به گزارش خبرنگار مهر، هرچند کلیت برنامه‌های ماه مبارک رمضان تقریبا ثابت است و روزه گرفتن و برگزاری برنامه‌های قرآنی و جلسات بحث و تفسیر قرآن و . . . را شامل می شود ولی سنت‌ها و روسوم ماه مبارک رمضان در هر استان و شهرستان و منطقه با دیگر مناطق متفاوت است.
مردم استان بوشهر در ماه مبارک رمضان دارای رسم و رسومات مختلفی هستند که در شهرستان‌های مختلف نیز شاهد تنوع در این رسم و رسوم هستیم.
برپایی مراسم قرآن خوانی معروف به "مقابله" در مساجد، حسینیه و منازل شخصی با حضور مردم به‌ویژه جوانان و نوجوانان صورت می‌گیرد که این برنامه‌ها هر سال شکوه بیشتری را به خود می‌گیرد.
یکی از رسوماتی که از گذشته های دور، نسل به نسل تا به امروز منتقل شده و خوشبختانه هنوز رنگی از کهنگی بر شکل و شمایل آن ننشسته، رسمی بنام گِرگِشو است.
کلمه گِرگِشو تغیر یافته کلمه گره گشاست که گویا اولین بار حضرت زهرا (س) به یُمن تولد اولین فرزند خود یعنی امام حسن(ع)، با پخش شیرینی میان کودکان همسایه و محله، خوشحالی خود را با آنها قسمت کرد.
در شهرستان جنوبی استان بوشهر نیز عصر روز 14رمضان هر سال، کودکان و نوجوانان به صورت دسته دسته، در خانه ها را می زنند، صاحب خانه نیز با کیسه، مجمع یا ظرفی پر از خوردنی به میان آنها رفته و خوردنی ها را بینشان تقسیم می کند. این اقلام می تواند" شیرینی، پفک، آجیل، میوه، انواع بیسکویت و حتی پول باشد.
برگزاری آئین "گرگشو" به مناسبت میلاد امام حسن مجتبی(ع)
نویسنده و پژوهشگر دیری در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: در ماه مبارک رمضان برنامه های ویژه ای در دیر به مرحله اجرا در می‌آید؛ نیمه ماه مبارک رمضان که فرا می‌رسد به میمنت مولود مبارک امام حسن مجتبی(ع) بعداز افطاری مراسم خاصی برگزارمی شود که به "گرگشو" معروف است.
عبدالحسین بحرینی نژاد افزود: مراسم گرگشو در کشور بحرین وبرخی شهرهای خوزستان تحت عنوان گرگعان می باشد.
وی گفت: یکی دو روز قبل از پانزدهم رمضان خانوادهای دیری به نسبت وسعشان اقدام به خرید تنقلات می کنند و در شب پانزدهم ساعتی پس از افطاری کودکان و نوجوانان محل با در دست داشتن کیسه‌های که از قبل دوخته‌اند به درب خانه‌ها می‌روند و تقاضای گرگشو می‌کنند و با کیسه‌های پر از تنقلات و شیرینی به خانه‌هایشان برمی گردند.
وی اضافه کرد: بعضی از خانواده‌ها هم که امسال صاحب نخستین فرزند خود شده‌اند این رسم را پرشورتر برگزار می‌کنند و محتویات پذیرایی خود را تا هفت جور خوراکی در کیسه‌های کوچک قرار می‌دهند، خوراکی‌هایی مثل کشمش، نخود، نقل، نبات، پسته، بادام و انجیر، اما خیلی از خانواده‌ها پایبند سنت‌های قدیم خود می‌مانند.
این پژوهشگردیری گفت: البته ناگفته نماند هر خانه ای که گرگشو داشته باشد بچه ها شعر "خانه گچی پراز همه چی "می‌خوانند و اگر خانه ای چیزی نداشته باشد اشعار نادرستی سر می‌دهند.
مراسمات شب‌های قدر در شهرستان دیر
بحرینی نژاد افزود: در شب قدر ضمن تشکیل جلسات مقابله مراسم قرائت دعای جوشن کبیره وبرسرگذاشتن قرآن اقامه نماز مخصوص شب قدر قرائت زیارت عاشورا از جمله این برنامه هاست.
وی افزود: در گذشته هنگام قرائت دعای جوشن کبیره ظرف آبی تهیه می کردند و یکی از افراد مورد تایید تسبیح که استفاده نشده باشد در ظرف آبی می چرخاند وپس از اتمام دعا آب را به منظور تبرک بین افراد توزیع می شد.
وی شب زنده داری دراین شب را از رسوم مردم دیر دانست و گفت: در مراسم شب زنده داری، مراسم مقابله با سحری پیوند می زنند و در شب 27 نیز قرائت سوره الرحمن با خواندن هر فراز این سوره حاضرین در جواب آیاتی که به "فبای آلا ربکما تکذبان "ختم می شود به صورت دست جمعی می گویند" لابشی من آلا رب اکذب فلک الحمد".
مراسمات شب‌های پایانی ماه رمضان و روز عید فطر
وی اظهارداشت: درشب پایانی ماه مبارک رمضان سوره های پایانی قرآن کریم را دو بار قرائت می کنند و پس از پایان جز سی دو صفحه آغازین قرآن نیز قرائت کرده سپس دعای ختم قرآن توسط قاری خوانده می شود وحاضرین آمین می گویند.
وی اضافه کرد: در گذشته بسیار دور جهت عید فطر چند نمونه نان محلی تهیه می کردند که از جمله" نان شیرین" "نان خرخرو" و" شی چلی" بود ودر روز عید فطر نیز پس از اقامه نماز عید توسط بزرگ‌ترها سکه عیدی داده می‌شد.
بحرینی‌نژاد تصریح کرد: همچنین در این روز برای همدردی با کسانی که یک سال از فوت عزیزخود گذشته باشد در مزل آنان حضور پیدامی کنند که البته این رسم همچون گذشته استقبال نمی شود.
غذاهای افطاری در شهرستان دیر
از چیزهایی که معمولا در افطاری استفاده می شود غذای "کستر"، "سگو"، "شناسه" و "لگیمات" است.
غذای معروف مردم دراین ماه که اکثر خانواده استفاده می کنند غذای "قلیه ماهی" است که واقعا خوردن دارد.