به گزارش خبرنگار مهر، نوروز خوانی آیین سه هزار ساله ایست که از نیمه اسفندماه در مناطق مختلف استان مازندران اجرا می شود و نوروز خوانان، با حضور در محلات و روستاها، شادباش آمدن بهار را می دهند.
نوروزخوانان که در قالب گروههای سه نفره، خواننده، نوازنده و بارکش مسیر محلات را پیاده طی می کنند، اشعاری در مدح امامان، ترانه های محلی می خوانند و مژده آمدن بهار را به اهالی روستا می دهند و صاحب خانه نیز با دادن پول، شیرینی، گردو، تخم مرغ و نخود، و کشمش از آنان پذیرایی می‌کند
در نوروز خوانی افرادی که به آنها نوروز خوان گفته می شد پیش از آغاز فصل بهار به صورت دوره گردی به شهرها و روستاهای مختلف می رفتند و اشعاری در مدح بهار یا با ذکر مفاهیم مذهبی به صورت بداهه یا از روی حافظه می خواندند. این اشعار به زبان فارسی و یا زبان های محلی بود و پس از اسلام اغلب پس از ستایش خدا در مدح امامان شیعه گفته می شده است.
نوروز خوانی ، گونه ای از آوازخوانی ایرنی است که در گذشته های دور در سرزمین پهناور ایران اسلامی رواج داشت و در حال حاضر این آیین بیشتر در استان های مازندران و گیلان اجرا می شود و به تاکید کارشناسان، دلیل اصلی اجرای این آیین بشارت نوروز به مردم بود که متاسفانه به دلایل مختلف شاهد از میان رفتن آن در جامعه هستیم.
برپایی کارناوال نوروز خوانی در مازندران
جلال محمدی سرپرست گروه موسیقی تبری در گفتگو با خبرنگار مهر از برپایی آیین نوروزخوانی برای اولین بار بصورت کارناوال در استان خبر داد و گفت: نوروخوانی برای برای اولین بار بصورت کارناوال براه انداختیم.
وی افزود: در این کارناوال، چند نفر سفره هفت سین را به صورت نمادین حمل می کنند و صنایع دستی را در این آیین می بینیم.
وی اظهار داشت: در این آیین که همراه با رقص محلی و عیدی دادن به کودکان همراه است، مراسم سال تحویل را به صورت کامل اجرا می کنیم.
محمدی بیان داشت: نوروز خوانی وصف بهار است و در این آیین لحظه تحویل سال را اجرا می کنیم.
وی با اشاره به برگزاری آیین نوروز خوانی در روستای شکتا گفت: در این مراسم دو کیلومتر پیاده روی داشتیم و استقبال بسیار خوبی از آن شد.
سرپرست گروه موسیقی تبری از برگزاری آیین نوروز خوانی در روستای میاندورد خبر داد و گفت: هفته آینده نیز در روستاهای قائمشهر به نوروز خوانی می پردازیم.
پای صحبتهای بازمانده نوروزخوانان
حاج اسماعیل لیما کشی از نوروزخوانان قدیمی در غرب مازندران که اکنون به همراه همسر سالخورده اش در روستای لیماکش رامسر سکونت دارد، به خبرنگار مهر درباره نوروزخوانی می گوید: آن زمان نوروز خوانان که عموما چند نفر بودند و، پانزده روز قبل از رسیدن بهار به داخل روستاها می آمدند و با خواندن اشعار در مدح امامان و ترانه های محلی ، طلیعه بهار را به آنان مژده می دادند.
وی افزود: نوروز خوانان معمولا سه نفر بودند، یکی می خواند و دیگری ساز می زد و نفر سوم نیز به او کوله کش می گفتند درخانه مردم می رفت و هدیه های آنان را دریافت می کرد.
وی ادامه داد: از دوری های امروز بیزارم و برای همین هم در این روستای کم جمعیت ماندگار شده ام، چون اینجا هنوز بوی غیرت، بوی تعصب ، بوی انسانیت وجود دارد.
حاج اسماعیل لیماکشی ادامه داد: در قدیم اعتماد و اطمینان بین مردم موج می زد و حرفها به منزله عقد قرار داد بودند و بیشتر معامله های تجاریمان برپایه حرف و اعتماد بود، اما اکنون با هزار قرارداد و کاغذ و ماده و تبصره نمی توان اعتماد کرد و دروغ و ریا دربین مردم چادر زده است.
این پیرمرد با صفای رامسری گفت : ما به داشته هایمان راضی بودیم و همین اصل هم باعث دوام زندگی ها در گذشته بود.
برپایی جشنواره های نوروزخوانی
علی اصغر بابا کوهی رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی بهشهر نیز با اشاره به برگزاری جشنواره نوروزخوانی در شهرستان گفت: فاصله بین نسل ها و نفوذ فرهنگ بیگانه ، مهم ترین علت نابودی تدریجی این آیین بود که احیای مجدد آن ، نیازمند تلاش بیشتر فعالان عرصه فرهنگ و هنر است.
وی افزود : در حال حاضر به جز چند منطقه از ایران ، این آیین در برخی از کشورهای حاشیه دریای خزر نیز اجرا می شود که در تلاش هستیم با تامین منابع مالی در سال های آینده از برخی گروه های این کشورها برای شرکت در جشنواره نوروز خوانی بهشهر دعوت کنیم.
وی ادامه داد: امیدواریم این حرکت فرهنگی که موجب زنده ماندن و احیای فرهنگ اصیل مازندران و آیین های سنتی می شود ، با حمایت بیشتر مسوولان ادامه داشته باشد.
باباکوهی گفت : امسال 12 گروه نوروزخوان از نقاط مختلف مازندران در این جشنواره شرکت می کنند تا گونه های مختلف نوروزخوانی به معرض نمایش گذاشته شود و این گروه ها در قالب گروه 3 تا 4 نفره در شهرها و روستاهای بهشهر به نوروزخوانی می پردازند.
به گزارش مهر، آیین نوروز خوانی در شهرهای مختلف استان مازندران از جمله آمل، بهشهر، سوادکوه، ساری، میاندورد و ... در حال برگزاری است و این آیین تا شب سال تحویل ادامه دارد.
نوروزخوانان" پیام آوران شادی و بهار هستند که در آستانه سال نو و روزهای پایانی سال، بساطشان در مناطق مختلف مازندران گسترده می شود و از گذشته دور با فروکش کردن سرمای زمستان و نزدیک شدن بهار و تجدید حیات طبیعت، پیک های نوروزی روستاها و شهرهای مازندران با اجرای مراسم، بازی های نمایشی، خواندن اشعار و ترانه هایی در وصف بهار و نوروز، به عاشقان طبیعت بشارت آمدن نوروز را می دادند.