به گزارش خبرنگار اعزامی مهر به وین ، محمد جواد ظریف ، وزیر امور خارجه کشورمان در پایان پنجمین دور از مذاکرات ایران و کشورهای 1+5 در وین در جمع خبرنگاران ایرانی گفت: مذاکرات بسیار فشرده بود وهنوز هم ادامه دارد.
وی افزود: دیشب همکاران تا ساعت 1:30 بامداد مشغول مذاکره روی متن بودند امروز هم از صبح رایزنی ها ادامه داشته و من یک دور دیدار با اشتون داشتم و هم اکنون آقایان عراقچی و روانچی با معاونان خانم اشتون مشغول کار روی مقدمه هستند،هنوز نمی توانیم بگوییم متن مشترک وجود دارد.
ظریف اظهار داشت: در بعضی از موارد ممکن است توافق وجود داشته باشد و لی در بسیاری از موارد اختلاف نطر هم در مورد محتوا و هم نحوه نگارش وجود دارد.
وی با بیان اینکه فعلا در مورد عنوان توافق داریم گفت:درباره چارچوب کلی هم توافق هست اختلاف اساسی روی مقدمه وجود ندارد، در مورد موضوعات اساسی اختلاف نظر درباره محتوا و نحوه نگارش وجود دارد.
ظریف تاکید کرد: چون یک دهه از این مسئله می گدرد چنین وضعیتی قابل پیش بینی نبوده ما هم انتظار داشتیم کار دشوار باشد.
وزیر خارجه اظهار کرد: احساس من این است که طرف مقابل هنوز با اراده جدی بر اساس واقعیات وارد مذاکره نشده اند.
رئیس دستگاه سیاست خارجی ایران یادآور شد: پیشنهادهای جمهوری اسلامی در مرحله متن از جلسه استانبول به صورت مشخص تر اعلام شده و بیش از اینکه مواضع ما باشد راه حل هایی است برای رسیدن برنامه اقدام مشترک که حقوق ایران حفظ شود.
سلاح کشتار جمعی جایگاهی در دکترین دفاعی ایران ندارد
وی با بیان اینکه سلاح کشتار جمعی هیچ جایگاهی در دکترین ما ندارد گفت: ما اعتقاد داریم بر اساس ان پی تی کلیه اعضای شورای امنیت و 5 عضو وظیفه دارند که در جهت حذف سلاح ها حرکت کنند.
وزیر خارجه گفت: در طرف مقابل احساس می کنیم تلاش برای مواضع زیاده خواهانه وجود دارد و فکر می کنم در طول دو دور مذاکره طرف های ما باید به این قناعت رسیده باشند که جمهوری اسلامی ضمن اینکه خواسته های خود را با راه حل اراده می دهد حاضر نیست که از حقوق خود صرف نظر کند.
وی افزود: ما از ابتدا حرف منطقی می زنیم و دیدگاه ها را بر اساس حقوق بین الملل مطرح می کنیم،ما از ابتدا برای توافق آمدیم و نیازی به خریدن وقت نداریم،ما درشرایط خوب هستیم و می توانیم با اطمینان خاطر و اعتماد به نفس مذاکره کنیم و می خواهیم به نتیجه برسیم ولی اصرار داریم که حقوق مردم ایران حفظ شود.
ظریف گفت: چندین ساعت بر روی متن ها هم در تیم حقوقی و مشورتی و هم خود بنده صدها ساعت روی متن کار کردیم، قطعا طرف مقابل نیز با توجه به اینکه 6 کشور با مواضع متفاوت هستند کار بسیاری انجام داده اند و طرفین ساعت ها روی متن مشترک با وجود آنکه هنوز متن مشترکی نداریم کار کرده اند.
وی با بیان اینکه دیدگاه های ما جدی و بر اساس حقوق بین الملل است بیان کرد: توافق کردیم از روز 2 جولای به وین بیاییم و تا زمانی که مذاکره نیاز و مفید باشد مذاکره را ادامه می دهیم تا به نتیجه برسیم.
