به گزارش خبرنگار مهر،از یک دهه پیش که شرایط اشتغال برای جوانان سخت تر از گذشته شده است، رشته های کاردانش، کم کم جایگزین رشته های نظری شده اند.
با توجه به اینکه طی سال های اخیر کشور سیاستی با عنوان کوچک کردن دولت در پیش گرفته لذا هر سال نسبت به سال گذشته تعداد استخدامی‌های ادارات و نهادهای دولتی در حال کمتر شدن است.
با این روند و با توجه به اینکه منطقه کنگان و عسلویه یک منطقه صنعتی است لذا جوانان از بیم آنکه مدرک رشته های نظری بازار کار خوبی نداشته باشد، رو به رشته‌های کاردانش و فنی آورده تا با مدرک آن بتوانند در یکی از شرکت‌ها جذب شده و امرار معاش کنند البته چنانچه جذب شرکت ها نیز نشوند می توانند با توجه به حرفه ای که آموخته اند برای خود شغلی مناسب راه اندازی کنند تا نهایتا گرفتار باتلاقی بنام بیکاری نشوند.
از طرفی دیگر شهرستان کنگان و عسلویه با این روند طی سال های آینده با کمبود فارغ التحصیلان رشته های نظری روبرو می شود و برای تامین نیروی مورد نیاز خود در رشته های نظری با چالش و معضل جدی روبرو می شود.
در این میان آموزش و پرورش استان بوشهر، شهرستان کنگان و عسلویه به اتفاق روسای دانشگاه های منطقه، فرمانداران این دو شهرستان و مدیران هنرستان های این دو شهرستان باید با یک هم اندیشی، راهکاری را بیابند که تعادل را در این زمینه ایجاد کنند.
داوطلبان کنکور نظری کنگان طی سه سال نصف شد
واضح است که فقط تقویت رشته های فنی و کار و دانش باعث می شود رشته‌های نظری از دور خارج شود همانگونه که هم اکنون نیز این خطر احساس می شود.
هم اکنون رشته زبان و ادبیات فارسی در شهرستان کنگان و عسلویه در یک قدمی نابودی کامل است و این نمونه ای از زیر شاخه‌های رشته نظری است که در حال نابودی است.
طی کنکور برگزار شده در سال 89 حدود یک هزار و 248 داوطلب در رشته های نظری از شهرستان کنگان و عسلویه شرکت داشته اند.
داوطلبان این دو شهرستان طی آخرین کنکور برگزار شده در رشته های نظری به 743 نفر کاهش یافته است و پیش بینی می شود این روند همچنان ادامه داشته باشد.
این در شرایطی است که شهرستان جم به تنهایی و با وجود جمعیت کمتر نسبت به هر یک از دو شهرستان کنگان و عسلویه، طی کنکور سال 92 تعداد یک هزار و 520 داوطلب در رشته های نظری داشته است.
رشته های نظری در کنگان و عسلویه رو به نابودی است
رئیس دانشگاه پیام نور بندر کنگان در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص دلیل کاهش تعداد داوطلبان رشته های نظری شهرستان های عسلویه و کنگان طی سه چهار سال اخیر گفت: متاسفانه در شهرستان کنگان و عسلویه بیش از اندازه دانش آموزان دبیرستانی به سمت رشته های کاردانش هدایت شده اند.
علی عابدی افزود: هدایت بیش از اندازه دانش آموزان به رشته های کار و دانش باعث تضعیف رشته های نظری شده است به نحوی که عملا رشته های نظری در خطر نابودی قرار گرفته اند و این زنگ خطری است برای زیر مجموعه رشته های نظری.
وی خاطرنشان کرد: این دو شهرستان علاوه بر رشته های فنی به مشاغل مرتبط با رشته های نظری نیز نیازمند است.
رئیس دانشگاه پیام نور بندر کنگان عنوان کرد: کارشناسان آموزش و پرورش باید به فکر این موضوع نیز باشند که تقویت بیش از حد رشته های کار و دانش باعث تضعیف و از بین رفتن رشته های نظری می شود.
عابدی هشدار داد: رشته‌های نظری در شهرستان کنگان در حال تضعیف هستند و عملا ما در آینده مهندس، متخصص و پزشک و غیره را نمی توانیم داشته باشیم و دلیل آن نیز کم رنگ رشدن این رشته ها در دبیرستان ها و سوق دادن دانش آموزان به سمت رشته های کار و دانش است.
