به گزارش خبرنگار مهر، ابوالقاسم عیسی مراد صبح شنبه در نشستی خبری به مناسبت هفته مشاغل به تشریح برنامه های مشاوره و تربیتی در مدارس پرداخت و گفت: وضعیت مشاوره و هدایت تحصیلی در حال حاضر رنگ و بوی دیگری گرفته است. معتقدیم دانش آموز باید مسیر درستی را برای آینده و زندگی خود انتخاب کند. به همین دلیل آشنا کردن دانش آموز و خانواده به تواناییها و استعدادهایشان از جمله برنامه های ما برای هدایت تحصیلی و مشاوره است.
مدیر کل تربیتی و مشاوره معاونت پرورشی آموزش و پرورش با بیان اینکه مشاور صرفا نقش جهت دهی و هدایت و راهنمایی دانش آموز را دارد، تصریح کرد: اگر قرار است مشاوره ای خوب داده شود باید افراد خود را جای دانش آموز قرار دهند. مشاوران ما وظیفه شان شناخت دانش آموز به خود، دیگران و خانواده است تا آنها بتوانند آینده روشن و خوبی را در جامعه داشته باشند.
تدوین زیرنظام مشاوره و هدایت تحصیلی
وی با اشاره به تدوین زیرنظام مشاوره و هدایت تحصیلی گفت: بر اساس این زیر نظام ما با استفاده از نیروهای متخصص، مشاوران مدارس را نیز ارزیابی می کنیم تا با اطمینان بیشتری آنها به سمت مدارس برای هدایت دانش آموز راهنمایی شوند البته در این میان والدین گاه دخالتهایی می کنند که ممکن است درست یا غلط باشد اما وظیفه ماست که برای والدین نیز آموزش های لازم داده شود تا هدایت تحصیلی پس از ارائه مشاوره به دانش آموز و خانواده به درستی و با نگاه متخصصانه انجام شود البته ممکن است در این میان باز هم اشتباهاتی رخ دهد.
توسعه متوازن در رشته های تحصیلی
عیسی مراد به توسعه متوازن در رشته های تحصیلی اشاره کرد و گفت: این تفکر اشتباه است که دانش آموز باید به رشته تجربه و یا ریاضی برای پزشک و یا مهندس شدن برود. به همین دلیل جلسات مشاوره ای را با والدین برگزار می کنیم تا دانش آموز بر اساس استعداد و خلاقیت و توانایی اش یک رشته مناسب را انتخاب کند. از سوی دیگر بازدید از مراکز شغلی برای دانش آموز را در دستور کار قرار داده ایم تا آنها با یک آگاهی کامل نسبت به رشته تحصیلی شان دست به انتخاب بزنند.
به گفته وی برگزاری جلسات آموزشی در طول سال های تحصیل به ویژه در مقطع متوسطه اول، استفاده از نظرات خود دانش آموزان، شناسایی ظرفیت های بومی و بررسی تناسب رشته با استعداد و موقعیت خانوادگی از دیگر وظایف مشاوران در مدارس است.
مدیر کل تربیتی و مشاوره معاونت پرورشی با بیان اینکه هدایت تحصیلی سالهاست انجام می شود اما نیازمند بازسازی و بازنگری است، گفت: زیرنظام هدایت تحصیلی و مشاوره با اولویت معاونت متوسطه اول و دوم و سپس ابتدایی تدوین شده است . نگاه ما در این زیر نظام به صورت یک نگاه مجموعه ای است به این معنی که مجموعه استعداد، علاقه، توانایی، موقعیت خانوادگی همه با هم بررسی می شود تا ما بدانیم با چه دانش آموز چگونه باید برخورد شود البته زیرنظام به رغم آنکه تدوین شده است دائما در حال بازنگری و به روزرسانی است.
عیسی مراد در پاسخ به سئوال خبرنگاری مبنی بر اینکه در حال حاضر بسیاری از مشاروان تخصص لازم را ندارند و صرفا به دادن برگه هدایت تحصیلی اکتفا می کنند، گفت: آموزش و پرورش یک میلیون پرسنل دارد که تنها تعدادی از آنها مشاور هستند. ما باید کنترل علمی و سنجش لازم را از مشاوران انجام دهیم.
مدیر کل تربیتی و مشاوره معاونت پرورشی ادامه داد: من قبول دارم که مثلا در 10 سال پیش معلمی که به مفاهیم تربیتی آشنا بوده اما درس این رشته را نخوانده به عنوان مشاور در مدارس مشغول به کار می شده است اما از سوی دیگر باید قبول کرد که این مجموعه بسیار کلان است و تغییر در آن سخت. در حال حاضر ما اقدام به تخصصی کردن موضوع مشاوره در مدارس کرده ایم و افراد به تناسب مدارک تحصیلی شان در رشته مشاوره یا روانشناسی به ویژه در مقطع تحصیلات تکمیلی جذب می شوند البته برای نیروهایی که تخصص ندارد نیز آموزشهای ضمن خدمت می گذاریم تا به نوعی از این نیروها نیز استفاده شود.
به ازای هر 15 دانش یک ساعت مشاوره داده می شود
وی تصریح کرد: وقتی به ازای هر 15 دانش آموز یک ساعت مشاوره داده می شود به این معنی است که با کمبود نیرو مواجهیم البته ما در تلاشیم که یک ساعت مشاوره را به ازای هر 12 دانش آموز انجام دهیم.
