به گزارش خبرنگار مهر، استان کرمان از نظر سطح زیر کشت نخلستانهای در کشور رتبه نخست را دارد و میزان تولید خرما نیز در این استان رتبه سوم کشور را در اختیار دارد.
بیشترین سطح زیر کشت خرما در استان در شرق کرمان و در شهرستانهای بم، ریگان و فهرج و در جنوب استان کرمان انجام می شود اما به دلیل مسن بودن و کم بهره بودن بسیاری از اقلام خرما در استان کرمان با وجود کثرت بالای نخلستانها میزان محصول تولید شده در استان کرمان مطابق انتظار نیست.
با این وجود کشت رقم مضافتی خرما به خصوص خرمای بم که از کیفیت و طعم بسیار مطلوبی برخوردار است از طرفداران زیادی در بازار داخلی برخوردار است.
سود خرماداران در جیب دلالان
اما این بازار طی سالهای اخیر با مشکلات متعددی روبرو شده است و کشاورزان را با مشکل کمبود نقدینگی مواجه کرده است عدم فروش محصول خرمای استان کرمان در سال گذشته موجب شده است هم اکنون بخش قابل توجهی از این خرما در سردخانه های استان کرمان انبار شود و در نتیجه کشاورزانی که با افزایش بی رویه قیمت تولید مواجه هستند نتوانسته اند محصول سال گذشته را نیز به پول نقد تبدیل کنند.
از سوی دیگر هزینه نگهداری خرما در سردخانه ها موجب شده هر روز از سود کشاورزان کم شود و بر درآمد سردخانه داران افزوده شود در این میان کشاورزان چاره ای ندارند جز اینکه محصول را به دلالان با قیمت اندک بفروشند.
این درحالی است که آفت زنجره خرما و پدیده خشکیدگی خوشه های خرما نیز کشاورزان را تحت فشار مضاعف قرار داده است و اقتصاد تک محصولی شرق استان کرمان و نخلداران جنوب استان با تهدید جدی مواجه شده است.
راهکارهایی که هیچ گاه چاره کار نبودند
هر چند که در دولت گذشته راهکارهایی از جمله استفاده از خرما به جای قند در ادارات استان کرمان و توزیع خرما در مدارس و شرکتهای هواپیمایی برای پذیرایی از مسافران برای حل مشکل دپو شدن خرمای کشاورزان پیشنهاد شد اما در نهایت تمام این طرحها مسکوت ماند و نخلداران ماندند و مشکلاتشان.
در دولت جدید نیز تاکنون تدبیر مناسبی برای حل این مشکل و شکوفا شدن صنعت خرما در استان کرمان اندیشیده نشده است و به این ترتیب برخی از کشاورزان عطای نخلداری را به لقایش بخشده اند.
باید از فرصت کشورهای اسلامی در ماه رمضان بهره مند شویم
یکی از صادرکنندگان خرما در گفتگو با مهر اظهارداشت: متاسفانه بازار یابی در کشورهای مختلف به خوبی صورت نگرفته است زیرا ما برند خود را تعریف نکرده ایم و گاه محصول بی کیفیت را در قالب برند کنونی به کشورهای مختلف صادر کرده ایم.
فرزاد حقیقت روان گفت: خرمای ایران بسیار کیفیت بیشتری نسبت به خرمای کشورهای عربی و آفریقایی دارد اما جالب اینکه خرمای ایران به دلیل سازماندهی نشدن صنعت خرما قیمتی کمتر از محصول کشورهای دیگر که کیفیت کمتری هم دارد برخوردار است.
وی ادامه داد: با این وجود صادرات خرما پس از محصول پسته در استان کرمان در صدر قرار دارد.
این صادر کننده خرما افزود: در داخل کشور نیز محصول خرما بازار مناسبی ندارد چون استفاده از خرما فرهنگ سازی نشده در حقیقت مردم از قند که محصولی مضر است استفاده می کنند اما از خرما در طول سال کمترین بهره را هم نمی برند و بخش قابل توجهی از خرمای درجه دو و سوم در بخش قنادی ها استفاده می شود و خرمای درجه اول مشتری ندارد و در سردخانه ها می ماند و هر سال بخشی از خرما در ماه رمضان به فروش می رود.
چینی‌ها محصول خرما را فرآوری می‌کنند و به خودمان می‌فروشند
وی گفت: بازار جدید خرمای کرمان بازار چین است که بخشی از محصول را به این کشور صادر می کنیم که درنهایت در آنجا فراوری می شود و با چند برابر قیمت به کشورهای دیگر و گاه ایران وارد می شود.
وی ادامه داد: ما سیاستگذاری مناسبی در زمینه خرما نداشته ایم و مشکلات در حال تجمیع هستند و اتفاقی برای رفع مشکلات نیفتاده است.
