قم - خبرگزاری مهر: شاید زمانی مشکل پیدا نکردن یک آسمان بدون دود و ریزگرد مسئله اصلی پرندگان بود اما امروز مشکل بزرگ‌تری هم از راه رسیده. مشکل دشت‌های خشک و تفتیده که حتی یک قطره آب هم در آنها پیدا نمی‌شود.

به گزارش خبرنگار مهر، پرندگان مهاجر که هر سال حدود 30 هزار کیلومتر را پرواز می‌کنند تا از سیبری به مناطق گرمسیر بروند، در مسیر خود سری هم به تالاب‌ها و دشت‌های قم می‌زدند. جایی که نه دریایی در کار بوده و نه دریاچه‌ای اما هر از گاهی از اثر چند بارندگی گودال‌هایی پر از آب می‌شده و تالاب‌ها جانی می‌گرفتند و همین گودال‌ها از این پرندگان پذیرایی می‌کرده است. خشکسالی امسال قم حتی این پرندگان را فراری داده است.

محمودعلی رکنی، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سال گذشته در گفتگو با رسانه‌ها از افزایش پرندگان مهاجر و به ویژه پرندگان شکاری اظهار رضایت کرده بود. او گفته بود این موضوع دلیل پیگیری‌های اداره‌اش در امن کردن مناطق مختلف استان برای حیات وحش بوده است.

رکنی امسال اما دیگر این جملات را تکرار نمی‌کند. او هم که از دیر کردن مهمانان شهر قم ناراحت است، می‌گوید: شاید در روزهای آینده وضعیت بارندگی‌ها بهتر شود و چند پرنده‌ای به قم بیایند.

واقعیت این است که شرایط آب و هوایی بیشترین تأثیر را بر جذب کردن پرندگان مهاجر دارد. همچنین وجود منابع آب در این زمینه بسیار مهم است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان در گفتگو با خبرنگار مهر، به تالاب مره و تالاب بهشت معصومه به عنوان دو میزبان اصلی پرندگان مهاجر در سال‌های گذشته اشاره می‌کند که امسال دوربین‌ها و محیط‌بانان شاهد اتفاق چندان خاصی در آنها نبوده‌اند.

عقاب صحرایی، کورکور سیاه، سارگپه پا بلند و شاه باز همراه با سایر گونه های مهاجر از جمله صدها قطعه سار و کاکایی از پرندگانی هستند که سال گذشته در این دو تالاب دیده شده بودند.

رکنی می‌گوید اینکه امسال جای دیگری در استان قم میزبان این پرندگان باشد نیز احتمالش ضعیف است چون همه جا آسمان همین رنگ است و همه جا زمین بی‌آب.

مکانی برای استراحت پرندگان

«قم مسیر مهاجرت این مرغ‌هاست و تالاب بهشت معصومه مکان مناسبی برای استراحتشان. این تالاب دارای چندگونه ماهی است و همین مسئله موجب می‌شود پرنده‌های مهاجر ماهی‌خوار به این سمت کشیده شوند.» این را مدیرکل حفاظت محیط زیست می‌گوید و اضافه می‌کند که تا به حال 40 گونه در تالاب‌های مره و بهشت معصومه دیده شده است.

او حضور این پرنده‌ها را شاخص خوبی برای درصد حفظ و حراست از محیط زیست و سلامت طبیعت می‌داند.

رکنی در ادامه می‌گوید: این مرغ‌ها تابستان‌ها را در اروپای شرقی و شمال سیبری می‌گذرانند و آنجا زادآوری می‌کنند، زمستان‌ها هم به سمت تالاب‌ها و سدهای جنوب ایران در استان‌های فارس و خوزستان می‌روند و گاهی سفرشان تا شمال آفریقا نیز طولانی می‌شود.

بنا بر آنچه پرنده‌شناسان می‌گویند، نوعی گذشته‌نگری در طبیعت پرندگان وجود دارد. یعنی اگر سال گذشته در این منطقه از سوی انسان‌ها آسیب یا آزاری بهشان رسیده باشد امسال دیگر نخواهند آمد. رکنی این احتمال را رد می‌کند.

وی می‌گوید شکار در این مناطق کاملاً کنترل شده است و تنها شکارچیانی که کارت شکار داشته باشند آن هم در روزهای خاصی می‌توانند شکار کنند. گویا این روزها چهارشنبه و جمعه است. یعنی در این دو روز اگر کارت شکار و یک تفنگ خوب داشته باشی می‌توانی دلی از عزای گوشت پرنده دربیاوری که البته اگر این کار را انجام دادید باید احتمال ابتلا به آنفولانزا مرغی را هم بپذیرید.

خشکسالی آمد؛ پرنده پر

می‌گویند تالاب کانون تجمع زیست بوم یک منطقه است. این روزها نیم نگاهی به وضعیت تالاب بهشت معصومه و تالاب مره بخشی از علل قهر طبیعت با ما را نشان می‌دهد. تأمین نشدن حقابه‌ها این زیست بوم‌ها را در مسیر مرگ کامل قرار داده و کم شدن نزولات آسمانی هم مزید بر علت شده است.

تل‌هایی از زباله و جوی‌هایی از پسماندها در این 2 تالاب دیگر جایی برای جولان پرندگانی که عادت کرده‌اند پیکر زیبای خود را روی آبی آسمان رها کنند یا با پرهای سفید و نقره‌ایشان روی آبی دریا لم بدهند، نگذاشته است.

رکنی می‌گوید اداره‌اش کارهایی برای ثبت بین‌المللی 4 تالاب استان قم انجام داده که خود قدمی در مسیر شناساندن زیست بوم‌های استان است. هر چند امثال همان‌ها که می‌گویند «قم میراث فرهنگی ندارد» و بلدوزهایشان را روی بافت تاریخی رها می‌سازند، به راحتی می‌گویند قم طبیعت ندارد و هر آسیبی را به این زیست بوم‌ها جایز خواهند شمرد.