گروه بوکو حرام در سال 2002 میلادی تاسیس شد و در 12 سال گذشته جنایات گسترده ای را انجام داده اما این برای نخستین بار است که رسانه ها و نهادهای بین المللی تا این حد روی فعالیت های این گروه تروریستی متمرکز می شوند.
هدف اصلی چیست؟
اقدام بوکو حرام در ربودن دختران کم سن و سال و سپس اعلام فروش آنها و پوشش گسترده این تحولات از سوی رسانه های غربی پس از آن انجام شد که کشورهای غربی اعلام کردند برای بررسی راه کارهای جلوگیری از بازگشت تروریست های حاضر در سوریه به کشورهای اروپایی و آمریکایی نشستی را برگزار می کنند.
مقامات دست کم 9 کشور از جمله چند کشور اروپایی به همراه نمایندگانی از آمریکا دو روز قبل نشستی را برای یافتن راهکار مناسب به منظور جلوگیری از حضور افراطیون غربی در بحران سوریه برگزار کردند.
نظر به آنکه تحولات سوریه به گونه ای پیش رفته که بعید است گروه های تروریستی بتوانند به موفقیت چشمگیری در مقابل دولت سوریه برسند کشورهای عربی و غربی حامی تروریست ها که در چهار سال گذشته در امر انتقال آنها به سوریه دست داشته اند اکنون باید محلی جدید برای فعالیت این افراد خطرناک بیابند.
علاوه بر نکته فوق، درگیری های داخلی ایجاد شده میان گروه های ترویستی فعال در سوریه و عدم توافق آنها بر نیروهای دولتی سوریه سبب شده تا آنها به نوعی دچار یاس شوند از همین رو در اندیشه برگشت به زادگاه های خود هستند و این موضوعی است که کشورهای حامی تروریسم را نگران کرده است.
از مدتها قبل کشورهای اروپایی و آمریکا درباره بازگشت تروریستهای سفر کرده به سوریه ابراز نگرانی می کردند از همین رو در تاریخ هشتم می نشستی برگزار شد تا راهکاری مطمئن برای جلوگیری از بازگشت این افراد به اروپا و آمریکا بررسی شود و به نظر می رسد که تبلیغات رسانه ای درباره این موضوع پیش از برگزاری نشست کار خود را آغاز کرده باشد.
بر اساس اعلام دولت بلژیک در این نشست، مقامات کشورهایی همچون ترکیه، مغرب، اردن و تونس نیز حضور داشتند. در همین رابطه وزارت کشور بلژیک اعلام کرد: بروکسل که در ماه های گذشته گامهایی برای مقابله با این پدیده (حضور تروریستهای غربی درسوریه) برداشته در نظر دارد، رایزنی های خود با اروپا و سایر کشورها را در این زمینه افزایش دهد.
بر اساس این اعلام، مقابله با بازگشت این تروریستها به اروپا هدف اصلی این رایزنی ها است . اتحادیه اروپا در ابتدای سال جاری میلادی هشدار داده بود که شمار جوانان اروپایی که در حال سفر به کشورهایی همچون سوریه، سودان و سومالی هستند رو به افزایش است. به گفته مقامات اروپایی این جوانان برای پیوستن به القاعده و دیگر گروههای تروریستی به این کشورها سفر می کنند.
ابوبکر شکوه رهبر بوکو حرام
به نوشته الجزیره، رهبران اروپایی از آن هراس دارند که شهروندان اروپایی سفر کرده به سوریه با دیدگاه هایی افراطی تر و در حالیکه آموزشهای مختلف نظامی را پشت سر گذاشته اند به کشورهای خود بازگردند که این امر می تواند مشکلات زیادی را برای غرب به وجود بیاورد.
در همین رابطه وزیر کشور بلژیک در سال گذشته نشستی را در سطح وزیر یا همتایان فرانسوی، انگلیسی، هلندی و اسپانیایی خود برگزار کرد. این گروه سپس با مقاماتی از کانادا، آمریکا و استرالیا دیدار و رایزنی کردند.
