خبرگزاری مهر - گروه فرهنگ و هنر: بهمن ماه یادآور پیروزی انقلاب شکوهمند ایران در سال 57، هرساله مجالی برای رقابت هنرمندان در حوزه های مختلف بوده و هست. چه از سال‌های دوری که تنها جشنواره‌های فیلم و تئاتر و موسیقی برگزار می‌شدند و چه از 6 سال پیش تاکنون که جشنواره جوان‌تری با نام «جشنواره ببن‌المللی هنرهای تجسمی فجر» متولد شد و گام به عرصه رقابت‌های هنری گذاشت.
اولین جشنواره تجسمی فجر بعد از گذشت بیش از بیست سال از برگزاری جشنواره‌های فیلم و تئاتر و موسیقی شكل گرفت. بنابراین هنرهای تجسمی با تاخیر عنوان جشنواره فجر را به خود اختصاص داد تا هیجان حضور در جشنواره هنرمندان آن را از میدان رقابت دور نكند.
جشنواره با ابتکار حبیب‌الله صادقی و با پیشنهاد وی و البته با همت محمود شالویی برگزار شد و 6 سال است که کم و زیاد، گاه با قوت و گاه با ضعف راه خود را می‌پیماید.
جشنواره امسال درحالی برگزار شد كه دولت یازدهم به تازگی روی كار‌آمده ولی آغاز این جشنواره با حاشیه استعفای دبیر کل جشنواره تجسمی همراه شد.
به هر صورت این جشنواره با ماندن میرهاشمی دبیر کل جشنواره برگزار شد و آثار هنرمندان در ضیافت نمایشگاه در موسسه صبا روی دیوار رفت و آثار نزدیک به 800 هنرمند ایرانی و خارجی به نمایش گذاشته شد.
آمار و ارقام ششمین جشنواره تجسمی فجر
در بخش رقابتی جشنواره 990 اثر از 800 هنرمند ایرانی و خارجی به نمایش گذاشته شد كه 57 هنرمند خارجی از 31 کشور از جمله ایتالیا، اسپانیا، آلمان، بریتانیا، پرو، چین، جمهوری چک، مکزیک، یونان، بلژیک، بلغارستان، رومانی، فرانسه، سوریه، ترکیه، کوبا، یونان، روسیه، لهستان، اتریش، اوکراین، صربستان در رشته های پوستر، کاریکاتور و تصویرسازی آثارشان در جشنواره ارائه شد.
در بخش ملی در رشته نقاشی با موضوع انسان معاصر 110 اثر، خوشنویسی در گرایش‌های نستعلیق، شکسته نستعلیق، نسخ و ثلث 254 اثر، نگارگری 166 اثر، مجسمه‌سازی با موضوع «راه بی انتها» 30 اثر و سرامیک هنری 35 اثر و در بخش بین‌الملل جشنواره در رشته عكاسی با موضوع «امید و شادی‌های زندگی» 64 اثر، تصویرسازی با موضوع «خانواده» 146 اثر، پوستر با موضوع «انرژی» 54 اثر و كاریكاتور با موضوع چهره «سیاستمداران مطرح جهان» و «هنر» 132 اثر در بخش رقابتی ششمین جشنواره بین‌المللی هنرهای تجسمی فجر به نمایش گذاشته شد.
همچنین آثار ابراهیم حقیقی، بیژن صیفوری، مصطفی اسداللهی، كوروش پارسانژاد، علی خورشیدپور، محمدرضا دوست‌محمدی، مجید كاشانی، علی وزیریان، پریسا تشكری، سیدحسن موسی‌زاده، سیدحمید شریفی و محمدرضا میری در رشته پوستر با موضوع «انرژی» و آثار محمود غفوری، افشین شاهرودی، بهزاد تركی زاده، كیارنگ علایی، علی قلم‌سیاه، محمود عبدالحسینی، محمدمهدی رحیمیان، محمدابراهیم صافی، مجتبی آقایی و محمد خدادادی مترجم زاده در رشته عكاسی با موضوع «امید و شادی های زندگی» در بخش غیر رقابتی جشنواره به نمایش درآمد.