وی اذعان داشت: پشتوانه دانش‌آموزی در رشته‌های نظری شهرستان کنگان و عسلویه با وجود جمعیتی چند ده هزار نفری بسیار ضعیف شده است. کل داوطلبان رشته‌های نظری شهرستان‌های کنگان و عسلویه در کنکور سال 92 دقیقا نصف داوطلبان رشته‌های نظری شهرستان جم در همان سال بوده است لذا جا دارد در دبیرستان‌هایمان روی رشته های نظری بیشتر کار کنیم.
توجه دانش آموزان به رشته علوم انسانی به شدت کاهش یافته است
رئیس آموزش و پرورش شهرستان کنگان در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: در چند سال اخیر توجه دانش آموزان به رشته علوم انسانی به شدت کاهش یافته است.
شاکر محیسن گفت: حتی در برخی مدارس استان بوشهر رشته علوم انسانی در دوره دوم متوسطه وجود ندارد و با توجه به رشد سریع مناطق صنعتی در استان بوشهر و فعالیت گسترده پارس جنوبی و نیز علاقه مندی دانش آموزان به فعالیت های مهارت و تبلیغ افراط گونه مسئولین در جهت گرایش به رشته های فنی و حرفه ای، کاردانش، ریاضی فیزیک، علوم تجربی اتفاق افتاده است.
رئیس آموزش و پرورش شهرستان کنگان افزود: رشته های علوم انسانی و اقتصادی در نظام فرهنگی ایران از جایگاه پایینی برخورداند که خلاف آن در کشورهای پیشرفته دنیا برقرار است.
وی خاطرنشان کرد: در کشورهای صنعتی دنیا علاقه مردم به انتخاب رشته های بازرگانی، مدیریت و اقتصاد، کاملا بالاتر از رشته هایی است که در ایران به عنوان رشته های علوم انسانی شناخته می شوند.
رئیس آموزش و پرورش شهرستان کنگان اظهار داشت: نظام ارزش گذاری غلط و منجمد در نظام آموزشی ایران منجر به آن شده است که ارزش نه بر اساس نیاز فرد یا اجتماع بلکه بر اساس معیارهای فرهنگی غلط تعیین شود.
برنامه های مدونی برای توسعه رشته علوم انسانی تببین شده است
محیسن گفت: اگر این روند ادامه پیدا کند، بی شک شهرستان کنگان به طور عام و آموزش و پرورش آن به طور خاص از نیروهای متخصص بومی در زمینه های علوم انسانی و دبیران بومی در رشته های ادبیات فارسی، تاریخ، جغرافیا، مشاوره، روانشناسی، و ... تهی خواهد شد و به تبع آن مشکلاتی برای آموزش و پرورش در پی خواهد داشت.
وی با اشاره به این مطلب که برنامه های مدونی را برای توسعه، فراگیر شدن و هدایت دانش آموزان به رشته علوم انسانی در سال تحصیلی پیش رو تببین شده، اظهار داشت: توجیه دانش آموزان به اهمیت رشته علوم انسانی در جهت تقویت فرهنگ؛ از طریق برگزاری جلسات منظم با دانش آموزان سال اول دبیرستان(دوره دوم دبیرستان) و برگزاری جلسات توجیهی با اولیاء دانش آموزان با همکاری مدیران مدارس دوره متوسطه در خصوص اهمیت رشته علوم انسانی از برنامه های ماست.
رئیس آموزش و پرورش شهرستان کنگان افزود: دعوت از کارشناسان علوم انسانی در شاخه های مختلف این رشته جهت حضور در مدارس و توجیه دانش آموزان و اختصاص مشوق های انگیزشی برای دانش آموزانی که رشته علوم انسانی را انتخاب می کنند نیز می تواند در این خصوص کمک کند.
کاردانش فرصتی که می تواند به تهدید تبدیل شود
مدیر کاردانش آیت الله طالقانی کنگان در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: شاخه کاردانش در نظام جدید آموزش متوسطه با هدف هدایت قابلیت های حرفه آموزی و پرورش استعدادهای مهارتی دانش آموزان و تبدیل توانایی های علمی و بالقوه آنان به فعل و تربیت نیروی انسانی ماهر و نیمه ماهر جهت اشتغال و نیز خودکفا ساختن فارغ التحصیلان در زمینه اشتغال طراحی شده و اگر به درستی و بر اساس اهداف طراحی شده اجرا شود می تواند کمک بزرگی به توسعه کشور کند.
