دفن اموات در کنار شهر تاریخی بیشاپور/ منظر شهر ساسانی ساماندهی شود
دفن اموات از سالهای پیش تاکنون در جوار شهر تاریخی بیشاپور شهرستان کازرون باعث شده که منظر این شهر ساسانی را نامناسب جلوه بدهد و فعالان میراث فرهنگی نیز تاکید دارند که باید وضعیت منظر این شهر تاریخی ساماندهی شود.
بیشاپور یکی از شهرهای باستانی ایران در 25 کیلومتری غرب کازرون در استان فارس قرار دارد که در زمان ساسانیان ساخته شده است.
بیشاپور با 200 هکتار وسعت از شهرهای مهم دوران خود محسوب می شده است ضمن اینکه دارای اهمیت ارتباطی نیز بوده است. این شهر از قدیمی ترین شهرهایی بوده که تاریخچه ساخت آن به صورت مکتوب در سنگ نوشته ای موجود است.
شهر بیشاپور مرکز ایالت و کوره اردشیر خوره بوده و تا قرن هفتم هجری آباد و مسکونی محسوب می شده اما پس از آن ویران شده که البته گنجینه ای از آثار ارزشمند ساسانی مانند معبد آناهیتا به شمار می رود.
شهر بیشاپور اگرچه در انتظار ثبت در میراث جهانی است اما برخی از شاخصه هایی که باید برای تحقق این امر فراهم شود هنوز برای این شهر دوره ساسانی محقق نشده است.
مشکلاتی نظیر کاوشهای نصفه نیم کاره، آسیبهایی که بناهای این شهر وارد شده و... ازجمله مواردی است که این شهر را همچنان در انتظار ثبت جهانی قرار داده است.
علاوه بر اینها دوستداران میراث فرهنگی شهرستان کازرون طی سالهای اخیر تاکید دارند که دفن اموات در جوار این شهر تاریخی منظر بیشاپور را تحت تاثیر قرار داده و در این خصوص باید اقدمات لازم را صورت داد.
تبدیل بازار کرمان به طولانی ترین بازار مسقف جهان/ تپش دوباره قلب گردشگری شهر کرمان
با آغاز طرح بزرگ مرمت بازار تاریخی شهر کرمان به عنوان یکی از بزرگترین راسته بازارهای ایران، این مجموعه تاریخی که لقب قلب تاریخ کرمان به آن نسبت داده می شود بار دیگر احیاء خواهد شد و با اجرای طرحهای مرمت و بهسازی، بزرگترین راسته بازار مسقف جهان می شود.
بازار تاریخی کرمان که در ادوار مختلف تاریخی و به مرور زمان احداث شده است کلکسیونی از انواع معماریهای ایران در دوره های مختلف تاریخی است.
این بازار در ابتدا توسط مردم شکل گرفت و رفته رفته و در طول دوران حکمرانی های مختلف تکمیل شد اما بدون شک شکوه و عظمت این بنا در زمان گنجعلیخان پایه گذاری شد و به همین دلیل نیز به عنوان بازار گنجعلیخان شهره است اما بی توجهی ها و عدم نگاههای تخصصی به این مجموعه تاریخی از بسیاری از راسته بازارهای به جای مانده از ادوار مختلف تنها ویرانه ای برجای گذاشته است که مرمت و بازسازی آن از اهمیت زیادی برخوردار است.
عدم ساماندهی بازار تاریخی کرمان این روزها نه تنها موجب نگرانی گردشگران شده است بلکه برخی بازسازی های بی ضابطه مانند بازسازی میدان گنجعلیخان و عدم رسیدگی به این میدان کهن خود به معضلی تبدیل شده است که باید راه چاره برای آن اندیشید.
"اسبو"؛ روستای محروم در کنار طبیعت و ثروت/ 6 کیلومتر پیاده روی برای کسب علم
نوار قرمز رنگ مسیر نقشه در 30 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان خلخال گردشگران را به روستایی می رساند که با وجود برخورداری از طبیعت بکر و گردشگری و نیز فرصت های اقتصادی همچنان محروم بوده و نگهبان دو گنجینه منطقه است.
