خاتمي كه در گفت و گو با خبرنگار سياسي "مهر" به آسيب شناسي سيطره ادبيات ديني بر رفتار ديني مي پرداخت ، ادبيات و رفتار ديني را مايه عزت دين توصيف كرد و افزود : ادبيات ديني به معناي جامع آن در همه عرصه هاي اجتماعي و فردي و سياسي گوياي فرهنگ و نوع تفكر است.
وي تاثير ادبيات ديني بر جامعه را در گرو پيوند آن با رفتار ديني دانست و متذكر شد كه "در غير اين صورت "ريا كاري و نفاق" به عنوان دو پديده ناپسند در جامعه نهادينه خواهد شد".
اين عضو جامعه مدرسين خاطر نشان كرد: خداوند در قرآن كريم با طرح اين سوال كه آيا ديگران را به نيكي دعوت كرده و خود را فراموش مي كنيد، كساني را كه ادبيات ديني دارند، اما رفتار آنان ديني نيست را مورد نكوهش قرار مي دهد.
خاتمي ادامه داد: اهل بيت (ع) به رهروان خود توصيه فرموده اند به گونه اي رفتار كنيد كه زينت ما باشيد و در حقيقت ما را به سوي هماهنگي گفتار و رفتار رهنمون نمايند تا ديگران با مشاهده عملكرد ما مكتب اهل بيت را تحسين كنند ، اما چنانچه اين دستورات از سوي ما ناديده گرفته شود ، مكتب اهل بيت زير سوال خواهد رفت.
وي با تاكيد بر اين كه "عملكرد مدعيان دين تاثير مستقيم بر دين دارد" اظهار داشت : بهترين نوع تبليغ دين ايجاد هماهنگي ميان گفتار و رفتار دين مداران و مبلغان دين و موثر ترين روش تخريب دين نيز نا هماهنگي در دو عنصر گفتار و رفتار است كه البته، شخص مدعي را زير سوال خواهد برد و اسلام همچنان چون خورشيد درخشان خواهد تابيد.
عضو جامعه مدرسين و محققين حوزه علميه قم در بخش ديگري از گفت و گو تاكيد كرد : دين مداران و به ويژه دولت مردان متدين و همه كساني كه در يك نظام ديني خدمت مي كنند، بايد توجه داشته باشند كه رفتار ديني آنها بيش از يك رفتار فردي محسوب مي شود و بر روي جامعه بسيار تاثير گذار مي باشد.
خاتمي گفت : اكنون كه آقاي احمدي نژاد با شعارهاي ديني به صحنه مديريت اجرايي كشور آمده است و بيش از 17 ميليون نفر به شعارهاي ايشان كه عدالت و حاكميت ارزش ها بود راي دادند ، بايد رهنمودهاي كليدي مقام معظم رهبري نصب العين دولت قرار گيرد.
وي افزود : قبل از پيروزي انقلاب اسلامي به مردم نويد برپايي يك حكومت ديني وتشكيل دولت اسلامي داده شد و در 27 سال گذشته تلاش هايي نيز براي اجراي احكام اسلامي در كشور صورت گرفت، اما هنوزگام هاي باقي مانده در اين مسير فراوان است.
عضو هيات رييسه مجلس خبرگان رهبري با تاكيد بر اين كه "مردم انتظار دارند تحقق اسلام را در شئون مربوط به قواي مجريه و مقننه احساس كنند" تصريح كرد: اگر دولت مردان اسلام را در عرصه اجرا به نمايش بگذارند، مردم بيشتر نسبت به آن گرايش پيدا مي كنند و دغدغه دين جامعه را فرا مي گيرد.
خاتمي ادامه داد: امام علي (ع) در نهج البلاغه به صراحت مي فرمايند "مردم به دين حاكمان خود هستند و بيشتر از آن كه به پدران خود شبيه باشند، به آنان شباهت دارند" و اين مطلب نشانگر آن است كه مسووليت دولت مردان جديد كه با شعار دين وارد عرصه مديريت شده اند، بسيار سنگين است.
اين روحاني فعال در عرصه سياست با انتقاد از بروز نگران كننده ناهنجاري هاي اجتماعي از آنان به عنوان "موج فزاينده حرمت شكني در كشور" ياد كرد و از مسوولان خواست كه هر چه زودتر با جلوگيري از اين مساله جلوه اي از تشكيل دولت اسلامي را در سطح جامعه به نمايش بگذارند.
عضو جامعه مدرسين و محققين حوزه علميه قم در بخش ديگري از گفت و گو ، به بررسي آفات دو گانگي گفتار و رفتار پرداخت و اظهار داشت : آفت دو گانگي گفتار و رفتار به تعبير قرآن و روايات اهل بيت (ع)، نفاق است و جامعه اي كه گرفتار نفاق شود، روي سعادت را نخواهد ديد.
خاتمي در خاتمه با تاكيد بر اين كه "دو گانگي در گفتار و رفتار مسوولان مدعي دين داري باعث ايجاد بدبيني در جامعه مي شود" اظهار داشت : انديشه اعتلاي دين حكم مي كند كه همه و به ويژه مسوولان عالي رتبه نظام اسلامي دغدغه آن را داشته باشند كه با ارايه عملكرد مثبت از خود، كار آمدي دين را بنمايانند.