به گزارش خبرنگار مهر، ایام نوروز فرصت خوبی است تا به این شهرستان کهن و تاریخی که در جای جای آن تمدن و فرهنگ اصیل ایرانی رخ نشان می دهد، سفر کرد.
شهرستان کهگیلویه با مرکزیت شهر دهدشت، مهد فرهنگ و تمدن این خطه است که وجود آثار فرهنگی و باستانی متعدد بیانگر این ادعاست.
علاوه بر این، شهرستان کهگیلویه به واسطه موقعیت کوهستانی، دره های عمیق، کوههای بلند و رود خروشان مارون، جایگاه مناسبی برای پیدایش و رشد تمدن های نخستین و محلی ایمن برای تمدن های آسیب دیده و ناتوان شده روزگار کهن بوده است.
بافت تاریخی شهر دهدشت
بافت تاریخی شهر دهدشت مهمترین و کهن ترین اثر تاریخی در این شهرستان است که گنجینه ای از معماری اسلامی دوران صفویه به شمار می رود.
این بافت که بر اساس دست نوشته های تاریخی به دستور اردشیر بابکان و به یاد فرزندش "شاپور"، "بلاد شاپور" نام گرفت، در ضلع جنوبی شهر کنونی دهدشت به وسعت 50 الی 60 هکتار قرار گرفته است.
شهر تاریخی بلاد شاپور به دلیل وجود بارگاه هفت امامزاده در آن، به شهر "هفت گنبد" نیز مشهور است.
بلاد شاپور شهری مذهبی و تاریخی است که در آمیختگی هنر و مذهب باعث خلق شاهکارهای شگفت انگیزی در آن شده است. وجود هفت امامزاده، دو مدرسه، یک کاروانسرا، چهار مسجد، بازاری بزرگ و منازل مسکونی گواه بر این مطلب است.
این شهر که روزگاری پر رونق را پشت سر گذاشته دارای برج و بارو وارگ بوده که هم اکنون بخشهایی از آن باقی مانده است. نگاهی به جغرافیای محل نشان می دهد که این شهر به واسطه قرار گرفتن بر سر راه پایتخت صفویان به بنادر جنوبی و نیزنزدیکی به شهر ارجان یا بهبهان کنونی نقش موثری در تجارت آن زمان ایفا می کرده است.
بافت این شهر شامل حمام، کاروانسرا، حمام ارگ، آب انبار، کاروانسرا، مسجد جامع، مسجد مورک، بازار، تجارتخانه و مأمن امامزادگانی مانند امامزاده پیرغازی(ع) و امامزاده جابر(ع) است.
شهر دارای آب و هوای گرمسیری است و معماری آن نیز از معماری عصر صفوی الهام گرفته است.
از دیگر آثار تاریخی شهرستان کهگیلویه می توان به "کتیبه تنگ پیرزال" اشاره کرد که در فاصله 17 کیلومتری از شهر دهدشت در دهانه تنگه ای قرار دارد تاریخ آن به 1296هجری شمسی برمی گردد و با خط ثلث نوشته شده است.
این کتیبه اشاره به عبور اعتمادالدوله حاکم وقت کهگیلویه و بهبهان در دوره قاجاریه دارد که به طول شش کیلومتر ادامه دارد.
قلعه قلعه رئیسی، پل قلعه دختر، محوطه طولیان، قلعه ضرغام آباد، قلعه سرپری، بافت تاریخی روستای چنگلوا و ... از دیگر اماکن تاریخی شهرستان کهگیلویه است.
"کمردوغ" آبشاری به رنگ دوغ
شهرستان کهگیلویه اگرچه آثار تاریخی فراوانی دارد اما بی بهره از جاذبه های طبیعی نیست و هر نقطه از این شهرستان در فصل بهار دیدنی های بسیاری دارد.
از جاذبه های بی بدیل این شهرستان می توان آبشار کمر دوغ را نام برد که از جمله مهمترین جاذبه طبیعی و گردشگری شهرستان کهگیلویه به شمار می رود. این آبشار هفتمین آبشار مرتفع کشور است که بواسطه ارتفاع، ریزش آب آن سفید رنگ و دوغ مانند است و به همین واسطه آن را آبشار کمر دوغ می نامند.
آبشار کمردوغ در بخش چاروسا، در فاصله 85 کیلومتری دهدشت و در کوهپایه های غربی کوه سیلوم واقع شده است و در عین گمنامی، یکی از بلندترین آبشارهای ایران زمین است.