با این وجود فرارسیدن ماه رمضان موجب شده است بخشی از خرمای دپو شده در سردخانه‌ها به سر سفره روزه‌داران راه یابد و اینگونه کشاورزان امیدوارند بتوانند خرمای سال قبل خود را به فروش برسانند.
اما اکثر فروش خرما در قالب فروش موردی خرما توسط خرما داران با وانتهای سیار در اطراف خیابانها است و دستگاههای دولتی نقش موثری در فروش خرما ندارند و تنها نظاره گر بازار ماه رمضان هستند.
در حالیکه در صورت برنامه ریزی مناسب می توان بخش قابل توجهی از خرمای تولیدی در استان را به کشورهای مسلمان اطراف صادر کرد.
اما درحال حاضر خرما یا توسط دلالان با قیمت اندک از کشاورزان خریداری می شود یا توسط خود کشاورزان در کنار خیابانها به فروش می رسد.
هزینه تولید 2600 تومان، فروش محصول 3000 تومان
در آستانه ماه مبارک رمضان کشاورزان عنبرآبادی که در جنوب استان کرمان از تولید کنندگان عمده خرما هستند با ضرر و زیان بالایی مواجه شده اند این شهرستان نمادی از بازار خرما در ماه رمضان است در حالیکه سال گذشته خرمای تولیدی کشاورزان خریداری نشده است کشاورزان مجبور شدند محصول را در سردخانه ها نگهداری کنند و هر روز نیز از میزان سودی که از خرمای خود داشتند را باید برای تامین هزینه های روز افزون سردخانه ها پرداخت کنند و حال که در بازار خرما رونق گرفته سرو کله دلالان پیدا شده است و خرما را با قیمتهای بسیار اندک می خرند و با چند برابر قیمت به مردم روزه دار می فروشند.
نکته قابل توجه اینکه در حال حاضر کشاورزان برای تولید محصول در سال جدید و برداشت محصول نیاز به نقدیندگی دارند و چاره ای جز فروش محصول به دلالان ندارند.
در حالی برای تولید هر کیلو محصول به طور متوسط 2600 تومان هزینه کرده اند که این محصول را کیلویی سه هزار تومان به دلالان می فروشند.
مدیرجهاد کشاورزی عنبرآباد در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: این روزها به برداشت محصول در سال جاری نزدیک می شویم و پیش بینی می شود نزدیک 50 هزار تن محصول خرما از انواع مختلف و به ویژه مضافتی در عنبرآباد برداشت شود.
سالاری افزود: سال گذشته بخشی از محصول فروش نرفت و کشاورزان مجبور شدند طی یک سال گذشته کرایه نگهداری محصول در سردخانه ها را پرداخت کنند و همین مسئله هزینه بالایی را روی دست کشاورزان گذاشته است.
وی ادامه داد: هم اکنون نیز کشاورز برای تامین هزینه های خود مجبور است در بازار اقدام به فروش محصول کند که با قیمتهای پائینی که وجود دارد کشاورزان متضرر می شوند.
وی گفت: بخش قابل توجهی از محصول در انبار مانده فروش رفته اما قیمتها پایین است.
وی افزود: تمام سعی ما در راستای فروش محصول است زیرا به زودی محصول سال جدید برداشت می شود.
تولید 300 هزار تن خرما در کرمان
مدیرباغبانی جهاد کشاورزی استان کرمان در گفتگو با مهر اظهارداشت: طبق بررسی های صورت گرفته سالانه در استان کرمان 300 هزار تن خرما برداشت می شود که شامل 150 تا 160 هزار تن در شرق استان کرمان و 180 تا 200 هزار تن در جنوب استان کرمان است.
مسعود محمودی افزود: خرما از جمله محصولات استراتژیک استان کرمان محسوب می شود و در صورت سرمایه گذاری در بخشهای بالا دستی و پایین دستی می توان سود افزوده خرما را در استان ایجاد کرد.
وی خاطرنشان کرد: باید صنعت را در این بخش وارد کنیم و با تولید محصولات جذاب برای بازار خرمای تولید شده در استان را به فروش رساند.
وی ادامه داد: ارقامی که در استان تولید می شود در اکثر موارد خاص و متفاوت از اقلام تولیدی در سایر استانهای کشور و با کیفیت بسیار مطلوب است.
وی مهمترین محصول تولیدی در استان کرمان را مضافتی دانست و گفت: تولید و برداشت محصول در استان باید مکانیزه شود در حالیکه هم اکنون اکثر تولید سنتی و برخی از ارقام باید جایگزین شوند.
وی میزان نخلستانهای موجود در استان کرمان را 34 هزار هکتار دانست و گفت: تعداد قابل توجهی از کشاورزان استان کرمان به تولید خرما مشغول هستند و 9 درصد از باغهای استان را تشکیل می دهد و این درحالی است که یک سوم باغهای کشور در استان کرمان قرار دارد.
.................................
گزارش: اسما محمودی