ظریف اظهار داشت: جمهوری اسلامی حسن نیت خود را تا به حال نشان داده است و آژانس امرور مجددا به این امر تأکید کرد.
طرف مقابل به راه حل بیاندیشد نه اعلام مواضع
ظریف بیان کرد: آنها باید به موضع مشترک و در جهت رسیدن به راه حل به دست آورند.
وی گفت: نکته ای که باید بر آن تاکید کنیم این است که با موضع گیری به نتیجه نمی رسیم. طرف مقابل باید این مساله را درک کند که برای توافق باید به راه حل بیاندیشد نه اعلام مواضع. مواضع آنها را شنیده ایم و مواضع ما نیز کاملاً مشخص است.
وزیر امور خارجه کشورمان خاطرنشان کرد: ما کل حرکت آنها را غیرعادلانه و غیرواقعی و بدون توجه به حقوق بین الملل و خارج از چارچوب ان پی تی می دانیم و اگر قرار شود مواضع اعلام شود موضع جمهوری اسلامی ایران هم منطقی و هم براساس حقوق بین الملل است. ما باید به راه حلی برسیم که در توافق ژنو بر روی آن تاکید کردیم و برای دستیابی به این راه حل ضرورت دارد که کشورها مواضعی را که برای افکار عمومی داخلی و یا راضی کردن برخی کشورها اتخاذ کرده اند کنار بگذارند و به راه حل فکر کنند.
آمریکا تصمیمات سختی باید اتخاذ کند
وی گفت: من فکر می کنم شاید کمی خوشبینانه باشد اگر فکر کنیم قبل از رسیدن به مرحله نهایی که چاره ای جز فکر کردن به راه حل ندارند از مواضع خود کوتاه بیایند. اما به هر حال در میان اعضای 1+5 میزان تحریم ها و فشارهایی که علیه جمهوری اسلامی ایران وجود دارد بیشترین آن از سوی ایالات متحده است و لذا آمریکا نقش قابل توجهی دارد نه به عنوان کشوری که از یک صلاحیت ویژه در سطح بین الملل برخوردار باشد بلکه متاسفانه به عنوان کشوری که بیشتر فشارهای غیرقانونی را اعمال کرده است و بر این اساس ضرورت دارد بیشترین اقدامها را صورت دهد و بیشترین تصمیمات سخت را اتخاذ کند تا این که از این تار عنکبوتی که با تحریم های متعدد دور خود تنیده اند رهایی یابند و این امر نشان می دهد که آنها باید کار بیشتر و تصمیمات سخت تری بگیرند و باید برای این موضوع آماده باشند.
وی در پاسخ به سوال دیگری درباره طرح پیشنهادی ایران گفت: ما درباره همه موضوعات دیدگاه های خود را مطرح کرده ایم. آن چه مطرح بوده نیازهای عملی است و ما به صورت خیلی شفاف نشان داده ایم مجموعه برنامه غنی سازی ایران یک هدف مشخص را دنبال می کند که قابل دفاع است و خود این مساله نشانه صلح آمیز بودن برنامه هسته ای ایران است.
ظریف ادامه داد: از کارخانه تبدیل اورانیوم در اصفهان تا غنی سازی در نطنز و کارخانه تولید سوخت در اصفهان همه در قالب یک مجموعه که برای تولید سوخت بوشهر نیاز است جای می گیرد و لذا تعریف نیازهای عملی ایران کاملاً مشخص است و این که ما به چه شکلی به نیازهای عملی جامه عمل بپوشانیم و با چه سرعتی حرکت کنیم مواردی است که در مذاکرات درباره آن صحبت شده و دیدگاه های مختلفی مطرح شده که بعضی از این دیدگاه ها بسیار افراطی است و بیشتر برای مصاحبه و راضی کردن برخی جهات مناسب هستند.
مشکل آمریکاست نه بنده!
وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به سوال دیگری درباره لغو تحریم ها از سوی رئیس جمهور آمریکا با توجه به اینکه واضع برخی تحریم ها سنا و کنگره آمریکا هستند و این که آیا با برنز درباره لغو دایمی تحریم ها صحبتی شده است تاکید کرد: در روابط بین الملل با دولتها بحث می شود کما این که در تصمیم گیری هایی که صورت می گیرد دولت جمهوری اسلامی ایران باید تصمیم گیری ها را دنبال کند، البته هر دولتی ساز و کارهای داخلی دارد، البته از نظر ما به عنوان یک موضوع مذاکره مهم نیست که آمریکایی ها چگونه می توانند مشکلاتی که برای خود ایجاد کرده اند حل کنند. با کمال احترام این مشکل آنها است و مشکل بنده نیست. اگر آمریکا خود را متعهد به کاری می کند که حتماً باید برای رسیدن به نتیجه دولت آمریکا چنین تعهدی را بدهد ضرورت دارد که بر اساس برنامه اقدام مشترک اکنون برای برنامه جامع تمام تحریم ها برداشته شود.
برنز میداند باید تحریم ها برداشته شود
وی ادامه داد: ما توقع داریم آنها این اقدام را انجام دهند، در همه سطوح این مساله را به آمریکایی ها اعلام کردیم. البته مذاکره با آقای برنز وارد این جزئیات نشد ولی ایشان می داند که تا زمانی که تحریم ها برداشته نشود موضوع حل و فصل نخواهد شد.
ظریف در پاسخ به سوال خبرنگار مهر درباره مهمترین اختلافات در نگارش متن اظهار داشت: این متن شاید بیش از کلمه پرانتز داشته باشد لذا اصلاً تعداد پرانتزها در متن جای نگرانی ندارد، این موضوع بسیار طبیعی است لذا این طور نیست که اختلافات تنها در موضوع غنی سازی باشد ما در موضوعات اساسی به تفاهم نرسیدیم و در بعضی موارد می توانیم زمینه هایی برای رسیدن به تفاهم در صحبت های طرف مقابل داشته باشیم. در بعضی از موارد فاصله قابل توجهی وجود دارد. امیدواریم در دو هفته آینده به برکت ماه رمضان همه سر عقل بیایند و با یک واقع بینی اساسی به مذاکرات برسند.
وی در این باره که آیا هنوز درباره نگارش توافق در متن امیدوار هستید، گفت: بله امیدوار هستم، موضوع را بغرنج نمی دانم. ممکن است بعضی ها با اتخاذ مواضعی کار را دشوار کرده باشند اما اگر از طریق راه حل وارد مذاکرات گام نهایی شوند امکان رسیدن به تفاهم وجود دارد.
وزیر امور خارجه درباره مقدمه متن توافق نهایی اظهار داشت: احتمال اینکه مقدمه مانند بقیه متن پر از پرانتز باشد و یا اینکه دو دیدگاه را مطرح کنند وجود دارد البته با نگاهی که به مقدمه داریم احتمال اینکه طرفین درباره مقدمه بتوانند راحت تر به توافق برسند وجود دارد اما تا تلاش ها صورت نگیرد نمی توان پیش بینی کرد.
ظریف در پاسخ به سئوال دیگری درباره چارچوب مقدمه گفت: مقدمه به اهداف، چارچوب ها و ساز و کار می پردازد و اینکه چگونه می توان اختلافات را حل و فصل کرد و هر توافقی چگونه و از چه زمانی اجرا می شود و نتیجه اجرای توافق چه خواهد بود. این موضوعات کلیاتی است که اگر مقدمه برنامه اقدام مشترک را مشاهده کنید متوجه می شوید که چارچوب هایی دارد و آن چارچوب ها نیز عجیب نیست و کشورها نیز این موضوعات را مورد نظر قرار داده و این موضوعات معمولا در مقدمه می آیند و این مقدمه نیز تفاوت اساسی نخواهد داشت.