اینجا روستای اسبو است، جایی که به محل زندگی قوم تات از اقوام تاریخی منطقه شهره بوده و در محاصره درختان گردوی معروفش اعجازهایی از طبیعت را در بطن خود دارد.
روستای اسبو از توابع بخش شاهرود شهرستان خلخال از جمله مناطقی است که گویش متفاوت آن ها به مانند سفر به سرزمینی منحصر به فرد در اذهان گردشگران ثبت می شود.
علاوه بر این اعجاز های طبیعی، وجود آثار طبیعی گردشگری موجب شده این روستا به یکی از مقاصد گردشگری استان اردبیل تبدیل شود. مقصدی که در وهله اول زیبایی طبیعت آن و در ادامه محرومیت قابل توجه آن در ذهن هر بیننده ماندگار می شود.
قوم ساکن در روستا یا قوم تات قومی مهمان نواز با تمدن دیرینه هستند که به گفته کارشناسان در استان اردبیل در قريه عنبران در بخش نمين شهرستان اردبيل، دهات بخش شاهرود خلخال شامل اسكستان، اَسبو، درو، كلور، شال، ديز، كرين، لرد، کهل، طهارم، گلوزان، گيلوان، گندم آباد و همچنين كرنق و کجل خورش رستم ساکن شده اند.
قومی که به عنوان آخرین پاسداران فرهنگ و گویشی دیرینه بوده و با این وجود از نگاه تاریخ پنهان مانده اند.
روايتي تازه از ناگفته‌های یک حماسه/ رد پاي جنگ از خرمشهر تا يزد
خرمشهر در سوم آبان ماه سال 59 توسط نيروهاي متجاوز عراق اشغال و درست یکسال و هفت ماه بعد، يعني سوم خردادماه سال 61 آزاد شد؛ گرچه شيريني اين آزادي هرگز از ذائقه مردم پاك نخواهد شد اما تبعات روزهاي اشغال و تجاوز دشمن با گذشت 33 سال هنوز هم كام جنگ زده‌ها را تلخ مي‌كند.
امروز 33 سال از آزادسازي خرمشهر قهرمان توسط فرزندان دلير اين مرز و بوم مي‌گذرد اما هنوز خرمشهري‌هاي ساكن در شهري كه روزگاري عروس شهرهاي ايران بود، آواره شهرهاي مختلف‌اند و هنوز از روزهاي حضور در خرمشهر به عنوان بهترين سالهاي زندگي خود ياد مي‌كنند.
بسياري از آنها زندگي جديدي در شهرهاي ديگر كشور آغاز كردند و آنجا ريشه دوانده‌اند و هرگز شرايط بازگشت به خرمشهر براي آنها مهيا نشد اما خاطره روزهاي شيرين خرمشهر را هرگز از ياد نمي‌برند.
ردپاي جنگ هنوز هم در زندگي بسياري از خانواده‌هايي كه ناچار شدند با ورود دشمن، زادگاه خود را ترك كنند، به خوبي هويداست و امروز جاي پاي جنگ به يزد، مركزي‌ترين شهر ايران كه كمترين آسيب مستقيم جنگ را ديد، نيز رسيده است؛ در اين شهر زني زندگي مي‌كند كه هر گاه پاي صحبت‌هاي شيرينش مي‌نشيني، محال است يادي از خرمشهر و اشغال و آزادسازي آن نكند و به خاطره‌اي شيرين و تلخ از آن روزها مهمانت نكند.
فاطمه (فرزانه) جليليان رستمي، از بازماندگان خرمشهر است، زني كه اصالتا كرمانشاهي است اما به دليل شغل پدر از زمان ازدواج پدر و مادرش ساكن خرمشهر شدند و او زاده خرمشهر شد.