احمد خاکنژاد ادامه داد: در طراحی، پر تحرک ترین شاخه تحصیلی، شاخه کار دانش با تنوع رشته های تحصیلی و تطبیق شرایط فارغ التحصیلان با نیازهای جامعه است. هدف این است که از تربیت فارغ التحصیلان فاقد مهارت بکاهد.
وی عنوان کرد: یکی از دلایل هدایت دانش آموزان به این شاخه، کسب آموزش های مهارتی برای دسترسی به فرصت های شغلی مناسب است. این شاخه در پی آن است که دانش آموز در سن نوجوانی دارای یک نگرش و مهارت شود که در مواجهه با مسائل زندگی، او را کمک کند و از دغدغه دانش آموزان فارغ التحصیل بکاهد و با آماده کردن دانش آموزان دوره متوسطه برای اشتغال مولد و مفید و مقابله با بیکاری ناشی از نبود مهارت و عدم آشنایی با فرهنگ کار، بهره وری از نیروی انسانی را بالا ببرد.
توجه به فرهنگ کار و کارآفرینی و پیوستگی بین آموزش و بازار کار
مدیر کاردانش آیت الله طالقانی کنگان اظهار داشت: با ایجاد ارتباط آموزش های رسمی با آموزش های فنی و حرفه ای غیر رسمی، توجه به فرهنگ کار و کار آفرینی و پیوستگی بین آموزش و بازار کار ، استفاده از امکانات آموزشی خارج از وزارت آموزش و پرورش که ایجاد و تقویت احساس مسئولیت در آموزش را در دستگاه های دیگر بوجود می آورد، فارغ التحصیلان را برای حضور موثر در جامعه آماده کند.
خاکنژاد در ادامه با طرح این سوال که آیا صرفاً با تعیین اهداف می توان به آن رسید؟ افزود: در شاخه کار دانش نیز مانند سایر رشته ها و شاید هم بیشتر باید به چند نکته اساسی توجه کنیم که اگر در نظر گرفته نشود نه تنها اهداف محقق نخواهد شد که بسیار زیان آور و هزینه بر نیز هست.
وی علاقه مند بودن هنرجویان به رشته های مهارتی مورد نظر، تناسب استعداد دانش آموز با محتوا و سرفصل های برنامه درسی رشته مهارتی مورد علاقه ( احراز نمره حد نصاب در برخی از دروس مرتبط ) و وجود ظرفیت پذیرش در هنرستان های کاردانش را از جمله موارد و الزامات برای تحقق اهداف شاخه کاردانش عنوان کرد.
مدیر کاردانش آیت الله طالقانی کنگان وجود مربی، استاد کار، کارگاه و تجهیزات، نیاز بازار کار و رعایت تعادل و توازن را به عنوان موارد دیگر جهت تحقق اهداف تعیین شده اشاره کرد.
خاکنژاد هشدار داد: طی چند سال اخیر، تاکیدات زیادی بر توسعه کمی شاخه کار دانش صورت گرفته که اگر به دقت مورد بررسی و کنترل قرار نگیرد از اهداف شاخه کار دانش فاصله گرفته و می تواند فرصت ها را به تهدید تبدیل کند.
وی در تشریح تبدیل فرصت به تهدید گفت: اگر توسعه کار دانش به منظور سرپوش گذاشتن بر افت آموزشی باشد، باعث افزایش روز افزون افت تحصیلی می شود بی آنکه فکری برای اصلاح شود که این مساله به همه شاخه ها و رشته ها آسیب می رساند.
توسعه رشته‌های فنی بر اساس نیاز منطقه باشد
مدیر کاردانش آیت الله طالقانی کنگان افزود: چنانچه توسعه کاردانش بدون در نظر گرفتن نیازهای منطقه و صرفاً به منظور رسیدن به نرم تعیین شده وزارت باشد می تواند موجب اشباع شدن در خیلی از رشته ها شده و در نتیجه اشتغال فارغ التحصیلان با مشکل مواجه می شود.