جزئیات دیدار با امانو
وی درباره دیدار با مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی اظهار داشت: مجموعه صحبت هایی با آژانس درباره نحوه همکاری ایران و آژانس داریم که مربوط به نحوه همکاری ایران و آژانس است. آژانس نقش قابل توجهی را هم در نظارت بر اجرای برنامه اقدام مشترک دارد و هم در اجرای توافق جدید که مشغول تدوین آن هستیم نقش آژانس قابل توجه است. در کنار این مسئله ما با آژانس رابطه دیرینه ای نیز داشتیم، اختلاف نظرها درباره بعضی موضوعات وجود داشته که باید رفع شود.
ظریف گفت: یکی از موضوعات اختلافی در هفته های گذشته مسئله ای بوده است که جناب صالحی به آن اشاره کرده اند و در این زمینه به سمت حل و فصل پیش رفته ایم و امیدواریم آژانس نیز با توجه به اقدامات تصمیم لازم را بگیرد.
وزیر امور خارجه کشورمان درباره گزارش امروز آژانس گفت: ما یک دستگاه ناظر بر جامعه بین المللی برای موضوعات هسته ای داریم و تعهدات ایران نیز در حوزه هسته ای هستند و با توجه به اینکه مردم و دولت ایران همواره به تعهدات خود پایبند هستند طرف مقابل نیز کم و بیش البته با تاخیر تعهدات خود را رعایت کرده است و اکنون که در خدمت شما هستم یک خبر اساسی درباره نقض تعهدات از سوی طرف مقابل ندارم. هر چند با اکراه و تاخیر تعهدات انجام شده کم و بیش صورت گرفته است، دارایی های ایران که قرار بوده مسترد شده و گزارش ها را بانک مرکزی ارائه کرده و ما بیشتر توقع داشتیم که این کندی وجود نداشته باشد. مقررات دست و پاگیر بروکراتیک باعث شده صادرکنندگان و واردکنندگان ما به دردسر بیفتند. من همینجا از وارد کنندگان و صادرکنندگان عذرخواهی میکنم. این مقررات نباید وجود می داشت اما با وجود اینها و با توجه به اینکه مردم ما توان را داشته اند و نشان دادند که حقوقشان برای آنها مهم است ما خرسندیم که با سربلندی هم تعهدات خود را اجرا کردیم و هم اینکه نیازمند دیگران نیستیم.
در مذاکرات بین المللی یا همه یا هیچ است
وزیر امور خارجه کشورمان بیان کرد: معمولاً در مذاکرات بین المللی همه یا هیچ است. معمولاً می گویند هیچ چیز توافق نشده تا همه چیز توافق شوند. بنده به عنوان مذاکره کننده روشی دارم، دیدگاه ها را به صورت شفاف مطرح کردم و نشان دادیم که علاقمندیم به راه حل شفاف دست پیدا کنیم، زیاده خواهی را نمی پذیریم اما معتقدیم راه حل وجود دارد.
وی در پاسخ به سوال دیگری درباره سانتریفیوژها اظهار داشت: آن چه در چارچوب مذاکرات مهم است زمانبندی است. ما هنوز درباره زمانبندی مشغول بحث هستیم، کلیه اقداماتی که ایران و طرف مقابل باید انجام بدهد مشخص است اما در این که در ریز چه اقداماتی صورت بگیرد از مسایلی است که باید به نتیجه برسیم.
ظریف تاکید کرد: در مورد سانتریفیوژ ها هدف ما کاملاً مشخص است و به نظر من فی نفسه اطمینان آفرین است و نشان می دهد برنامه هسته ای ایران صلح آمیز است. این که در چه چارچوب و قالب زمانی به اهداف برسیم و اجرا کنیم موضوعی است که در دست مذاکره است.