عیسی مراد در خصوص افزایش آسیبهای روانی و اجتماعی به ویژه در موضوع اعتیاد و استفاده از قرص ریتالین توسط برخی از دانش آموزان در شبهای امتحان، گفت: آسیبهای روانی و اجتماعی طیف گسترده ای دارد. این آسیبها در ایران نیز مانند همه جای دنیا وجود دارد، اما مسئولیت پیشگیری از آسیبهای اجتماعی و روانی برعهده دفتر دیگری از آموزش و پرورش است. البته ما با آگاهی از این موضوع که چنین آسیب هایی در مدارس است باید تلاش کنیم که میزان پیشگیری و سالم سازی عوامل اختلال را از سوی مشاوران حل کنیم.
وی درباره راهکارهای پیشگیری از آسیبها توضیح داد: ابتدا آموزش های لازم به مشاوران و مربیان داده می شود و آنها این آموزش ها را به خانواده ها و والدین دانش آموز در طی دوره های ویژه منتقل می کنند چرا که در موضوع آسیب ها، هم مشاور و هم والدین نقشی تاثیرگذار در پیشگیری دارند.
مدیر کل تربیتی و مشاوره معاونت پرورشی ادامه داد: البته ما تلاش کرده ایم که طرح توانمندسازی آسیب شناسی روانی و اجتماعی و همچنین ورود موضوع مشاوره در کتاب های درسی مرتبط با اینها را نیز به سرانجام برسانیم. به هر سو این موضوع، مشکل پیچیده ای است و جوانان ما با خطراتی از این دست مواجه هستند.
فضای مجازی برای دانش آموزان خطرناکتر از اعتیاد است
به گفته وی، خطرناک تر از اعتیاد، استفاده دانش آموزان از فضای مجازی است و باید به داد مردم و دانش آموزان برسیم. در نظام جامع مشاوره تمامی این موضوعات بررسی و راهکارهای لازم تدوین شده است.
عیسی مراد در پاسخ به خبرنگار مهر مبنی بر اینکه چرا آموزش و پرورش به دانش آموز درباره خطرات استفاده از فضای مجازی و یا استفاده از مواد مخدر به ویژه در مقطع متوسطه دوم هشدار نمی دهد، گفت: ما می خواهیم دانش و والدین را واکسینه کنیم به همین دلیل مشاوران ما آموزشهای لازم را به والدین به صورت ماهانه می دهند اما آموزش مستقیم به دانش آموز مقطع ابتدایی داده نمی شود در حقیقت مشاوران ما به صورت آموزشهای غیرمستقیم پیام و هشدار لازم را به دانش آموزان درباره خطرات احتمالی موجود در جامعه می دهند به عنوان مثال آموزش جرات ورزی، توانمندسازی، کنترل خشم و استرس، بالابردن مهارت و یاد دادن نه گفتن از جمله این آموزشهاست.
کمبود 15 هزار مشاور در مدارس
مدیر کل تربیتی و مشاوره معاونت پرورشی در پاسخ به سئوال دیگر خبرنگارمهر درباره تعداد مشاوران آموزش و پرورش و کمبود نیروی وزارتخانه در این حوزه تصریح کرد: در حال حاضر حدود 18 هزار مشاور وجود دارند اما بر اساس سند جامع تحول و زیر نظام مشاوره، ما با کمبود 15 هزار مشاور تخصصی مواجه هستیم.
وی ادامه داد: حدود 20 درصد از مشاوران ما در رشته های غیرمرتبط یا نیمه مرتبط مشغول به فعالیت هستند و کمتر از 5 درصد آنها غیرمرتبط با حوزه مشاوره و تربیتی هستند که با تغییر نگاه و تاکید وزیر آموزش و پرورش مبنی بر تخصصی شدن مشاوره در مدارس، در صدد اصلاح آن هستیم و از این به بعد برای جذب نیرو از نیروهای متخصص در این حوزه که تحصیلات بالاتر از کارشناسی داشته باشد، اقدام خواهیم کرد.
عیسی مراد در پاسخ به سئوال خبرنگار دیگری درباره آنکه در حال حاضر هیچ مشاوره ای به مدارس برای هدایت تحصیلی داده نمی شود و حتی بسیاری از مشاوران، دانش آموزان را مجبور به انتخاب رشته در فنی و حرفه ای یا کار و دانش می کنند، گفت: برگه هدایت تحصیلی تنها یکی از مولفه های ماست. باید بگویم ما نیز چندان از آن راضی نیستیم اما به هر جهت من معتقدم که باید طلسم رفتن دانش آموز به رشته تجربی یا ریاضی شکسته شود. ما در این مسیر گام برمی داریم و امیدواریم که موفق شویم.
تراکم دانش آموزان در رشته های تجربی و ریاضی
وی درباره اجبار دانش آموز برای رفتن به کار و دانش گفت: نگاه ما مقابله با این تفکر و عقیده است. اجبار برای دانش آموز معنی ندارد. سیاست و تفکر ما این گونه نیست که دانش آموزی را مجبور به انتخاب در یک رشته تحصیلی کنیم.
مدیر کل تربیتی و مشاوره معاونت پرورشی در پاسخ به سئوال خبرنگار دیگری درباره نحوه توسعه متوازن رشته ها و اینکه در حال حاضر دانش آموزان تمایل به چه رشته هایی دارند، گفت: کمیته های تحصیلی در هر استان شکل گرفته است که اقدامات لازم را برای توسعه متوازن رشته ها انجام دهد اما تراکم دانش آموزان در رشته های تجربی و ریاضی بسیار بیشتر از سایر رشته هاست.
عیسی مراد ادامه داد: در حال حاضر مشغول نیازسنجی برای هدایت تحصیلی درست به منظور توسعه متوازن رشته های تحصیلی هستیم چرا که با کمبود متخصص در رشته های کارودانش، فنی و حرفه ای، هنرستانی و علوم انسانی مواجهیم.