این موضوع نشان می دهد که اروپا و آمریکا برای در امان ماندن از شر تروریستهای که خود آنها را پرورش داده و راهی سوریه کرده اند باید به دنبال یافتن راه علاجی مناسب باشند از همین رو ایجاد یک کانون بحران جدید که در آن گروهی تندرو مورد حمله گسترده کشورهای غربی قرار گرفته باشد بهترین مکانی است که می توان این تروریستها را به آن منتقل کرد.
ایجاد کانون بحران جدید، فواید دیگری نیز برای کشورهای غربی دارد و آن اینکه یک بازار جدید برای فروش تسلیحات به وجود می آید.
نقل مکان افراطیون و تروریستها میان کشوهایی هچون افغانستان، عراق، سوریه، لبنان و برخی از کشورهای آفریقایی نشان می دهد که این افراد هیچگاه مکانی ثابت نداشته اند و به طور متناوب هر چند سال یکبار با ایجاد کانون بحران جدید به این مناطق منتقل شده اند.
کانون های جدید بحران در کجا قرار دارند؟
مروری بر تحولات کشورهای مختلف نشان می دهد که با توجه به شرایط موجود و تحولات موجود، عراق می تواند یکی از این کانون های بحران باشد. در ماه های گذشته نیروهای دولتی عراق نبردهای سنگینی را با گروه های تروریستی از جمله گروه موسوم به داعش انجام داده اند و ادامه این وضعیت می تواند سبب نقل مکان تروریستها از سوریه به عراق شود.
کشور دیگر در این میان لبنان است که با توجه به تلاش کشورهای غربی و عربی برای کاهش قدرت حزب الله ممکن است به یک کانون بحران جدید تبدیل شود. در سالهای گذشته تحریکاتی از سوی برخی گروه ها علیه حزب الله انجام شد و در ماه های اخیر نیز چند مورد انفجار بمب در این کشور رخ داد.
در این میان، روسیه و منطقه داغستان را نمی توان نادیده گرفت. با توجه به موضع روسیه در قبال سوریه و نقش این کشور در کم رنگتر شدن توطئه های ضد سوری و همچنین تنش های اخیر میان مسکو و کشورهای اروپایی و آمریکا بر سر اوکراین این گزینه نیز محتمل است که غرب برای تنبیه روسیه بخواهد منطقه داغستان را بار دیگر ناآرام کند و در این کار امر انتقال تروریست ها از سوریه به روسیه را تسهیل کند.
نیجریه مناسب ترین مکان برای اسکان تروریستها
اما در میان کشورهای احتمالی برای تبدیل شدن به مکان جدید فعالیت تروریستها، نیجریه بهترین گزینه محسوب می شود. این کشور به دلیل ضعف دولت مرکزی در برخورد با گروه تروریستی بوکو حرام و همچنین درگیر بودن هر یک از کشورهای همسایه نیجریه با موضوعات داخلی، بی اعتمادی و ناراحتی مردم از دولت مرکزی می تواند یک مرکز بسیار عالی برای افزایش تحرکات گروه های افراطی تبدیل شود.
در این میان کشیده شدن موضوع ربوده شدن دختران از سوی بوکو حرام به شورای امنیت و همچنین ورود آمریکا، انگلیس، فرانسه و کانادا به این موضوع و همچنین اعلام اینکه این کشورها با اعزام نیروهای ویژه قصد دارند در امر یافتن دختران به دولت نیجریه کمک کنند نشان می دهد که این کشور آفریقایی مولفه های اصلی تبدیل شدن به یک کانون جدید بحران را دارد و در صورت تثبیت بیشتر قدرت بشار اسد در سوریه، کشورهای غربی برای در امان ماندن از خطر تروریستها ممکن است این افراد را به نیجریه صادر کنند.
------------------------------
گزارش از عبدالحمید بیاتی