به گزارش خبرنگار مهر، روستای سرسبز و تاریخی با پیشینه ای غنی از فرهنگ و تمدن تاریخی و آثار و ابنیه تاریخی، روستای هدف گردشگری خوئین، روستایی که زادگاه علما و شخصیت های بزرگ علمی و سیاسی بوده و خود کتابی پربار از تاریخ و فرهنگ را در تارک خود دارد.
روستای خوئین، محصور در بین کوههاست و در خود آثار ارزشمند تاریخی را جای داده است آثاری که هریک به تنهایی روایتگر گوشه ای از تاریخ کهن و ارزشمند گذشته هستند، در این میان دژمنده شهری در دل کوه و در زیر روستای خوئین امروزی است که حکایت از استعداد و نبوغ و ایستادگی گذشتگان این مرز و بوم دارد.
مشایخ وبزرگان
دارالمومنین نام دیگر خوئین بود زیرا مردمان آن اهل علم وفضیلت بوده وعلما را تکریم می نمودند در یک زمان 350روحانی داشته .حوزه علمیه خوئین درآن زمان شهرت بسزائی داشته ودرآن موقع 7مجتهد مسلم در خوئین زندگی می نموده اند دربعضی از کتب خطی موجود متن وقف حوزه علمیه خوئین به چشم می خورد.
خوئینی ها ادب دوست وشاعر پروربوده اند از آن جمله می توان ملا آقا وفائی مولف کتاب قیام حسینی وملایوسف آل اسحق صاحب دیوان شعر وشیخ محمد علی متخلص به سرباز در شعرهایش استهمچنین مشهدی حسن حسین لوئی وآقای شمس الدین آذری و.........
مساجد خوئین
این روستا در یک زمان هشت مسجد فعال داشته که اولین مسجد خوئین در ارگی دره بنا گردیده ودرحال حاضر نیزبخاطر قداست آن از رونق خاصی برخورداراست .
میل باستانی یاکنبز(یا همان گنبد)
این بنای تاریخی متعلق به قرن ششم هجری می باشد که از سنگ وآجر وساروج وخاک ساخته شده وبعنوان دکل دیدبانی مورد استفاده قرار می گرفته است. گویند ازاین کنبز چهار عدد در چهار جهت جغرافیایی روستا قرار داشته که فقط همین یک عدد باقی مانده است .
کنبز(باقرائت کاف باصدای او)یا میل باستانی فعلی از ارکوئین وبعداززرین آباد قابل رویت است. این بنای تاریخی که از نشانه های خوئین می باشد نیازبه تعمیر ونگهداری دارد.
دژمنده(شهر زیرزمینی)
به گفته باستان شناسان یک از بزرگترین ساخته های دستی انسان در زیرزمین می باشد .عمق تقریبی آن 40 متر ووسعت آن نیز تقریبا 4000مترمربع است. گویند دراین شهر زمینی بزرگ که اطراف آن را مغازه ها احاطه نموده اندودروسط میدان حوض آب بشکل لوزی وجود داشته واطراف حوض تخت هائی از چوب بوده که روی آنها گلیم انداخته بوده وهمه دراثر گذشت زمان پوسیده شده بودند.
دراین دژ زیرزمینی اتاقهای مجزا وتاقچه وتنور واستبل وطویله برای نگهداری حیوانات وانباروچهارراه های تو درتو درطبقات مختلف روئیت شده است. گویند درب سنگی بزرگی در ابعاد 3*2متر درآنجا موجود می باشد که روی آن نوشته هائی می باشد که هنوز ترجمه نشده است (می گویند به خط اشکانیان شباهت دارد).
درب کوچکی در ابعاد5/1*1متر سنگی ودارای حلقه درداخل شهر زیر زمینی وجود دارد.
این دژزیرزمینی ازطریق تونل هائی بااطراف ارتباط داشته که یکی از این تونلها باعبور اززیر رودخانه (چای) به روستای قمچی قای متصل می شده است.
آسیاب های خوئین
در روستای خوئین 11آسیاب فعال وجود داشته که همگی دریک زمان فعال بوده ولی نمی توانستند آرد مورد نیاز مردم را برسانند.(بعلت کثرت جمعیت)آسیابهای خوئین از قسمت شمال روستا معروف به کلبر شروع ودردره سرخه رزان خاتمه می یابد.
ارتفاع بعضی از آسیابها به 14متر می رسیده است . در آسیابها از هر پنج کیلوگندم که آرد می کردند یک کیلو بعنوان حق الزحمه برمی داشتند.
