مارک فیتزپاتریک در این مصاحبه گفت: به رسمیت شناختن حق غنی سازی برای ایران یک سازش بزرگ بود که کشورهای 1+5 در توافق ماه نوامبر سال گذشته در ژنو با آن موافقت کردند. در پاسخ به این اقدام و به رسمیت شناخته شدن حق غنی سازی، ایران نیز باید برخی محدودیت ها را بر برنامه خود بپذیرد.
مشروح این مصاحبه به شرح زیر است:
خبرگزاری مهر-گروه بین الملل: یک هفته از آغاز دور جدید مذاکرات ایران و کشورهای 1+5 در وین می گذرد، آیا این گفتگوها منجر به حصول توافق جامع هسته ای تا تاریخ 20 جولای (29 تیرماه) می شود؟
اگر چه مذاکره کنندگان با صداقت و به سختی تلاش می کنند تا تاریخ 20 جولای به توافق جامع هسته ای برسند اما من فکر می کنم که با توجه به اختلافات زیادی که میان طرفین در مورد سطح غنی سازی مجاز و میزان آن، وجود دارد رسیدن به توافق تا تاریخ ذکر شده مشکل است. علاوه بر آن رهبر ایران نیز به تازگی در مورد تعداد سانتریفیوژها صحبت کرده اند. بر اساس این سخنان تعداد سانتریفیوژها باید با 190 هزار سانتریفیوژ نسل اول برابری کند. این همان چیزی است که مذاکره کنندگان ایران در گفتگوهای خود با 1+5 اعلام می کردند و اکنون رهبر جمهوری اسلامی این موضوع را به صورت رسمی اعلام کرده اند. اگر چه ایشان گفتند که این تعداد سانتریفیوژ برای زمان حال مورد نیاز نیست و ممکن است که در پنج سال آینده به آن نیاز باشد اما این تعداد سانتریفیوژ 10 برابر بیشتر از تعدادی است که 1+5 ممکن است قبول کند.
برای آنکه تا تاریخ 20 جولای بتوانیم به توافق جامع برسیم ایران باید در مورد نیازهای عملی غنی سازی واقع بین تر باشد و این نکته را نیز مد نظر داشته باشد که روسیه متعهد به تامین دائمی سوخت راکتور بوشهر است.
"سید عباس عراقچی" مذاکره کننده ارشد ایران، پیش از آغاز مذاکرات جدید وین گفته بود: "اگر حقوق هسته ای ایران پذیرفته شده و تثبیت شوند رسیدن به توافق جامع امکان پذیر خواهد بود." آیا کشورهای 1+5 اماده به رسمیت شناختن این حقوق هستند؟
این نکته مهم است که بدانیم 1+5 حق ایران برای غنی سازی را به رسمیت می شناسد. در حقیقت این (به رسمیت شناختن حق غنی سازی ایران) یک سازش بزرگ بود که این شش کشور در توافق ماه نوامبر سال گذشته در ژنو با آن موافقت کردند. در پاسخ به این اقدام و به رسمیت شناخته شدن حق غنی سازی، ایران نیز باید برخی محدودیت ها را بر برنامه خود بپذیرد. این همان چیزی است که "جان کری" وزیر امور خارجه آمریکا،در مقاله خود در واشنگتن پست به آن اشاره کرده بود. کری عنوان داشته بود که حرف های ایران باید با اقدامات قابل تائید همراه باشد. منظور کری این بود که ایران در نهایت مجبور است که برخی محدودیت ها را بر برنامه غنی سازی خود بپذیرد.
همانظور که می دانید ایران بعد زا روی کار آمدن "حسن روحانی" به عنوان رئیس جمهور اقدامات مثبت تری در مقایسه با قبل برای حل موضوع هسته ای انجام داد اما با این وجود مقامات آمریکایی بویژه باراک اوباما و جان کری می گویند که باید از ماهیت صلح آمیز برنامه هسته ای ایران مطمئن شویم و یا اینکه باید اقدامات ایران با سخنانش هماهنگ باشد. چگونه ممکن است این تفاوت دیدگاه های در یک موضوع وجود داشته باشد؟
آژانس بین المللی انرژی اتمی شواهدی دارد که متعلق به فعالیت های هسته ای ایران پیش از سال 2003 میلادی است و به همین دلیل است که سوالات آژانس از ایران همچنان ادامه دارد.
"حسن روحانی" رئیس جمهور ایران، و تیم او در مقایسه با دولت قبلی ایران شفافیت بیشتری دارند اما با این وجود هنوز بعضی سوالات بدون پاسخ مانده اند که به این پرسش ها نیز باید پاسخ داده شود.
-------------------------------
مصاحبه از عبدالحمید بیاتی