکم عادل فردوسی پور را دارد و آن چنان با هیجان به گزارش سوارکاری می پردازد که نمی شود به راحتی از صدایش گذشت.
خودش در خصوص علت شروع کارش می گوید: من هم مثل تمام این کسانی که به پیست آمده اند به اسب و سوارکاری علاقه دارم و خداوند این ارث را به من داده و تا زمانی که خداوند قدرت ایستادن به من بدهد به کارم ادامه می دهم.
عمو عطا که شیرینی کلامش برای کسانی که برای دیدن بازی ها می آیند فراموش نشدنی است ادامه داد: سال های گذشته در رادیو گزارشگری کرده ام و در میان این ورزش ها به دلیل همان علاقه سوارکاری را انتخاب کرده ام.
عمو عطا 63 ساله که آخر هفته ها از بندر ترکمن خودش را به گنبد می رساند گفت: وضعیت برگزاری مسابقات بسیار خوب شده است و برای ما الان راحت تر است در سال های خیلی قبل چابکسوار ها هر کدام یک لباسی می پوشیدند و خیلی مشخص نبود اما الان همه لباس هایشان مشخص است و بهتر شده است.
پس از پايان هر دور كورس تماشاگران به باجه هاي پيش بيني پشت ورزشگاه هجوم مي برند تا دوباره پيشبيني كنند. اين يك روند كلي در كورس اسب سواري است كه در بين هفت و يا هشت دور رقابت كه هر كدام با فاصله اي حدود نيم ساعت با يكديگر برگزار مي شود، ادامه دارد.
پیش بینی های مجاز باعث کمک به اقتصاد اسب است
محمود خراسانی معاونت اسبدوانی کشور در خصوص این پیش بینی های غیر قانونی گفت: تنها کاری که ما می توانیم انجام دهیم آن است که از لحاظ فرهنگی به مردم بگوییم از شرط بندی های غیر قانونی پرهیز کنند چرا که عواقب خوبی ندارد و یک گروهی منتفع می شوند و یک گروه ضربه می خورند.
وی ادامه داد: باید بر روی این مساله فرهنگ سازی کرد زیرا این حرکتی که انجام می شود هم خلاف شرع و هم به ضرر اقتصاد خودشان است و تبعات بعدی زیادی دارد.
خراسانی افزود: پلیس و نیروی انتظامی باید جلوی این کار را بگیرد ما مسئول اجرایی هستیم و جز بحث فرهنگی کار دیگری نمی توانیم انجام دهیم و باید تمهیداتی اندیشه شود که مسئولان با این پدیده زشت اجتماعی برخورد کنند.
وی ادامه داد: پیش بینی های که مردم انجام می دهند به عنوان کمک های مردمی است که در نهایت به عنوان جایزه اسب صرف می شود و به خود مربیان و چابکسواران می رسد و این پول به چرخه اقتصاد اسب برمی گردد.
خراسانی در خصوص آزمایش های دوپینگ انجام شده گفت: آزمایش دوپینگ زیر نظر کمیته دوپینگ در دبی انجام می شود و معاونت اسبدوانی دخالتی در آن ندارد اما ما به دلیل این که آن را تسهیل کنیم نظارتی صورت می گیرد و جوایز هم بعد از این که جواب های دوپینگ برسد به صاحبان اسب های برتر داده می شود.
وی با توجه به امکانات خوب مجموعه سوارکاری گنبد گفت: میدان و کورس ها در تهران، بندرترکمن و آق قلا تابع شرایط محیط خودش است و در آن شهر ها به دلیل این که امکانات کمتر است کورس های کمتری برگزار می شود اما در گنبد کاووس همه شرایط مهیا و استقبال هم بهتر است.
خراسانی گفت: 29 درصد از مقدار پولی که از کمک های مردمی دریافت می شود صرف امور اسبدوانی می شود که بیشترین رقم آن به عنوان جایزه اسب ها و 71 درصد هم به کسانی که انتخاب برتر داشته اند داده می شود.
کورس که تمام می شود و اسب ها آرام می گیرند یواش یواش پیست از آن همه تماشاگر خالی می شود همه می روند تا برای یک و ماه و نیم با رویای اسب و سوارکاری اخر هفته هایشان را بگذرانند به امید شروع کورس بهاره که احتمالا از هفته دوم سال 93 شروع شود. در این میان تنها شیهه اسب ها است که گاهی سکوت مجموعه را می شکند.