به گزارش خبرنگار مهر، موج سفر اتباع آذری با هدف درمان در مدت زمان کوتاهی موجب شد تا تمامی دستگاه های مرتبط با حوزه درمان در اظهار نظر های خود فصلی را به گردشگری سلامت اختصاص دهند.
حوزه ای که بدون برنامه ریزی قبلی و تنها به دلیل کیفیت نسبی درمان و مهمتر از آن هزینه های نازل درمان در ایران به نسبت جمهوری آذربایجان با نگاهی به ارزش پولی دو کشور به یکی از آرمان های سود اقتصادی تبدیل شد.
اما بررسی روند مواجه با موضوعی که استان اردبیل را به ایجاد و فعال سازی کارگروه گردشگری سلامت کشاند نشان می دهد نه تنها سود اقتصادی گردشگری سلامت سرریز استان نشد بلکه با بی نظمی فزاینده مواجه با بیماران تنها جیب عده معدودی از پزشکان اردبیل از "مانات های" آذری لبریز شد.
تا جایی که بی توجهی به مقررات تعرفه ها و دریافت تعرفه های چند برابری حواس بیمار آذری را از رضایت درمانی به سمت دیگری معطوف کرد.
عدم رعایت تعرفه های قانونی بیماران خارجی
در این میان مسئولان مختلف دانشگاه علوم پزشکی استان اردبیل بارها از دریافت تعرفه های غیر متداول ابراز گلایه مندی داشته و از پزشکان خواستار رعایت تعرفه های قانونی شده بودند.
تا جایی که رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان اردبیل تعرفه بیمار ایرانی و آذری را یک رقم واحد عنوان کرد و افزود: عدم رعایت این مهم به منزله تخلف از سوی پزشک است.
این تاکیدات که به نظر می رسد توام با خلاء های نظارتی بود، به گوش برخی پزشکان نرسید و بیمار آذری ویزیت 100 هزار تومانی را در حالی پرداخت می کرد که شهروند اردبیلی ویزیت 20 هزار تومانی را روی میز منشی می گذاشت.
بی توجهی به رعایت تعرفه به ویژه در بین پزشکان متخصص به حدی رسید که در این میان برخی بیماران آذری از تفاوت نرخ های پرداختی خود ابراز گلایه مندی می کردند.
بیشترین نرخ مراجعات به پزشک متخصص است
این گلایه مندی ها از تعرفه پزشکان متخصص در حالی بی پاسخ ماند که براساس نتایج نظر سنجی جهاد دانشگاهی استان بیشترین رقم مراجعات اتباع آذری به پزشکان متخصص بوده است.
در سال گذشته جهاد دانشگاهی استان اردبیل نتایج پژوهش خود را این چنین منتشر کرد که مطابق نظر سنجی از دو هزار و 392 نفر از اتباع آذری مراجعه کننده از کل مراجعات، 49.4 درصد برای درمان و 34.5 درصد برای گردشگری نشان می دهد. تجارت و بازرگانی با 9.7 درصد و ديد و بازديد اقوام با 4.7 درصد در مراتب بعدی قرار دارند.
21.1 درصد پاسخگویان رفع عوارض قلبی و مغزی، 13.8 درصد اتباع آذری رفع عارضه های گوارشی، 11 درصد مسافران رفع عارضه استخوان و شکسته بندی و 8.2 درصد برای درمان ناباروری به ایران سفر می کنند.
همچنین رفع اختلالات عصبی با 3.3 درصد، درمان بیماری های گوش، حلق، بینی با 3.2 درصد، پوست و مو با 2.7 درصد، سرطان با 2.5 درصد، انجام عمل های جراحی با 1.4 درصد و درمان بیماری های دهان و دندان با 0.5 درصد در مراتب بعدی قرار می گیرند، ضمن آنکه 19.3 درصد مراجعان برای درمان بیماری های دیگر علاوه بر موارد ذکر شده به ایران سفر می کنند.
پتانسیلی که بیانگر فرصت بالقوه ای بود که اردبیل در رقابت با سایر استان های همسایه کسب کرده و باید با بهره گیری از جنبه های مختلف این مزیت رقم توسعه یافتگی خود را حداقل در بخش درمان بهبود بخشد.
با این وجود بی توجهی به نتایج این نظر سنجی که حتی انتقاد پژوهشگران طرح را به دنبال داشت خروجی مطلوبی نداشت و در نهایت بسیاری از برنامه ریزی ها دست خوش تغییر و تحول نشد.
رضایتی که در حال کوچ از اردبیل است
در سال های بعد رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان اردبیل رضایت قابل توجه اتباع آذری از خدمات درمانی را در حالی رسانه ای کرد که شهروندان بیله سواری به انتخاب استان های تهران، گیلان و آذربایجان شرقی از سوی اتباع آذری با هدف درمان و پس از ورود به خاک ایران از گمرک بیله سوار تاکید کردند.
یکی از رانندگان فعال در گمرک بیله سوار جلب نظر بیماران و ارائه لیست پزشکان با تعرفه های پایین تر توسط رانندگان تبریزی را از جمله دلایل ترک استان می داند.
این در حالی است که وجود درمانگاه و راهنمایان مشاور نیز نتوانسته است خیل عظیم مسافرت های اتباع آذری به سایر استان ها را به نفع استان اردبیل تغییر دهد.
تا جایی که رئیس جهاد دانشگاهی واحد استان به ضرورت بازنگری در نحوه جذب و هدایت بیماران آذری بر اساس نظر سنجی های صورت گرفته تاکید کرد.
مسئولیت هدایتی کارگروه گردشگری سلامت
به عقیده کارشناسان مسئولیت گردشگری سلامت در وهله اول ایجاد آرامش در وضعیت بازار تعرفه های درمانی است. اما به نظر می رسد به دلیل عدم وجود اهرم های نظارت های موثر علاوه بر نارضایتی اتباع آذری بلکه در زمینه شهروندان اردبیلی نیز نارسایی هایی پدید آمد.
پیکان خلاء های نظارتی در حالی به سمت نهادهای حوزه درمان استان نشانه می رود که قرار بود گردشگری سلامت به یکی از اهرم های درآمد زای استان تبدیل شود.
امروز نه تنها منفعت اقتصادی مورد انتظار را برآورده نکرده بلکه بی نظمی ناشی از تبعیض درمانی اتباع آذری و شهروندان اردبیلی موجب شده بسیاری از بیماران آذری و حتی اردبیلی قید پزشکان این استان را زده و طی مسافت قابل توجه به استان های تهران و گیلان را برای خود هموارتر ببینند.
معضلی که طرح آن در کارگروه های سلامت استان به جای ارائه راهکار به بیان درصد رضایت مندی اتباع آذری از خدمات درمانی تبدیل شده است.
در این بین بحث تغییر مسئولیت هدایتی کارگروه گردشگری سلامت استان نیز وارد داستان شد تا معادلات این حوزه را پیچیده تر کند، دانشگاه علوم پزشکی اردبیل تاکید دارد کارگروه گردشگری سلامت سال ها است در این دستگاه اجرایی فعال بوده و نیاز به تشکیل آن در دستگاه های دیگر از جمله میراث فرهنگی و در ادامه موازی کاری دستگاه ها نیست.
کارشناسان معتقدند گردشگری سلامت زمانی خواهد توانست در اردبیل به سودزایی برسد که در وهله اول به نیازها و مطالبات بیمار به عنوان جامعه هدف طرح توجه جدی شود.
................................
گزارش: ونوس بهنود