به گزارش خبرنگار مهر، از چند سال پیش که بن نقدی جای بنهای کاغذی غیرنقدی را در حقوق کارگران و مشمولان قانون کار گرفت، این موضوع به عنوان یک بند از مزایای جانبی حقوق و دستمزد رفته رفته در فیش های حقوقی کارگران قرار گرفت.
پس از نیمه دهه 80 نمایندگان کارگران به این نتیجه رسیدند که برخی سوء استفاده ها از بن های کاغذی کارگران صورت می گیرد و از سویی تعیین تکلیف برای کارگران که طی آن افراد مجبور به دریافت اقلام خاصی از فروشگاه ها به عنوان بن کارگری باشند، نیز چندان مدنظر خانوارهای کارگری نیست.
بنابراین پس از آن تصمیم گرفته شد که معادل بن غیرنقدی که در هر سال و همزمان با افزایش حقوق سالیانه کارگران تعیین می شود به صورت نقدی به کارگران پرداخت شود تا آنها بتوانند محل هزینه کرد آن را خود مشخص کنند.
در عین حال، برخی کارفرمایان اقدام به ورود بن نقدی به فیش های حقوقی کارگران کردند و برخی نیز به بهانه هایی از جمله افزایش هزینه های ماهیانه بنگاه و یا ناتوانی در تامین مالی آن؛ مصوبه شورای عالی کار را در این بخش اجرا نکردند.
برای سال جاری مبلغ ماهیانه بن نقدی برای هر مشمول قانون کار طبق مصوبه شورای عالی کار 80 هزارتومان در نظر گرفته شده است که مجموع دریافتی هر کارگر تا پایان سال جاری از محل بن نقدی 960 هزارتومان خواهد بود.
حال کارفرمایان می گویند تامین اجتماعی از آنها خواسته است تا بابت حق بن کارگران، 30 درصد به عنوان حق بیمه به تامین اجتماعی بپردازند و از اینرو هزینه واقعی کارفرمایان برای پرداخت بن نقدی به هر کارگر از 80 هزارتومان به 98 هزار و 400 تومان افزایش می یابد ضمن اینکه خود کارگران نیز باید بابت دریافت بن 80 هزارتومانی، مبلغ 5 هزار و 600 تومان به عنوان حق بیمه به تامین اجتماعی بپردازند.
کارفرمایان معتقدند چنین توانی را ندارند و از اینرو برخی نمایندگان کارفرمایان از استان های مختلف نامه نگاری هایی را با وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای توقف خواسته جدید تامین اجتماعی آغاز کرده اند.
شنیده ها حاکی از آن است که با وجود تلاش تامین اجتماعی برای افزایش میزان درآمدهای این سازمان، اما مخالفت وزیر کار با این تصمیم تامین اجتماعی و به نوعی ورود بن نقد به فیش های حقوقی، باعث شده تا مقامات این سازمان برخی مباحث دیگر را در اینباره مطرح و احتمالا بزودی بخشنامه خود را پس بگیرند که البته می تواند در درازمدت به زیان کارگران تمام شود چرا که آنها می توانستند از محل پرداخت حق بیمه بن نقدی، در زمان بازنشستگی از حقوق بیشتری برخوردار شوند.
فرامرز توفیقی در گفتگو با مهر ورود مبلغ 80 هزارتومان بن نقدی کارگران به فیش های حقوقی را باعث تقویت منابع صندوق تامین اجتماعی دانست و گفت: همچنین قرار گرفتن بند مربوط به بن نقدی در فیش های حقوقی کارگران باعث می شود تا برخی کارفرمایان نتوانند از پرداخت بن کارگران فرار کنند.
رئیس کارگروه تخصصی مزد و بهره وری وزارت کار اظهارداشت: همچنین پرداخت مبلغ بیمه سهم کارگر و کارفرما از محل بن نقدی می تواند منجر به تقویت منابع صندوق بیمه بیکاری شود. در صورتی که طبق اعلام جدید دولت، بازنشستگی از محل اجرای قانون مشاغل سخت و زیان آور اجرا شود می توان انتظار داشت که صندوق تامین اجتماعی از شرایط فعلی خود ضعیف تر شود.
توفیقی خاطرنشان کرد: اینها مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد و به جای اینکه ناراحت 80 هزارتومان بن نقدی کارگران باشیم، باید به آینده صندوق تامین اجتماعی فکر کنیم.
وی ادامه داد: از طریق ورود بن نقدی به فیش های حقوقی می توان منابعی را تامین کرد که منجر به اجرای ماده 10 نوسازی صنایع شود. همچنین می توان از اجرای طرح مهارت آموزی کارجویان حمایت کرد.
این مقام مسئول کارگری کشور تاکید کرد: محاسبات نشان می دهد که ورود 3 هزار و 600 میلیاردتومان منابع جدید به تامین اجتماعی از محل بن های کارگران می تواند منجر به تقویت این صندوق شود.
به گفته توفیقی، رئیس تامین اجتماعی به تازگی اعلام کرده است که بن نقدی از فیش های حقوقی کارگران خارج شود و به جای آن برخی کمک های دیگر به کارگران صورت گیرد!
مشاور عالی مجمع نمایندگان کارگران ایران گفت: وقتی بن نقدی از فیش های حقوقی خارج شود تاثیرات منفی آن در منابع صندوق بیمه بیکاری، غرامت ایام بیماری مشمولان قانون کار، عیدی، پاداش ها و سایر دریافتی های افراد تاثیر خواهد گذاشت.
وی اظهارداشت: حتی اگر کارگران 7 درصد مبلغ بن نقدی را نیز به عنوان حق بیمه به تامین اجتماعی بپردازند در درازمدت به نفع آنها خواهد بود، اما کارفرمایان از زمان الزامی شدن پرداخت حق بیمه بن نقدی؛ نسبت به این موضوع اعتراض دارند.
در نامه یک کانون کارفرمایی خطاب به وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی آمده است:
احتراما، به استحضار می رساند جدیدا بخشنامه ای از سوی تامین اجتماعی صادر گردیده و از کارفرمایان خواسته شده که برای 80 هزارتومان بن 30 درصد بیمه تامین اجتماعی کسر شود که مبلغ 56 هزار ریال سهم کارگر و مبلغ 184000 ریال سهم کارفرما خواهد بود. در صورتی که در سنوات گذشته برای مبلغ 50 هزارتومان بن، بیمه تامین اجتماعی کسر نمی شد و این اقدام اجحاف و فشار به کارفرما است. کارفرمایان قادر به پرداخت 23 درصد تامین اجتماعی نیستند مستدعی است دستور فرمایید تا اجرای این بخشنامه متوقف شود.
جدول تغییرات 9 ساله بن نقدی
(ارقام به تومان)
میزان افزایش نسبت به سال قبل |
مبلغ بن نقدی ماهیانه |
سال |
6000 |
10000 |
85 |
- |
10000 |
86 |
- | 10000 |
87 |
- | 10000 |
88 |
10000 |
20000 |
89 |
8000 |
28000 |
90 |
7000 |
35000 |
91 |
15000 |
50000 |
92 |
30000 |
80000 |
93 |