دره های خوئین
روستای خوئین قدیم دردره هائی واقع شده بوده که از جنگل های انبوه پوشیده شده بوده اندوحیوانات وحشی بسیاری دراین دره هازندگی می نمودند.ارگی دره یعنی دره آسیاب ها، پلنگی دره زیستگاه پلنگان درزمانهای بسیار قدیم ، دره سرخه رزان، آسیه دره، خولی دره یاموذی دره چشمه بار خوئین که در شعر شعرای خوش ذوق آمده در کوه های شمال شرقی روستا واقع گردیده وازطریق غازان ارخی به ارگی دره به صورت آبشار سرازیر بود. غازان ارخی وچشمه بار از آثارغازان خان جانشین کیخاتون ازنوادگان هولاکوخان مغول بوده که از خوئینی ها ی فعلی بعضی به آنها منصوب هستند.
بازارخوئین
درزمانهای قدیم از شهرهای اطراف وبزرگ مانند تبریز وقزوین جهت مبادله کالا به این روستارفت وآمد می شده است . گویند خوئین دارای پنج راسته بازار مجزا بوده که در مجموع 200باب مغازه در خود جای می داده
بعضی از افراد حاضر50 باب مغازه را به یلد می آورند .
راسته بازارصباغ ها که در آن اغلب رنگرزها بوده اند، راسته بازارآهنگرها، راسته بازارزرگرها، راسته بازار مسگرها، راسته بازار نجارها گویند درمیان این بازارها مغازه های دیگری مانند خیاطی –آرایشگری-کفاشی-قصابی-تعمیرات چراغ و.....وجودداشته اند.
مسجدگلابر
مسجد تاریخی گلابر که معماری خاص خود را دارد در کنار قلعه گلابر واقع شده است و چسبیده به کوه کوچک سنگی قلعه است،یکی از جذاب ترین بخش های این مسجد قدیمی محراب آن است که ازجنس سنگ سفید میباشدو بر روی آن اسامی ائمه اطهار و اسماء جلاله با نقوش اسلیمی حکاکی شده است.باتوجه به این که قبور زیادی در اطراف مسجد کشف شده احتمال اینکه این محل امامزاده هم بوده نیز وجود دارد و با توجه به نوع معماری و مصالح به کار رفته در این مسجد گفته میشود که قدمت آن به دوره سلجوقیان می رسد.حدود4سال پیش نیز وقتی اهالی میخواستند برای مسجد چاه فاضلابی حفرکنند به کتیبه های سنگی برخوردند که به میراث فرهنگی تحویل داده شد ولی نه من ونه هیچکس نمی داند که عاقبت این کتیبه ها چه شد و به چه سرنوشتی دچار شدند.
سدگلابر
سد گلابر در 3کیلومتری روستای گلابر و12کیلومتری شهرستان ایجرود واقع شده است،این سد که از نوع خاکی سنگ ریزه ای به ارتفاع82متر وطول تاج247متر است بر روی رودخانه سجاس رود ساخته شده است و با بهربرداری از این سد 8هزار هکتار از اراضی دیم این منطقه(ایجرود) به آبی تبدیل می شود،همچنین سدگلابر تامین کننده آب مورد نیاز صنایع از جمله پتروشیمی وکارخانه سیمان خواهد بود و هم اکنون پس از ساخت این سد شاهد افزایش محصولات کشاورزی و رونق روزافزون آن هستیم.
شیت ، روستایی با شکوفه های گیلاس
روستای سرسبز شیت روستایی کوهستانی است که در بخش شمالی استان زنجان واقع شده است . فاصله این روستا تا مرکزاستان در حدود 126 کیلومتر و تا نزدیکترین شهر (چورزق : مرکز بخش) 8 کیلومتر و تا مرکز شهرستان ( آب بر) 35 کیلومتر است.
این روستا با قدمت 500 ساله خود در حال حاضر دارای 240 خانوار و قریب به 1000 نفر جمعیت اعم از کودک و نوجوان ، جوان و میانسال که اکثریت قریب به اتفاق آنرا جوانان و نوجوانان تشکیل می دهد .
بخشی از جاذبه های دیدنی و گردشگری روستا : چشمه سارها ، قلعه شیت ، رودخانه چهار فصل با جنگلهای زیبای اطرافش ، غار سیدباغی ، ییلاق دولا و ییلاق نَراب ، امامزاده سید محمد ماهوری هستند.
روستای شیت بر روی دامنه میانی کوهی قرار گرفته است که از سمت مقابل و کناره ها نیز توسط کوه های بلندی احاطه شده است و گیاهان سبز و درختان گیلاس (مهمترین محصول روستا ) و انار و انجیر و ده ها درخت میوه دیگر و رودخانه چهار فصل آن که آبی زلال از میان دو کوه بلند در جریان است منظره بسیار زیبا و دلنشینی را بوجود آورده است که همه ساله تعداد زیادی توریست را به این منطقه جذب می کند . هوای پاک و عاری از آلودگی و مناظر زیبا و سرسبز نه تنها مانع خروج مردم این روستا و مهاجرت آنها به شهرها شده است بلکه کسانی از شهرنشین ها را نیز به خود جذب کرده است .