كامبیز درم‌بخش، داوود شهیدی، جواد علیزاده، مسعود ضیایی زردخشویی، مسعود شجاعی طباطبایی، محمود آزادنیا، رفیع ضیایی، علیرضا ذاكری، احمدپوررفیع عربانی و حمیدرضا مسیبی در رشته كاریكاتور و فرشید شفیعی، سیدحسام الدین طباطبایی، سیدكمال الدین طباطبایی، مرتضی زاهدی، پژمان رحیمی زاده، زهرا هاشم پور، عطیه بزرگ سهرابی، مریم طباطبایی، محمد حقانی، رجبعلی خدایی، امیر شعبانی پور و ماهنی تذهیبی در رشته تصویرسازی آثارشان را ارائه كردند.
در رشته نقاشی با موضوع انسان معاصر آثار رضا بانگیز، رضوان صادق‌زاده، محمد معمارزاده، حبیب توحیدی، جواد نوبهار، حسن روح الامینی و علی محمد شیخی، در رشته خوشنویسی آثار ازهار شركا، مجتبی سبزه، شمس الدین مرادی، صغری حسینی، علی رضاییان، جمشید یاری شیرمرد، حسین زنوزی، رضا زدوار، سعید قادری و عباسعلی صحافی مقدم، در رشته سرامیك هنری آثار محمد مهدی انوشفر، جعفر نجیبی، امید قجریان، مهدی مكی نژاد و رضا تایبی، در رشته مجسمه سازی آثار نادر قشقایی، نسرین زندی روان، سمیه دهقان، محمد كردی، كیهان خلیلی فرد، علیرضا رضایی و ندا پولادزاده و در رشته نگارگری آثار مهین‌دخت سالك، امیرحسین آقا میری، حسین عصمتی و حسینعلی ماچیانی به نمایش گذاشته شد.
11همچنین فیلم در بخش مسابقه، 15 فیلم در بخش جنبی و پنج فیلم در بخش ویژه مستند هنرهای تجسمی ششمین جشنواره بین المللی هنرهای تجسمی فجر از 26 بهمن در سینما تك موزه هنرهای معاصر تهران به نمایش در می آید.
هیات انتخاب و داوری فیلم های مستند ششمین جشنواره بین المللی هنرهای تجسمی فجر متشكل از ارد عطارپور، مهرداد اسكویی، محمد تقی جلیلی، منوچهر معتبر و محمد مهدی طباطبایی 31 فیلم را از بین 84 فیلم رسیده به دبیرخانه انتخاب كردند.
ليز آندرسون از دانمارك و راجر ملو از برزيل در رشته تصويرسازي، فيليپ تابوردا از برزيل و خاوير برمودز از مكزيك در رشته پوستر، محي تين كوراوغلو از تركيه و آجيم سولاج از ايتاليا در رشته كاريكاتور و ژان گامي از فرانسه در رشته عكاسي داوران خارجي ششمين جشنواره بين المللي هنرهاي تجسمي فجر هستند كه همراه با داوران ايراني آثار برگزيده جشنواره را انتخاب كردند.
حضور داوران خارجی این فرصت را در اختیار ما گذاشت که درباره این جشنواره و جایگاه هنر ایرانی با تعدادی از آنها به گفتگو بنشینیم.
«محی‌تین کوراوغلو»، هنرمند ترکیه‌ای، فعال در حوزه کاریکاتور در هنر ایرانی‌ها در خلق آثار هنری در بخش نقاشی را ستود و در مورد جشنواره‌هایی که توسط دولت برگزار می‌شود، گفت: طبیعی و لازم است که چنین برنامه‌های هنری از حمایت دولت‌ها برخوردار باشد و همین اتفاق در کشور من نیز می‌افتد و هنرمندان زیادی هستند که در فستیوال‌های هنری دولتی شرکت می‌کنند.