ناملايمات زندگي كه بخش مهمي از آن مربوط به روزهاي جنگ و اشغال شهر خرمشهر است، سبب شده تا امروز نه در زادگاه خويش خرمشهر، نه در زادگاه پدريش كرمانشاه، بلكه در يزد سكونت يابد.
طي سالهاي گذشته هر بار او را ديده‌ام خاطرات تلخ و شيرين بسياري از روزهاي جنگ چه در خرمشهر و چه در كرمانشاه از او شنيده‌ام و هر با مترصد فرصتي براي تبديل خاطرات زيباي او به يك گزارش بودم كه اين بار سالروز آزادسازي خرمشهر بهانه‌اي شد تا اين فرصت دست دهد و گوشه‌اي از ناگفته‌هاي خرمشهر، از زبان زني كه خود و همه خانواده اش زندگيشان را به ناچار تسليم دشمن كردند را به رشته تحرير درآورم.
دور تسلسل تهدید سالانه سیلاب در مشگین شهر/ هزینه ای که برای غفلت پرداخت می شود
شهرستان مشگین شهر از قطب های کشاورزی و باغداری کشور است که همه ساله با آغاز بارش های بهاری هزینه های گزاف برای وقوع سیلاب متحمل می شود.
در روزهای اخیر در حالی که شهروندان مرکز استان فرهمند از بارش های لطیف بهاری بودند بار دیگر مشگین شهر گرفتار سیلاب شد. سیلابی که به 100 خانه مسکونی و واحد تجاری هجوم آورد و البته با خسارت قابل توجه مادی و مصدوم کردن چهار نفر تلفات جانی نداشت.
به دنبال جاری شدن سیل در مشگین شهر نجاتگران به امدادرسانی سیلزدگان شتافتند و توانستند پس از ساعتها تلاش 100 واحد مسکونی و تجاری حادثه دیده را که دچار آبگرفتگی شده بود، امدادرسانی کنند.
اكيپهاي امداد و نجات جمعيت هلال احمر متشكل از 27 نجاتگر و پرسنل در قالب پنج تیم امدادی با تجهیزات کامل به همراه چهار دستگاه آمبولانس، چهار دستگاه خودرو کمکدار و پنج دستگاه پمپ آب در منطقه سیلزده حضور یافته بودند.
هر چند مسئولان در ابتدای وقوع حادثه؛ امداد رسانی به 100 خانه مسکونی و واحد تجاری را اعلام کرده بودند اما در گزارشات بعدی این رقم به 130 مورد افزایش یافت.
موضوعی که یکی از مهمترین چالش های مدیریت بحران در اردبیل بوده و همواره در رقم حادثه دیدگان، تعداد امدادگران حاضر در حوادث، میران خسارت وارد شده و در نهایت میران کمک های صورت گرفته ارقام ارائه شده به سادگی تغییر می یابد.
دختر 16 ساله تبریزی قربانی سوء تدبیرها/ دیوار بتنی که بر سر قربانی آوار شد
مرگ دختر 16 ساله و زخمی شدن پدرش به خاطر ریزش دیوار بتنی که شهرداری تبریز به منظور پلمب مغازه این خانواده استفاده کرده بود حاکی از برخی سوء مدیریت های شهرداری کلانشهر تبریز است، کارهای غیر کارشناسی که باعث تضییع حقوق شهروندی و خسارتهای جانی غیر قابل جبران به شهروندان می شود.
حادثه تلخ گیر افتادن دخترک جوان در زیر بتن چند تنی شهرداری تبریز شامگاه روز جمعه شوک بزرگی را به شهر تبریز و شهروندان آن وارد کرد و یکبار دیگر استفاده از کار غیر کارشناسی در مسایل شهری را به رخ کشید.
دخترک دانش آموز فكرش را هم نمي‌كرد كه سقوط يك ديواره بتني اين‌طور زندگي‌اش را پايان دهد. مهناز اکبری روبه روي مغازه پدرش ايستاده بود، همان مغازه‌اي كه از شش سال پيش تاكـنون بهره‌برداري از آن با مخالفت شهرداري تبريز روبرو بودیعنی از سال 1387 این مغازه در خیابان شریعتی تبریز بسته شده بود.