تعهد اوباما برای توافق به من اعلام شد
وی درباره جدی بودن طرفها در مذاکره اظهار داشت: علیرغم این که گاهی مواضع این طور بیان نمی کند احساس می کنم همه طرفها جدی هستند. البته جدیتی که ادعا می کنند و حتی در بالاترین سطوح در دیدار آقای برنز با بنده و خانم اشتون تعهد بالاترین مقامات دولت آمریکا از جمله رئیس جمهور را برای رسیدن به توافق تا 29 تیر را به ما اعلام کردند که اولین بار هم نبود و سرمایه گذاری زمانی که برای مذاکرات می شود نشان می دهد همه طرفها پایبند به نتیجه رسیدن هستند اما این موضوع را هنوز در توافق این را مشاهده نکرده ایم و نیاز است که این خواست با رسیدن به توافق خود را نشان دهد.
وزیر امور خارجه کشورمان درباره این بحث که این موضع گیری ها در اقتصاد چه تاثیری دارد بیان کرد: جامعه بین المللی به این واقعیت رسیده است که ایران به دنبال راه حل است و اگر به راه حل دست یابیم به خاطر جدیت همه طرفها است و اگر دست پیدا نکنیم به خاطر کوتاهی جمهوری اسلامی نیست بلکه به دلیل زیاده خواهی طرف مقابل است و حتماً چنین تصوری مانع خواهد بود که فشارها را بر علیه جمهوری اسلامی ایران ادامه دهد. ضمن این که بازیگران عرصه بین المللی باید بدانند که تحریم ها نتوانسته خواسته آنها را برآورده کند و به جز فشار به اقشار آسیب پذیر ایران کاری نکرده است و تصویر بسیار منفی از اهداف و اغراض کشورها در بین مردم ایران ایجاد کرده است.
امیدواریم بتوانیم تحریم ها را از پایه منهدم کنیم
وی تصریح کرد: فکر می کنم بنگاه های اقتصادی داخلی و خارجی به این نتیجه رسیده اند که بازگشت وضعیت سال گذشته غیرممکن است همان طور که رئیس جمهور بار ها اعلام کرده اند ساختمان تحریم ها ترک جدی برداشته و به نظر نمی رسد با سیاستی جمهوری اسلامی دنبال کرده برقراری مجدد همان ساختار قبلی در هیچ شرایطی وجود داشته باشد. ما امیدواریم بتوانیم تحریم ها را از پایه منهدم کنیم. البته در کنار این مساله همان طور که بارها مقام معظم رهبری فرمودند باید بدون امید دیگران اقتصاد مقاومتی را طی کنیم.
ظریف گفت: تضمین برای رسیدن ما به نتیجه مورد قبول در مذاکرات پیگیری مبانی اقتصاد مقاومتی است. وزارت امور خارجه به عنوان یکی از اجزای اقتصاد مقاومتی در سطح قائم مقام وزیر هر ماه جلسات مرتب هماهنگی بین دستگاه های اجرای کشور را دارد تا به رسیدن اقتصاد مقاومتی به همه دستگاه کمک کند.
وی در پاسخ به سوال دیگری درباره تمدید مهلت توافق به ژنو گفت: آن چه توافق ژنو برای ما مشخص کرده کاملاً روشن است ما تا یک سال باید به توافق نهایی برسیم. البته انجام اقدامات موقت تا 29 تیر به پایان می رسد و اگر بخواهیم این مدت را تمدید کنیم هر دو طرف باید اقداماتی را انجام دهند. هم ایران و هم طرف مقابل باید اقداماتی را که در شش ماه انجام داده و نداده اند را تکرار کنند. ما طبق توافق ژنو تا اواخر دی ماه فرصت داریم، ممکن است یک قرائت متفاوتی نیز وجود داشته باشد چون ما 24 نوامبر در ژنو توافق کردیم و ممکن است بتوان این طور مساله را مطرح کرد که یک سال از آن تاریخ زمانی در آذرماه می شود اما تا آن زمان ما فرصت داریم این که دیپلمات های غربی و برخی دیگر ضرب الاجل های ساختگی مطرح کنند معنی نمی دهند. ما بهترین فرصت برای رسیدن به تفاهم را 29 تیر می دانیم و اگر دستیابی به توافق در این مدت محقق شود تمام تلاش خود را می کنیم.
