به گزارش خبرنگار مهر، شهرستان مرودشت از شهرستانهای مرکزی استان فارس است که از جنوب به شهرستان شیراز، از غرب به شهرستان سپیدان، از شمال به شهرستان اقلید وصل می شود.
این شهرستان با مرکزیت شهر مرودشت دارای چهار هزار و 649 کیلومتر مربع وسعت و فاصله آن تا شیراز 45 کیلومتر است.
بخشی از رود کر از این شهرستان عبور کرده و با رود سیوند در نزدیکی پلخان یکی شده و به دریاچه بختگان می ریزد.
این شهرستان علاوه بر ویژگی های تاریخی و طبیعی از جهت کشاورزی به ویژه گندم و ذرت و صنعت پتروشیمی نیز دارای اهمیت است.
آثار تاریخی و جاذبه های گردشگری طبیعی بهشت گمشده،آبادی دشتک، گردنه چرچر، سر آسیاب، تخت جمشید، نقش رجب، نقش رستم، بند امیر، بقعه ایوب نبی، امام زاده سلطان ولایت، ویرانه های شهر استخر و امام زاده سید محمد است.
شاخص ترین آثار تاریخی این شهرستان تخت جمشید است که هرساله چه در ایام نوروز و چه در طول سال گردسگران خارجی و دخلی زیادی را به سوی خود جلب می کند.
تخت جمشيد
بر فراز تپه سنگي در دامنه غربي كوه رحمت (كوه مهر باستان)، در فاصله 50 كيلومتري شمال غربي شيراز و در پنج كيلومتري مرودشت، بقاياي يكي از عظيم ترين بناهاي سنگي جهان قرار گرفته است.
ساختمان اين بناي شكوهمند كه اندكي بيش از 125 هزار مترمربع گستردگي دارد، در سال 518 ق. م. به دستور داريوش اول هخامنشي آغاز شد و كارهاي ساختماني در آن تا پايان دوران فرمانروايي هخامنشيان ادامه داشت.
اين مجموعه كه بر روي صفه‌اي كه 8 تا 18 متر از سطح دشت بالاتر است، قرار گرفته‌اند دربرگيرنده چهار بخش كلي كاخهاي تشريفاتي،سراي نشيمن و كاخهاي كوچك اختصاصي،خزانه‌هاي شاهي، دژ و باروي حفاظتي است. ساختمانهاي موجود در اين مجموعه شامل كاخ كوچك يا دروازه ملل آپادانا، بزرگترين كاخ موجود بر روي صفه، كاخ داريوش است.
کاخ داریوش از نخستين كاخ‌هايي است كه بر روي صخره تخت‌جمشيد بنا شده است. اين كاخ را كاخ تچر و كاخ آيينه نيز گفته‌اند.كاخ صد ستون يا تالار صد ستون، كاخ يا دروازه نيمه تمام، خزانه تخت جمشيد، كاخ سه‌دري يا تالار شورا، چاه سنگي، آرامگاه اردشير دوم و سوم و كاخ خشايارشا معروف به هديش از دیگر کاخهای این بناست.
كاخ صد ستون
اين كاخ به عنوان بزرگترين كاخ پذيرائي تخت جمشيد به حساب مي آيد. كاخ صد ستون به دستور خشايار ساخته شد و به دليل داشتن صد ستون سنگي به اين نام معروف شده هر كدام از اين ستونها 12 متر ارتفاع دارد.
اين كاخ در جانب شرقي كاخ آپادانا قرار دارد و داراي هشت در گاه ورودي و خروجي است . از ديدنيهاي اين كاخ نقوش حجاري شده در گاه هاست.
اين نقش برجسته هاي در درگاه جنوبي شامل تخت شاهنشاهي است كه بر دست 28 نفر از نمايندگان ملل تابعه اميراتوري هخامنشينان قرار گرفته است. در بالاي تصوير و در پشت سرشاه يك نفر خدمتگزار مخصوص ديده مي شود. بر در گاه هاي شرقي و غربي نيز نقوش با مضمون نبرد آپاداه با حيوان افسانه اي نقرگرديده است.