اكبري، پدر مهناز روي ديواره بتني رفته بود تا شايد بتواند كمي ديواره را كنار بزند تا باز هم امكان بهره‌برداري از مغازه خرازي‌اش فراهم شود، بقيه اعضاي خانواده هم در خانه‌شان كه در مجاورت مغازه بود حضور داشتند كه ناگهان همه‌چيز تمام شد، ديواري كه شهرداري تبريز براي مجبور كردن مالك يك مغازه خرازي براي پرداخت بدهي‌اش مقابل اين مغازه قرار داده بود سقوط كرد و از بد روزگار روي مهناز افتاد.
غربتی که درعمق چشمان "کلیدر" سوسو می زند/ فرجام بی مهری به یار دیرپای تاریخ
کلیدر؛ روستایی جاودانه و تاریخی با گنجینه های هزاران ساله نظیر "قلعه کهنه" و "رباط شاه عباسی" در لابلای صفحات تاریخ خراسان گمشده و این روزها کلیدر کهنسال در سایه بی مهری ها و ناآشنایی گردشگران حال و هوای روزهای جوانی را از دست داده و غربتی عظیم درعمق چشمانش سوسو می زند.
کلیدر روستایی کهنسال و تاریخی است که به خاطر بی توجهی مسئولان دیگر حال و هوای ایام گذشته را ندارد و در عمق چشمان غربت زده اش هزاران حرف نگفته پنهان است. حرفهایی که قلب این روستای پیر را در سکون و سکوتی عمیق فرو برده است.
این روستا شهرت روزهای جوانی اش را وام دار رمان معروف محمود دولت آبادی است و شاید اگر فریادرسان تاریخ، آستین های همت بالا می زدند امروز کلیدر به خاطر سابقه ای طولانی و دراز دامن؛ میعادگاه توریسم های خارجی و داخلی بود.
روزگاری است که این اثر جاودانه و تاریخی رخسار خویش را در خاک خراسان نمایان ساخته و هیچ زمانی به قدر امروز غربت از چهره این روستای بکر نباریده است.
خشکیدگی درختان بلوط ایلام؛ بحرانی که نیازمند عزم ملی است
وضعیت بحرانی درختان بلوط در استان ایلام باعث شده این مسئله نیازمند مطرح شدن در مجامع جهانی برای راهکاری مناسب داشته باشد، هرچند دولت برنامه هایی برای جلوگیری از این فاجعه را نیز دارد.
بحث خشکیدگی درختان بلوط در استان ایلام که طی چند سال اخیر همیشه از بحرانی بودن حکایت داشت، الان به یک مسئله جهانی تبدیل شده است.
در حال حاضر در اکثر مناطق استان ایلام متاسفانه با درختان بلوط خشک شده مواجه می شویم و این مسئله حتی به گفته صاحب نظران کمتر از خشک شدن دریاچه ارومیه نیست.
دولت در سفر خود به استان ایلام برنامه های ویژه ای برای جلوگیری از خشک شدن درختان بلوط در نظر گرفته است که امیدواریم از حداقل ها جلوگیری شود.
از مجموع 640 هزار هکتارجنگل استان ايلام 440 هزار هکتار آن را درختان بلوط تشکيل مي‌دهد که عمر درختان بلوط در اين استان در مواردي به 700 سال مي‌رسد.
اهمیت جنگلهای ایلام آنقدر زیاد است که در این جنگلها بیش از یک هزار گونه گیاهی وجود دارد که مردم سالانه از این جنگل ها بیش از 30 میلیارد تومان بذر و میوه های جنگلی برداشت می کنند.