خاکنژاد اذعان داشت: اگر توسعه کاردانش باعث تعطیلی رشته های شاخه نظری خصوصا علوم انسانی شود، نیازهای آتی جامعه ما در مورد نیروی انسانی و توسعه آن همچنان پابرجا می ماند و البته حادتر نیز می شود.
وی خاطرنشان کرد: چنانچه به دلیل کمبود فضا و امکانات، دانش آموزان بالاجبار در رشته ای که علاقه ندارند مشغول به تحصیل شوند، باعث می شود تا عده زیادی از دانش آموزان حتی موفق به اخذ دیپلم نیز نشوند.
مدیر کاردانش آیت الله طالقانی کنگان اگربه دانش آموزان القاء شود که اگر هم درس نخوانند نهایتاً رشته ای برای ادامه تحصیل و اخذ دیپلم وجود دارد به نوعی تشوق به عدم تلاش و کوشش محسوب می شود و نهایتا نتیجه دلخواه کسب نمی شود.
خاکنژاد گفت: اگر زمینه های ایجاد اشتغال را برای فارغ التحصیلان فراهم نکنیم به نوعی فقط هزینه های بیشتری متحمل شده ایم و از آن بهره وری نکرده ایم.
وی عنوان کرد: اگر همه بار آموزش مهارت بر دوش آموزش و پرورش باشد، با هدف اصلی تاسیس شاخه کاردانش که متولی مهارت باید خارج از آموزش و پرورش باشد فاصله گرفته و بار سنگین ساخت کارگاه، تجهیز و نگهداری آن و...بر دوش آموزش و پرورش سنگینی کرده که با وضعیت بودجه، مشکلات عدیده ای را ایجاد می شود.
توسعه رشته‌های مختلف نیازمند آینده نگری است
مدیر کاردانش آیت الله طالقانی کنگان اظهار داشت: چنانچه سرانه آموزشی هنرستان ها در سال 500 هزار تومان باشد، اداره کردن چندین کارگاه غیر ممکن می شود و قطعاً تاثیر بسیار منفی بر روی آموزش مهارت خواهد داشت که نتیجه آن نا کارآمدی فارغ التحصیلان است.
خاکنژاد افزود: چنانچه به توسعه رشته هایی بپردازیم که کم هزینه ترند و به امکانات زیادی نیاز ندارند، این امر باعث عدم نیاز سنجی می شود و نتیجه آن، فارغ التحصیلانی اغلب با زمینه خدمات است که شرایط کاری برای آنان فراهم نیست.
وی در ادامه گفت: اغلب موارد ذکر شده بالا در حال وقوع است و این می تواند تهدیدی نه چندان کوچک باشد؛ هر چند همه علل و عوامل به توسعه ی شاخه کار دانش بر نمی گردد، در این میان بر هم خوردن تعادل و توازن خطریست که توسعه نیروی انسانی ما را تهدید می کند.
مدیر کاردانش آیت الله طالقانی کنگان تاکید کرد: ما نیاز به توسعه منطقی (کمی و کیفی )شاخه کاردانش و فنی و حرفه ای داریم اما این مساله نباید توسعه رشته های شاخه نظری را تهدید کند هر چند اینکه در رشته انسانی اتفاق افتاده و به رشته های علوم پایه نیز آسیب زده است.
خاکنژاد اذعان داشت: هم اکنون در منطقه خود و در این مورد با مشکلات عدیده ای دست و پنجه نرم می کنیم و مشخص است در آینده چه اتفاقی خواهد افتاد. این مشکل در مرحله اول دامنگیر آموزش و پرورش ما خواهد شد. دبیران الهیات، ادبیات فارسی، تاریخ و جغرافیا، علوم اجتماعی، ادبیات عرب، زیست، شیمی، فیزیک، ریاضی و...از کجا تامین خواهد شد ؟ طی چند سال آینده خیلی از دبیران فعلی ما بازنشسته خواهند شد و از چرخه آموزش خارج می شوند و برای جایگزینی آنان مشکل جدی خواهیم داشت.
وی اظهار داشت: تامین نیاز منطقه ما در زمینه پزشک، مهندس، تکنسین و پست های مدیریتی نیز در گرو همین موضوع است، لذا اگر قرار است آینده نگری کنیم و به فکر توسعه باشیم باید توسعه متوازن را مد نظر قرار دهیم و از افراط و تفریط بپرهیزیم.
................................................
گزارش: مصطفی صفایی