در سمت شرقي كاخ ضد ستون ديوارهاي خشتي وجود دارد كه به احتمال زياد محلي براي نگهداري ارابه ها و اسبهاي سلطنتي بوده است همچنين در قسمت خارجي تالار صد ستون اتاقهاي كوچكي مربوط به نگهبانان كاخ و مستخدمين قرار داشته است.
دروازه ملل
اولين بنا بر روي صفه در فاصله 20 متري پليكان ورودي ، تالاري است كه بيش از 600 متر مربع مساحت دارد . سقف اين تالار بر روي چهار ستون قرار داشته كه اينك دو ستون آن باقي مانده است درون اين تالار سكوهاي سنگي در چهار طرف تعبيه شده كه محل نشستن مهمانان بوده است.
براي ورود به كاخ آپادانا مهمانان ابتدا در اين تالار به انتظار مي نشستند و از آنجا كه اين افراد از ملتهاي مختلفي بودند به اين تالار دروازه ملل يا تالار انتظار گفته مي شود.
تالار داراي سه درب ورودي و خروجي پهن است كه دو ديوار سنگي در درگاه غربي و شرقي به صورت نقش برجسته نمايان مي شود نقش اين دو درگاه به شكل موجودات اساطيري است.
آپادانا
مهمترين كاخ تخت جمشيد از لحاظ وسعت ارتفاع و هنرهايي كه در قسمتهاي مختلف آن به كار رفته كاخ آپادانا است.
كاخ آپادانا در قسمت مرتفعي از صفه تخت جمشيد واقع شده و مشرف به جلگه وسيع و زيباي مرو دشت است در برگزاري جشن هاي ملي و پذيرايي هاي رسمي از اين كاخ استفاده مي شد تالار مركزي كاخ 3600 متر مربع مساحت داشته و در آن 36 ستون سنگي قطور به ارتفاع 18 متر قرار داشته و درسه جهت شرقي غربي و شمالي كاخ سه ايوان هم سطح اصلي هر كدام با 12 ستون وجود داشته بنابراين در مجموع كاخ سه ايوان هم سطح با كاخ اصلي هركدام با 12 ستون وجود داشته است.
در مجموع كاخ آپادانا داراي 72 ستون بوده است تنها ضلع جنوبي كاخ بجاي ايوان اتاقهاي كوچك و راهروهايي وجود داشته كه احتمالاً براي نگهبانان كاخ و مسئولان تشريفات مورد استفاده قرار مي گرفت.
يكي از زيباترين قسمتهاي كاخ آپادانا دو رديف پلكانها بزرگ در ضلع شمالي و شرقي اين كاخ است از آنجا كه پلكان ضلع شرقي براي مدتها زير خاك مانده بود تقريباً سالم بجاي است اما ضلع شمالي صدمه زيادي ديده نقش برجسته هاي پلكانهاي كاخ آپادانا زيباترين نقش برجسته هاي تخت جمشيد است.
اين نقوش نمايندگان 23 كشور و استانهاي تحت قلمرو شاهنشاهي هخامنشي را نشان مي دهد و هر كدام از اين نمايندگان هدايايي را كه مخصوص سرزمين آنها مي باشد به حضور شاه عرضه مي دارند.
نوع هدايا لباس نمايندگان چهره افراد و تصاوير ديگر در اين نقش برجسته ها به زيباي هرچه تمامتر نمايان شده است. سرستونها ايوان شرقي همگي با مجسمه هاي شير دوسر تزئين يافته بودند وسر ستونهاي ايوان غربي را گاوها دوسر شكل مي دادند.
كاخ مركزي
از ديگر كاخهاي تخت جمشيد قبل كاخ چهار گوش ديگري است كه در گوشه جنوب شرقي كاخ آپادانا واقع شده است. به دليل موقعيت اين كاخ و قرار گرفتن در وسط ديگر ساختمانهاي تخت جمشيد به كاخ مركزي معروف شده است.