این آبشار دیدنی که نزدیک به ۱۰۰ متر ارتفاع و بیش از ۶۰ متر عرضه دارد پس از عبور از جاده های پرپیچ و خم زیبا و درختان و جنگل های رویایی بلوط پس از عبور از روستای کمر دوغ نمایان می شود.
از ويژگي هاي منحصربفرد اين آبشار، نمکي بودن آب اين چشمه است، زيرا در مناطق کوهستاني کهگيلويه و بويراحمد به ندرت چشمه اي نمکي يافت مي شود.
کوه خائیز و دریاچه سد مارون
از دیگر مناطق دیدنی این شهرستان کوه خائیز است که با ارتفاع 1960 متر از سطح دریا در جنوب غربی شهر دهدشت واقع شده که یک ضلع آن را سد مارون تشکیل می دهد.
این کوه که دارای پوشش جنگلی متنوعی از جمله بلوط، ارزن، بادام کوهی، زالزالک، کلخونک و پسته وحشی است، هفت چشمه و چند باغ قدیمی و دو قلعه به نام های بالون نشین و پیر سوزنی در آن وجود دارد و جزء مناطق حفاظت شده استان نیز به شمار می رود.
دریاچه سد مارون با عمق 80 متری در 40 کیلومتری غرب شهر دهدشت و در کنار گذرگاه معروف سردار ملی "آریو برزن" در تنگ تکاب واقع گردیده است. این دریاچه در میان ارتفاعات تاریخی دژ مهتابی، کوه خائیز و قلعه دژکوه قرار دارد.
شهرستان کهگیلویه همچنین دارای اماکن متبرکه ای مانند امامزاده سیدمحمید(ع) واقع در 10 کیلومتری شمال شرقی شهر قلعه رئیسی و امامزاده میرسالار واقع در ضلع شمال شرقی روستای زرد "فارتق" در بخش دیشموک است.
آثار تاریخی کهگیلویه مربوط به دوران صفوی است
مسئول نمایندگی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان کهگیلویه با بیان اینکه میراث فرهنگی آینه تمام نمای هویت فرهنگی یک قوم است، گفت: بسیاری از بناهای تاریخی موجود در شهر دهدشت به دوره صفویه تعلق دارند.
خداداد مزارعیان در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: بافت تاریخی شهر دهدشت از جاذبه‌های گردشگری منحصر بفرد شهرستان کهگیلویه است که در سال 1364 در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.
وی با اشاره به نزدیک شدن به ایام نوروز، اظهار داشت: شهر دهدشت به واسطه موقعیت آب و هوایی و بافت تاریخی هر ساله در ایام نوروز پذیرای گردشگران بسیاری است.
مزارعیان، منطقه لگین راک، بی بی زلیخایی، حاشیه رودخانه مارون در خروجی تونل کلات و لیرکک در بخش مرکزی رودخانه مارون،دریاچه فصلی دیشموک، لیراب، دلی دل افروز، پارک دشت مازه، چشم انداز جاده ارتباطی دهدشت به دیشموک، چشم اندازهای ارتباطی دهدشت به سادات و ... را از جاذبه های طبیعی شهرستان کهگیلویه عنوان کرد که هر کدام جلوه گر طبیعت زیبای این شهرستان هستند.
وی امامزاده جابر،امامزداه سلطان مهدی، امامزاده بی بی عصمت، امامزاده معصوم،امامزاده جعفر(پیرغازی)، حمام کهیار، حمام ضلع شرقی، حمام مسجد جامع، کاروانسرا، بازار امامزاده جابر، مسجد جامع، ارگ محمد خانی، مسجد مورک، قبر خضر نبی، برج دیدبانی، زائر سرای امامزاده معصوم، تجارتخانه، سه دختران و آب انبار را از بناهای با ارزش و مهمی نام برد که جزء آثار ملی به ثبت رسیده است.
مسئول نمایندگی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان کهگیلویه همچنین از برپایی نمایشگاه صنایع دستی به منظور معرفی صنایع دستی شهرستان به مسافران نورروزی در ورودی دهدشت در آستانه نوروز خبر داد.
به گزارش خبرنگار مهر، شهرستان کهگیلویه علاوه بر همه این آثار تاریخی و طبیعی، مردمان مهربان و میهمان نوازی دارد که قدوم میهمانانشان را بر دیدگانشان می گذارند و می گویند: "خَش اومَیت پاتون سر تیَلِمون".
..........................
گزارش و عکس: مرضیه جوشن