وی افزود: از کاریکاتور و هنرمندان بزرگ حاضر در این رشته مانند کامبیز درم‌بخش که بگذریم، نقاشان ایرانی و نقاشی‌های ایرانی را همیشه دنبال کرده و می‌کنم. با آثار بهمن محصص و هنرمندان جدیدتری که در نمایشگاه‌های ترکیه به ویژه در استانبول حضور می‌یابند، آشنا هستم.
کوراوغلو خاطرنشان کرد: نقاشی‌های ایرانی سرشار از مفهوم هستند و معلوم است که یک سابقه طولانی فکر پشت آنهاست که در نمایشگاه آثار جشنواره فجر نیز چندین و چندین اثر بسیار خوب وجود دارد.
آجیم سولاج هنرمند ایتالیایی در مورد کاریکاتورهای ششمین جشنواره تجسمی فجر گفت: کیفیت آثار بخش کاریکاتور بسیار خوب بود و نحوه ارائه کاریکاتوریست‌ها نیز بسیار قابل تامل است و به نظرم قطعی است که برای ارائه اثر در این جشنواره انتخاب شده‌اند و بسیار حساب شده و خوب هستند.
بخش تصویرگری ششمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر را باید یکی از نمایشگاه‌های جذاب این رویداد هنری به حساب آورد. آثار زیبا و دلنشین تصویرگران حاضر در نمایشگاه در کنار بخش کاریکاتور این جشنواره به پویا و پرنشاط شدن جشنواره افزوده و سرزندگی خاصی به این نمایشگاه بخشیده است.
راجر ملو، تصويرساز برزيلی نیز همین عقیده را دارد و آثار بخش تصویرگری را ستودنی می‌داند و در واجهه با آنها از کلمه «fantastic» استفاده می‌کند.
وی در پاسخ به پرسش خبرنگار مهر در مورد شناختش از تصویرگری ایران و تصویرگران ایرانی درحالی که «علی بوذری» هنرمند تصویرگر ایرانی را در کنار خود داشت، گفت: با برخی از هنرمندان ایرانی مانند همین آقای بوذری از طریق شبکه‌های اجتماعی و چندین نمایشگاه خارجی آشنا شدم و به دوستی با آنها می‌بالم.
راجر ملو بیان کرد: همیشه تصویرگران ایرانی در عمق تصویر فرو رفته و آن چیزی را که قصد به تصویرکشیدنش را دارند به خوبی درک می‌کنند به خصوص وقتی قرار است که کتابی را به تصویر بکشند ابتدا تمام کتاب را می‌فهمند سپس آن را به تصویر می‌کشند.
تمام توضیحات یک دبیر کل
صحبت کردن با سیدعباس میرهاشمی، دبیر کل همیشه خندان جشنواره تجسمی فجر در روزهایی که به سمت بسته شدن دفتر ششمین دوره از این جشنواره می‌رویم سخت و آسان است.
سخت به خاطر کمی وقت و شلوغی برنامه‌های کاری وی و آسان به خاطر سال‌ها پاسخگو بودش به رسانه‌ها.
با سید عباس میرهاشمی در روزهای آخر جشنواره تجسمی فجر به گفتگو نشستیم تا وی نیز نظراتش را در مورد برگزاری ششمسن دوره از این سری جشنواره‌ها بگوید.
میرهاشمی در مورد جشنواره فجر امسال و مشکلات مادی و اعتباری این جشنواره به خبرنگار مهر گفت: یکی از ویژگی های خوب جشنواره هنرهای تجسمی فجر که در طول 6 دوره برگزاری به آن دست یافته، رفع مشکل تأمین اعتبارات آن است که از همان ابتدا برای مصوب کردن برنامه‌هایش تلاش کرده و می‌کند که با دریافت و اختصاص بودجه در اجرا با مشکل مواجه نشود.