معمای شهر کوتوله‌های شهداد در آن سوی کویر/ ماخونیک سندی زنده از حیات لی‌لی‌پوتی ها
در حالی برخی در خصوص حیات در شهر کوتوله‌های شهداد تردید دارند که اهالی قدکوتاه روستای ماخونیک، نمونه‌ای عینی و زنده از وجود مردمانی با قد یک متری هستند و وجود این روستا شاید بتواند پس از صدها سال، راز و رمز غیب شدن اهالی شهر لی‌لی پوت‌های کرمان را بازگشایی کند.
نام شهر کوتوله های شهداد بارها شنیده شده است. این شهر در حاشیه جنوبی کویر لوت و در شهر کهن شهداد قرار گرفته است. شهری که نخستین پرچم فلزی جهان در آن کشف شده است. پرچمی که هم اکنون در یکی از موزه های تهران در معرض دید عموم قرار گرفته است.
داستان تمدن شهداد که بعدها نام خبیص بر آن گذاشته شد زمانی آغاز شد که سفالینه هایی در اطراف شهر شهداد رفته رفته سر از خاک برآورد و پس از گزارشهای محلی در سال 1846 نخستین فصل کاوش در این منطقه انجام شد و نتیجه‌اش کشف یکی از بزرگترین تمدن‌های بشری بود. در همین کاوشها بود که شهری تاریخی نیز سر از خاک برداشت شهری که تعجب همگان را برانگیخت.
هم اکنون نیز قسمتی از این شهر کهن برای بازدید علاقمندان در معرض دید عموم قرار گرفته شده است اما اوج شگفتی این شهر این است که شهر شهداد شهری برای انسان‌هایی با قد کمتر از یک متر ساخته شده بود.
تصادف خسارت بار نفتکشهای عراقی با محیط زیست/ وقتی منابع آب و خاک قربانی می شوند
حکایت تردد نفتکش های عراقی در محورهای مواصلاتی استانهای غرب کشور روایت کابوس هر روزه محیط زیست در هراس واژگونی این تریلرهای حامل مواد سوختی است تا عبور روزانه هزاران دستگاه از این تریلرها علاوه بر خسارات جدی به زیرساختهای منطقه موجب آلودگی منابع آب و خاک شود.
تریلرهای نفتکش عراقی سالهاست که محورهای مواصلاتی غرب کشور را قَرق کرده اند و تکرار حوادث متعدد برای این تریلرها تاکنون مشکلات زیادی را در زمینه آلودگی آب و خاک و محیط زیست به وجود آورده است.
انتقادات مسئولان امر و به ویژه فعالان محیط زیست در زمینه خسارات جدی این تریلرها به محیط زیست منطقه از یک سو و نگرانی متولیان امر در زمینه خسارات به زیرساختهای ارتباطی و جاده ای از سوی دیگر از تردد این نفتکش ها معضلی ساخته که مسئولان برای رفع آن "کاسه چه کنم" در دست گرفته اند.
وقوع حوادث متعدد در زمینه واژگونی تریلرهای حامل سوخت به گونه ای است که گاه در فواصل کوتاهی شاهد تکرار این حوادث در سطح محورهای مواصلاتی استان هستیم، موضوعی که در دیگر استانهای غرب کشور نیز تکرار شده و صدای مسئولان این استانها را نیز درآورده است.
در طول هفته گذشته واژگونی دو دستگاه تانکر حامل سوخت در محورهای شهرستان پلدختر در استان لرستان بازهم پرونده مربوط به تردد این تانکرهای سوخت را باز کرد، تانکرهایی که رهاوردی جز خسارت و ضرر و زیان برای مردم لرستان به همراه نداشته اند.
وقتی جای بزرگ و کوچک عوض می شود/ شوراب صغیربزرگتر از شوراب کبیر
روستاهای شوراب کبیر و شوراب صغیر دو روستای هم نام در شهرستان سامان استان چهارمحال و بختیاری هستند که برخلاف نامشان در طول زمانهای گذشته به واسطه مهاجرت مردم ، روستای شوراب صغیر بزرگتر از شوراب کبیر شده است و هم اکنون دارای امکانات بیشتری است.