حاضر نیستیم با سوالات بی پایان همکاری کنیم
وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به این پرسش که با توجه به اظهارات صالحی آیا امکان ادعای بیشتر از سوی آژانس مطرح است، گفت: ما همواره تاکید داشتیم که حاضر نیستیم با سوالات بی پایان همکاری کنیم و نیاز است این گونه موارد حل شود. ضمن این که بحث ادعاها و هوچی گری هایی که علیه جمهوری اسلامی صورت گرفته شاید پایان نداشته باشد اما مبانی این ادعاها را با خلل جدی مواجه کردیم.
وی در پاسخ به سوال دیگری درباره اطمینان از راه حل منطقی تاکید کرد: من فکر می کنم برای این که همه بخواهند اطمینان حاصل کنند که یک راه حل منطقی وجود دارد باید فرصت فراهم شود که بحران ساختگی کنار گذاشته شود. اکنون بحران واقعی در منطقه جنایتهایی است که داعش انجام می دهد به همین دلیل آقای رئیس جمهور در سفر خود به سازمان ملل جهان عاری از خشونت را مطرح کردند. اینها مسایلی است که دنیا با آن مواجه است و اغلب نیز این مساله را درک می کنند که بازی تبلیغاتی علیه جمهوری اسلامی ایران وجود دارد و همه به این نتیجه رسیدند که باید به سمت حل و فصل حرکت کنند و بهترین روش این است که با زیاده خواهی و فشار داخلی نمی توانند به نتیجه برسند و باید به یک درک واقعی برسند که با بهانه جویی نمی توانند جامعه بین المللی گروگان دیدگاه های خود قرار دهند.
وی با اشاره به جنایات داعش در عراق، بیان کرد:اینها نگرانیهای جدی ماست. بازی تبلیغاتی علیه ایران کهنه شده و همه به این نتیجه رسیدند که به سمت حل و فصل حرکت کنند و آنها که با مانع تراشی نمیتوانند به نتیجه برسند به این درک واقعی برسند که با بهانه جویی نمیتوانند جامعه بینالمللی را گروگان دیدگاههای خود قرار دهند.
وی در خصوص حامیان افراط و تروریسم از جمله گروه تروریستی داعش در عراق گفت: حامیان این گروهها باید بدانند این حرکتها دامن گیر خودشان خواهد شد و در گذشته حرکتهای افراطی دامنگیر ایجاد کننده آن شد.
وی درباره برخی اظهارنظرها از سوی مقامات آمریکایی گفت: به عنوان یک تحلیلگر می گویم که هیچ دولتی منسجم نیست و گرایش های متفاوتی وجود دارد ضمن اینکه من به عنوان وزیر خارجه و مسئول مذاکره کننده، دولت ایالات متحده را مسئول اجرای تعهدات خود می دانم ولی به عنوان تحلیلگر می دانیم که گرایش های مختلفی در داخل دولت و جامعه آمریکا مشغول تاثیرگذاری هستند. گروه ها و افرادی که تلاش دارند واقع بینانه تر نگاه کنند و متوجه هستند که سیاست هسته ای ایالت متحده به ضرر مردم و دولت آمریکا بوده و اعمال تحریم ها بر علیه ایران به ضرر آمریکا بوده است، افرادی هستند که می توانند به دنبال راه حل باشند.
درخواستی از کسی نداریم
ظریف در پاسخ به سئوال دیگری درباره آنچه غربی ها در مورد تعداد سانتریفیوژهای مورد نیاز ایران مطرح کرده اند، گفت: ما درخواستی از کسی نداریم، سانتریفیوژها مال خودمان است و خودمان تصمیم می گیریم چه تعداد داشته باشیم. در یک بازه زمانی روی بعضی موضوعات بر اساس توافق ژنو توافق خواهیم کرد. در مورد این موضوعات در حال بحث هستیم که شاید خیلی به تعداد مربوط نباشد و بیشتر مربوط به توانمندی است.در این زمینه باید به تفاهم برسیم، برنامه غنی سازی مربوط به ملت ایران است و در این زمینه نیاز به درخواست نداریم.