كاخ مركزي شامل دو ايوان ستون دار در شمال و جنوب بوده است. در اطراف اين ايوانها ، سكوهايي از سنگ ساخته بودند اين كاخ سه درب نسبتاً بزرگ داشت و نقوشي همانند نقش برجسته هاي درگاه كاخ صد ستون براين درگاه ها نقر كرده بودند.
از تزئينات جالب توجه كاخ مركزي پلكانهاي بزرگ جانب شمالي كاخ مركزي به حياط مقابل كاخ آپادانا مربوط مي شود .ايوانهاي شمالي و جنوبي كاخ مركزي با سرستونهايي به شكل سر انسان و تنه حيوان تزئين يافته بود.
ويرانه‌هاي شهر استخر
شهر استخر، بزرگترين شهر باستاني ايران بوده كه از حدود پنج سده پيش از ميلاد تا ده سده بعد از ميلاد، داير و آباد بوده و مركز سياست و بازرگاني و همچنین مقر روحانيون، موبدان و دستوران بوده است.
هم‌اينك ويرانه‌هاي آن در هفت كيلومتري شمال تخت جمشيد قرار دارد و آثاري چند از دروازه‌هاي سنگي و كاخهاي ويران شده با ستونهاي آن موجود است.
نقش رستم
نقش رستم يكي از جايگاه‌هاي مقدس و مورد احترام ادوار باستاني بوده و از هزاران سال پيش از ميلاد آباد و داراي اهميت بوده است.
در اين منطقه آثاري از سه دوره تاريخي ايلامي، هخامنشي و ساساني بر سينه كوه سنگ‌تراشي شده است. آرامگاه‌هاي پادشاهان هخامنشي در بخش بالايي كوه و همانند يكديگر كنده شده‌اند و نماي هر كدام تجسمي از صليب را نشان مي‌دهد.
آرامگاه‌ها عبارتند از خشايارشاه، داريوش اول، اردشير اول و داريوش دوم. روبروي اين آرامگاه‌ها، بناي مكعب شكلي ديده مي‌شود كه متعلق به دوران هخامنشيان است و كعبه زرتشت ناميده مي‌شود.
نخستين پادشاهان ساساني نيز كه از پارس برخاستند، به دليل دلبستگي فراوان به زادگاه خويش و براي بزرگداشت آيين‌هايي همچون توجيه معنوي، كسب قدرت و يا پيروزي بر دشمن، نقوشي را در دامن اين كوه به يادگار گذاشته‌اند. نقش‌برجسته ناتمام، نقش‌برجسته‌هاي نرسي، نبرد بهرام دوم، پيروزي شاپور بر امپراتوران روم (گرديانوس، فيليپ عرب و والرين)، آذر نرسه يا شاپور دوم، نبرد شاپور دوم، بهرام دوم و درباريانش و تاجگذاري اردشير بابكان نقش‌برجسته‌هاي نقش رستم هستند.
كهن‌ترين اثر موجود در اين مكان، يك نقش‌برجسته ايلامي است. از ديگر آثار اين مكان مي‌توان سنگ‌نبشته بزرگ شاپور اول بر دیواره کعبه زرتشت و یک چاه آب را نام برد.
پل خان
اين پل كه در اوايل سده 11 هجري قمري به دستور امام قلي‌خان والي فارس براي سهولت رفت و آمد كاروانيان بر روي رودخانه كر ساخته شد، يكي از شاهكارهاي معماري عصر صفوي به شمار مي‌رود.
بقعه ايوب نبي (ع)
در فاصله 35 كيلومتري از شهر مرودشت در منطقه رامجرد نزديك روستاي چمني واقع شده است و به علت واقع دشن در دامنه كوه و وجود چشمه دائمي داراي پتانسيل در زمينه كوه پيمايي و گردشگري و نيز جذب توريستم به صورت ملي و فرا ملي است.
اين مكان همچنين داراي سرسره طبيعي در دامنه كوه است در نزديكي اين مجموعه درختاني زيبا و هميشه سبزي وجود دارد كه به گله ايوب معروف است.