استان چهارمحال و بختیاری یکی از استانهای جنوب غربی کشور است که با وسعت کم خود بیش از 900 روستا را در دل خود جای داده است.
روستاهای چهارمحال و بختیاری از روستاهای کم جمعیت 20 خانواری تا روستاهای با جمعیت بالای دو هزار و 900 نفر تشکیل شده اند و هر کدام از این روستاها ویژگی های قابل توجه ای دارند.
در شهرستان سامان روستاهای بسیاری وجود دارد که بیشتر در حاشیه رودخانه زاینده رود زندگی می کنند وشغل بیشتر آنها کشاورزی و باغبانی است.
در این شهرستان دو روستا به نام شوراب کبیر و شوراب صغیر وجود دارد که بر خلاف نام آنها شوراب صغیر بزرگتر از شوراب کبیر است و دارای امکانات بیشتری است.
نام این دو روستا برعکس نام روستا اختصاص به شوری آب منطقه ربطی ندارد بلکه خاک دو روستا شور است و شوری خاک عامل حاصلخیز بودن زمین های این دو روستا برای باغبانی است.
ورامین در تولید گلاب رقیب قمصر کاشان است/ تولید 90 نوع عرقیات گیاهی و روغن
با وجود تعداد زیاد باغات گل محمدی در ورامین، علاوه بر تولید گلاب اعلا و قابل رقابت با گلاب قمصر کاشان، بیش از 50 نوع عرقیات گیاهی و 40 نوع روغن از سوی این شهرستان وارد بازار مصرف می شود.
هر زمان که نام گلاب به ذهن می رسد، ناخودآگاه همه اشخاص به یاد شهر کاشان و گلاب قمصر این شهرستان می افتند اما در حوالی ورامین و در روستای محمدآباد عرب ها کشاورزان ورامینی به تولید گلاب و انواع عرقیات گیاهی مشغول هستند.
به گفته متخصصان، گلاب و عرقیات گیاهی شهرستان ورامین قابل رقابت با گلاب های دیگر مناطق کشور بوده و بر اساس بررسی های به عمل آمده از استانداردها و کیفیت بالایی برخوردار است.
هر سال مراسم گلاب گیری در ورامین همانند شهر قمصر کاشان انجام و بسیاری از مردم شهرستان های ورامین، پیشوا، قرچک و پاکدشت برای دیدن چگونگی استحصال گل محمدی، به روستای محمدآباد عرب ها رفته تا از نزدیک شاهد این مراسم خاطره انگیز باشند.
رنگ از رخسار بافت های تاریخی خراسان پرید/ تیشه بی خیالی بر ریشه سراهای کهن
رنگ از رخسار بافت های تاریخی خراسان پریده و دیگر این سرزمین، اصالت روزهای گذشته را ندارد زیرا هر بار با تکرار حکایت شکسته شدن حرمت آثار تاریخی، شناسنامه خطه خورشید مخدوش می شود.
اصالت و هویت یک سرزمین به معماری گذشته و آثار تاریخی است که در دل آن جای گرفته بنابراین نباید به بهای مدرن کردن چهره شهری که مدعی معنویت و فرهنگ است، دست به تخریب آثار کهن زد.
طی سالهای اخیر 12 اثر ثبت شده تاریخی در مشهد تخریب شده و ۲۰ خانه تاریخی پیرامون بافت فرسوده اطراف حرم مطهر در معرض تخریب قرار دارد و شاید با ادامه این روند دیگر هیچ اثری از آثار تاریخی باقی نماند.
تخریب سراهای کهن و ایجاد برج و باروها سبب مخدوش شدن هویت فرهنگی دومین کلانشهر مذهبی جهان شده و این موضوع داستان هزار و یک شبی است که هنوز هم ادامه دارد و حال آنکه اغلب آثار تاریخی تخریب شده در فهرست ملی اماکن تاریخی و فرهنگی به ثبت رسیده است.