به گزارش خبرنگار مهر، حمید چیت چیان که صبح پنج‌شنبه برای دیدار با مراجع تقلید و علما به قم آمده بود، در دیدار با آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی در دفتر این مرجع تقلید با اشاره به ابعاد اجتماعی معضل کمبود آب اظهار داشت: مسئله آب الان به یک مسئله چند وجهی سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و مهندسی تبدیل شده است.
وی با اشاره به اینکه کمبود آب موجب تعارضات اجتماعی عجیبی شده ابراز کرد: در یک رودخانه کرخه 5 استان کشور سهیم هستند. در رودی مانند سپیدرود هم همین وضعیت وجود دارد. این استانها اکنون بر سر مدیریت منابع آب با یکدیگر تعارضات جدی دارند.
وزیر نیرو گفت: مردم هر جایی که آب عبور می‌کند می‌خواهند بیشترین استفاده را ببرند در حالیکه در پایین دست هم کسانی زندگی می‌کنند و حقی دارند. همین موضوع موجب اختلافاتی شده است.
وی با اشاره به اهمیت مسائل اعتقادی در ساماندهی به این مشکلات ابراز داشت: لازم است یادآوری‌های شرعی برای مردم در این زمینه انجام شود.
چیت چیان با اشاره به اینکه خدمات آب و برق در حال حاضر خدماتی است که در تمام طول سال و 24 ساعت شبانه‌روز در تمام شهرها و روستاها در خدمت مردم است افزود: این خدمات از این نظر که حتی یک لحظه تعطیلی بردار نیست، حساسیت ویژه‌ای دارد. به عنوان مثال برق هنگامی که تولید می‌شود، نمی‌توان آن را ذخیره کرد. صد نیروگاه برق در کشور داریم که تولیدشان باید متناسب با مصرف باشد و این هماهنگی کار ساده‌ای نیست.
وی با اشاره به مشکلات بخش آب اظهار داشت: در بخش آب هم مصارف روبه افزایش است و منابع آب روز به روز در حال کاهش است. در سال‌های اخیر بارش متوسط سالانه ما 8 میلی متر کاهش پیدا کرده است. معنی این عدد این است که آب تجدیدشونده‌ای که در اختیار کشور است کم شده است.
وزیر نیرو ادامه داد: در مورد آب‌های زیر زمینی شرایط خطرناکی است. در 289 دشت در ایران بیلان منفی برداشت آب وجود دارد یعنی مقدار آبی که وارد زمین می‌شود کمتر از آبی است که کشاورزان برداشت می‌کنند و این موجب فرونشست زمین شده است.
وی در توضیح خطر فرونشست زمین اضافه کرد: آب در میان خلل و فرج لایه‌های زمین ذخیره می‌شود وقتی منابع آبی بیش از حد مصرف شود زمین نشست کرده و این خلل و فرج بسته می‌شود. در چنین شرایطی حتی اگر در آینده بارش داشته باشیم ذخیره‌سازی آب صورت نمی‌گیرد و باران به صورت سیلاب‌ها هدر می‌رود.
چیت چیان گفت: بحران آب امروز به نقطه‌ای رسیده که در برخی شهرها دیگر امکان حیات باقی نمانده و مردم ناچار به کوچ شده‌اند.
92 درصد آب در کشاورزی مصرف می‌شود
وی افزود: در وزارت نیرو در سال‌های گذشته تلاش‌های بسیاری برای استحصال آب انجام شده است. 37 میلیارد متر مکعب از آب‌های سطحی با احداث سدها تنظیم شده است اما سدها هم تا جایی منبع جدید در دسترس قرار می‌دهد در شرایطی که آب کم باشد وجود سد هم دردی درمان نمی‌کند.
وزیر نیرو با اشاره به استفاده از روش‌های علمی برای حل بحران آب اضافه کرد: روش‌های جدیدی هم ابداع شده مانند شیرین کردن آب دریاها که در سواحل دریای عمان و خلیج فارس با هزینه‌های فراوان انجام می‌شود اما هزینه این آب بسیار بالا است و نمی‌توان به عنوان منبع مطمئن آن را در نظر گرفت.
وی با تأکید بر اینکه تنها تدبیر مفید مدیریت مصرف است عنوان داشت: بخشی از این صرفه‌جویی باید در بخش‌هایی مانند کشاورزی و صنعت انجام شود.
چیت چیان با اشاره به استفاده 92 درصدی منابع آبی در کشاورزی ابراز داشت: لازم است که برخی اقلام پرمصرف کاشته نشده و منابع مدیریت شود.
وی گفت: بالا بردن بازده آبیاری موضوعی است که باید به آن توجه کرد. دولت برای این منظور راهکارهای خوبی در نظر گرفته و 85 درصد مبلغ مورد نیاز در اختیار کشاورز قرار می‌گیرد. با این حال پذیرش این روش جدید و فاصله گرفتن از آبیاری سنتی برای کشاورزان مشکل است.
وزیر نیرو با اشاره به اینکه یکی از ابعاد مهم مدیریت بحران آب مسئله فرهنگ مصرف در میان مردم است خاطرنشان کرد: این مسئله هم بستگی دارد به اینکه اطلاعات دقیق در اختیار مردم قرار دهیم و راهکار بدهیم.
بهره گیری از اعتقادات مردم در فرهنگ‌سازی مصرف
وی عنوان داشت: بخشی از مدیریت مصرف به عقاید مردم برمی‌گردد. اگر علما وظایف شرعی که در حوزه صرفه‌جویی به عهده مردم است یادآوری کنند بسیار تأثیرگذار خواهد بود.
چیت چیان به ضرورت صرفه‌جویی در مصرف برق هم اشاره کرد و گفت: در موضوع برق موضوع کمبود منابع بر خلاف آب مطرح نیست اما در عین حال این صنعت هم بسیار هزینه‌بر است. در سال‌های اخیر میزان سرمایه‌گذاری‌ها در این بخش کاهش پیدا کرده بود و الان هم با محدودیت‌هایی در این زمینه مواجه هستیم. امروز هم که سرمایه‌گذاری کنیم سه سال بعد می‌توانیم بهره‌برداری کنیم در نتیجه لازم است مردم همکاری‌های لازم را با ما داشته باشند.
وی با اشاره به مصرف بی رویه در میان مردم افزود: متوسط مصرف ما در کشور در آب شرب 250 لیتر به ازای هر نفر است در حالیکه در آلمان با وجود بالاتر بودن شاخص‌های رفاهی این عدد به 159 لیتر می‌رسد.
در ادامه این دیدار آیت‌الله مکارم شیرازی سؤالاتی درباره میزان بهره‌وری مصرف آب در کشاورزی و استفاده از انرژی‌های نو با وزیر نیرو مطرح کرد.
وزیر نیرو با اشاره به دو برابر شدن بازده تولید محصولات کشاورزی با استفاده از روش‌های نوین آبیاری درباره استفاده از انرژی‌های پاک گفت: قصد ما این است که در 5 سال آینده 5 هزار مگابایت از نیروی برق کشور را از منابع نو مانند باد یا انرژی خورشید به دست بیاوریم چرا که این منابع پایان‌ناپذیر و پاک است.