وی در پاسخ به سوالی در مورد نقاط ضعف و نقاط قوت آثار به نمایش درآمده در جشنواره ششم تجسمی فجر توضیح داد: برگزاری یک جشنواره آن هم در مقیاس جشنواره فجر در6 دوره خیلی کم نیست ولی برای یک چنین حرکتی زیاد هم نیست. اگر بررسی کنیم می‌بینم در هر دوره یک سری اتفاقاتی افتاده است که چه خوب و چه بد این برنامه را تا به امروز به جلو آورده است. در دوره ششم جشنواره تجسمی فجر یک سری اتفاقاتی افتاد که می‌توانست بهتر باشد. من معتقدم که در برخی رشته‌ها نسبت به سایر دوره‌های فجر رشد کیفی داشته‌ایم به عنوان نمونه در نقاشی رشد خیلی خوب بوده و یا در حوزه کاریکاتور، تصویرگری و سفال آثار فوق‌العاده‌ای به نمایش درآمده است.
دبیرکل ششمین جشنواره تجسمی فجر در پاسخ به این پرسش که آیا در نگارگری هم پیشرفت کیفی را شاهد هستیم؟ بیان کرد: در نگارگری و یا عکاسی این رشد را نداشتیم. در برخی رشته‌ها روال گذشته را می‌رویم و باید بررسی شود که چرا ما پیشرفت قابل ذکری در آنها نمی‌بینیم و من هم قبول دارم، ولی چه باید بکنیم؟ مثلا عکس را از جشنواره تجسمی فجر حذف کنیم که نمی‌شود و اصولا من با حذف کردن موافق نیستم. باید به فکر چاره بود.
وی ادامه داد: جای پرفورمنس و چیدمان‌ها در جشنواره تجسمی فجر امسال خالی بود و باید اضافه شود و فکر می‌کنم بر اساس اطلاعات و رویه‌های که در پیش گرفتیم در آینده این بحث به وجود بیاید که آثار جشنواره تا این حد در چیدمان نمایشگاهی از هم تفکیک نشوند. باید قبول کنیم هر اثری این قابلیت را دارد که جدای از گرایش‌ها می‌تواند در کنار اثر دیگر معنا پیدا کند و روی دیوار قرار بگیرد.
این هنرمند عکاس تصریح کرد: ما باید به سمتی برویم که دیگر بخش کاریکاتورمان از تصویرسازی‌هایمان جدا نباشد. در کنار هم قرار گرفتن آثار هرچند برای مجریان کار را سخت می‌کند ولی این موضوع را نباید فراموش کنیم که الزام آن حتمی است.
وی برگزاری این جشنواره را یک دوران گذر دانست و گفت: این دروه‌های گذار دوره‌هایی است که اکنون درون آن هستیم. ما از یک جا شروع کردیم، در روزهای ابتدایی حتی فضا هم نداشتیم ولی کم‌کم جشنواره شکل گرفته و به امروز رسیده است.
میرهاشمی در انتقاد به حضور داوران به خصوص در بخش نقاشی و یکسانی آنها با دوره‌های چهارم و پنجم به شوخی گفت که کار شورای دبیران ما در جشنواره فجر 100 درصد درست است.
وی افزود: متاسفانه کمبود وقت، امسال بخشی از فرصت‌ها را از ما گرفت و جریان استعفای من باعث شد که نتوانیم برنامه‌هایمان را درست اجرا کنیم. شاید اگر وقت داشتیم ترکیب داوران را عوض می‌کردیم.
ششمین جشنواره بین‌المللی هنرهای تجسمی فجر در رشته های نقاشی، با موضوع انسان معاصر، خوشنویسی در سه گرایش نستعلیق، شكسته نستعلیق و نسخ و ثلث با موضوع آزاد نگارگری در سه گرایش نقاشی ایرانی با موضوع شعایر ایرانی-اسلامی و تذهیب و گل و مرغ با موضوع آزاد، مجسمه سازی با موضوع راه بی انتها و سرامیك هنری با موضوع آزاد در بخش ملی و بخش مکمل (فیلم مستند هنرهای تجسمی) برگزار شده است.
امشب 4 اسفندماه با برگزاری اختتامیه ششمین جشنواره بین‌المللی تجسمی فجر پرونده این رویداد هنری نیز بسته می‌شود تا سال آینده بار دیگر هنرمندان آثار خود در این جشنواره شرکت دهند.