محسن چینیفروشان نویسنده و مدیر فرهنگی در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره انتصاب علیرضا مختارپور به سمت دبیرکلی نهاد کتابخانههای عمومی کل کشور گفت: صحبت من در این زمینه به 2 مقوله خلاصه میشود. مقوله اول درباره شخصیت آقای مختارپور است که چند نکته را در بر میگیرد. اگر به تعداد انگشتان یک دست در این کشور کارشناس و آشنا به حوزه کتاب وجود داشته باشد، حتما یکی از آنها آقای مختارپور است. واقعا کمتر کسی را دیدهام که به اندازه او، بر این حوزه مسلط باشد.
وی افزود: آقای مختارپور پیشتر، مدیر اجرایی بوده و عنوان معاونت مطبوعاتی وزیر ارشاد را هم در کارنامه خود دارد. بنابراین هم کار را میشناسد و هم فضای آن را. بنابراین بودنش در چنین سمتی، موجب برکت است. یک نکته دیگر درباره شخصیت وی، این است که انسان صریحالهجهای است. یعنی صحبت کردنش با موافق و مخالف، تفاوتی ندارد و در پرده و لفافه صحبت نمیکند. رفتار مدیریتی مختارپور نیز مانند بازیهای معمول نیست و به نظرم این ویژگی، یک نکته مثبت است. آخرین مطلب درباره ویژگیهای مختارپور این است که انسان منصف و از نسل انقلاب است. در نتیجه اهل درد است و چون مدیرکلی نهاد کتابخانههای عمومی کشور، حوزه اجرایی مهمی است، خوشحالم که مختارپور به این سمت منصوب شده است.
مدير كل سابق دفتر انتشارات كمك آموزشی ادامه داد: اما درباره نهاد کتابخانههای عمومی کشور، تصورم این است که وظیفه اصلی این نهاد، توسعه و ترویج کتابخوانی است. این وظیفه هم فقط از یک راه انجام نخواهد و انجام آن، فضایی گستردهتر از کتابخانههای عمومی را میطلبد. در حال حاضر بیش از هزار و 200 کتابخانه عمومی در کشور فعالیت میکنند اما نکته مهم این است که کتابخانه، واقعا کتابخانه باشد و تبدیل به قرائتخانه نشده باشد. به طور خلاصه منظورم کتابخانههایی است که در شب کنکور یا شب امتحان پر از دانشآموزان و دانشجویان میشوند و بعد از آن دوباره خالی از جمعیت کتابخوان میشوند. چنین امری هم مستلزم این است که در کتابخانهها، روی کتاب کار شود. حتی درست خواندن کتاب و معرفیاش یک تخصص مهم است که در حیطه کار کتابدار است. پس کتابدار در یک کتابخانه عمومی، اهمیت زیادی پیدا میکند. متاسفانه تعدادی از کتابداران، در سطحی نیستند که نیازهای نسل جوان را مرتفع کنند و فقط با طبقهبندی کتابها آشنا هستند.
چینیفروشان گفت: به نظرم مهمترین نکته در نهاد کتابخانهها، تبدیل این فضا به فضایی با کتابخانههای فعال است که این مهم به تربیت کتابداراها بستگی دارد. نکته مهم دیگر درباره نهاد کتابخانهها، این است که درباره بخش کودک و نوجوان کتابخانه تصمیمگیری بشود تا مشخص شود که وجود این بخش لازم است یا خیر. چون تربیت کتابداران کودک و نوجوان نیز با دیگر کتابدارها تفاوت دارد.
او بیان اینکه باید دید مخاطبان کتابخانههای عمومی چه کسانی هستند، گفت: در این جایگاه، باید مخاطب اصلی و مخاطب فرعی تعریف شود. نام این کتابخانهها، عمومی است. یعنی همه مردم میتوانند از آنها استفاده کنند. اما فقط کتابخانههای نهاد در کشور فعالیت ندارند و کتابخانههای بسیج، مساجد، مدارس، شهرداریها و ... فعالیت میکنند. بنابراین کتابخانههای عمومی نهاد باید تعریف و جایگاه خودشان را پیدا کنند. در اینجاست که بحث سلیقه و راههای مختلف مطرح میشود. اگر نهاد بخواهد در هدایت کتابخانهها یک سویه جلو برود، کار ساده است اما اگر بخواهیم استفادههای مختلفی از کتابخانهها داشته باشیم، کار سادهای در پیش نخواهد بود. اینجاست که بحث تعریف استراتژی مطرح میشود.
مدير عامل سابق كانون پرورش فكریكودكان و نوجوانان در بخش دیگری از سخنانش گفت: نهاد کتابخانهها باید نسبت به سطح فعلی فعالیتهای خود، وسیعتر عمل کند. در حال حاضر نهادهایی مانند ارتش کتابخوانههای خود را دارند. نهاد باید نقش مادر کتابخوانی را در کشور ایفا کند. یعنی به گونهای هماهنگکننده و سیاستگذار این عرصه باشد.
چینی فروشان دربار خرید کتاب نیز گفت: ضابطهمند کردن خرید کتاب هم از مواردی است که باعث جلوگیری اسراف سرمایهها و جهتدهی به ناشران میشود. جهتدهی به ناشران از موارد بسیار مهم است و دیگر این که نهاد میتواند با هدفمند کردن خریدهایش، در کنار معاونت فرهنگی وزارت ارشاد، نقش پررنگی در این حیطه بازی کند.