علی فاضلی در گفتگوی مشروح با خبرنگار مهر با بیان این وعده به مردم مبنی بر اینکه اصناف بازار را کنترل خواهند کرد، از پیش شرط‌های سپردن امور تنظیم بازار به اصناف خبرداد و گفت: در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی، نگاه دولت و حاکمیت بر استفاده از نیروی بازار متمرکز بوده است؛ این درحالی است که طی سالهای گذشته، این نقش اصناف فراموش شده است؛ در حالیکه به نظر می رسد که دولت باید خود را از بازار و کنترل آن بیرون بکشد و کار را به جامعه صنفی بسپارد تا به بهترین شکل، آن را کنترل کنند.
رئیس اتاق اصناف ایران با بیان اینکه به جز در زمان جنگ تحمیلی که بازار در سیطره دولت بود، در سایر زمان ها بازار باید از سیطره دولت خارج شود، افزود: حتی در زمان تحریم نیز، دخالت دولت در بازار مفهومی ندارد و البته باید به این نکته نیز توجه داشت که تحریم در چند سال اخیر وضع نشده است و از روزی که انقلاب اسلامی پیروز شد، همواره تحریم ها علیه ایران وضع شده؛ اما این تحریم در اشکال مختلف بوده است.
بازار با چفت و بست دولتی کنترل نمی شود
وی تصریح کرد: خروج دولت از بازار یک قانون است که در همه جای دنیا صادق است؛ چراکه هرجا چفت و بست دولتی در اقتصاد حاکم باشد، نتیجه ای حاصل نشده است، بنابراین اینکه تمام نگاه ما دولتی کردن ساختارهای اقتصادی کشور باشد، صحیح نیست و حتی حضرت امام(ره) و مقام معظم رهبری نیز معتقدند که کار مردم باید به مردم واگذار شود.
به اعتقاد فاضلی، در سالهای اخیر متاسفانه مدیریت اجرایی در دست دولت بوده است، در حالی که هیچگاه زدن، گرفتن و بستن نتوانسته بازار را کنترل کند، البته موضوع گرانفروشی را باید از گرانی تفکیک کرد، چراکه گرانی عوامل مختلف اقتصادی دارد و رکود و تورمی هم که در دو سال اخیر کشور را فراگرفته است، با عقل اقتصادی سازگاری ندارد.
وی اظهار داشت: اگر قرار باشد که از وضعیت جاری رکود تورمی عبور کنیم، تنظیم بازار باید به اصناف سپرده شود؛ البته این موضوع نیز پیش شرط هایی دارد؛ چراکه اصناف تامین کننده اغلب کالاها نیستند، به خصوص در کالای اساسی و سبد خانوار، جامعه صنفی کشور هیچ نقشی در تامین ندارند و ما در گوشت، مرغ، برنج و روغن، تامین کننده کالا نیستیم و اکثر کالاها از طریق وزارتخانه های جهاد کشاورزی و صنعت، معدن و تجارت تامین می شود.
فاضلی ادامه داد: در کالاهای ردیف دوم نیز بحث زیادی بر سر تنظیم بازار وجود دارد، چراکه تجار و واردکنندگان این کالاها را وارد می کنند و اصناف تنها به عنوان حلقه آخر عرضه کننده کالا به مشتری به حساب می آیند، بنابراین اگر جایگاه و نقش اصناف را بازتعریف کرده و عینک بدبینی نسبت به اصناف را از چشم برداریم، مشکلات حل می شود.
عدم اعتماد به اصناف، بازار را به این روز انداخت
رئیس اتاق اصناف ایران خاطرنشان کرد: در حال حاضر، بیش از 8100 اتحادیه صنفی در کشور وجود دارد که با رای مستقیم مردم سرکار هستند؛ بنابراین چرا کار رانباید به آن ها واگذار کنیم، بنابراین به نظر می رسد عدم اعتماد به اصناف، بازار را به این روز انداخته است.
وی بار دیگر تاکید کرد: بازرسی و نظارت بر بازار به شیوه فعلی، جواب نمی دهد و باید طرحی نو در اندازیم؛ در واقع ابتدا باید اعتمادسازی کنیم، در این رابطه بارها و بارها علیرغم تشکر از دولت آقای روحانی به واسطه اعتماد به اصناف، اعلام کرده ایم که این اعتماد به اصناف کم است و تنها بخش کوچکی از امور، به اصناف واگذار شده است؛ در گام اول هم باید سازوکارها را فراهم کرده و برای تامین کالا با دولت تعامل کنیم.
فاضلی در پاسخ به این سئوال که وقتی موضوع تظنیم بازار مطرح می شود، بیشترین مسئله تامین و توزیع مناسب و با صرفه کالای سبد مصرف خانوار است و بنابراین چطور می خواهید بازاری را تنظیم کنید که تامین کننده اقلام آن نیستید؟ گفت: وضعیت تامین کالاها همواره در کشور مناسب بوده است، حتی در زمان جنگ نیز و در بدترین شرایط، هیچ گاه کشور با کمبود کالا مواجه نبود.
وی اظهار داشت: امروز وضع تامین کالاها بسیار مناسب است و هیچ گونه مشکلی در بازار نیست، البته باید توجه داشت که نوسانات قیمتی به دلیل دست به دست شدن کالاها وجود دارد، چراکه در عرضه با مشکل مواجه هستیم و عاملی که باید بین عرضه کننده و تامین کننده باشد، متاسفانه عامل موثری نیست، این در حالی است که هم اکنون تعامل دولت با اصناف در عرضه کالا بیشتر شده و آرامشی که در بازار هم اکنون حاکم است، حاصل این تعامل است.
دولت کالا را به دست دلال و واسطه ندهد
فاضلی با بیان اینکه شبکه های توزیع خوبی در کشور وجود دارد که باید بهینه سازی شود، گفت: امروز بیش از 92 درصد از شبکه توزیع در اختیار اصناف است و باید از آن استفاده کنیم؛ یعنی دولت نباید کالا را به دست دلال و واسطه دهد و این عرضه مستقیم است که دست دلالها را می بندد؛ بنابراین استقامتی که در بازار برای جلوگیری از سپردن امور به اصناف مشاهده می شود، به دلیل این است که دست دلالان و واسطه ها قرار است کوتاه شود.
وی اظهار داشت: لازمه حذف واسطه ها این است که اصناف، دسترسی به منابع کالاهای تامین شده داشته باشند، همانطور که هم اکنون اتاقهای اصناف کشور رابطه تنگاتنگی با سازمان های صنعت، معدن و تجارت استانها دارند، اما با برنامه ریزی دولت، دست دلالان در حال کوتاه شدن از بازار است. متاسفانه دولت در مقاطعی، این واسطه ها را انتخاب کرده بود و برخی از آنها تحت عنوان مباشر هستند.
به گفته فاضلی، نمی توان کتمان کرد که حلاوت و شیرینی واسطه گری غیرمفید آنقدر در اقتصاد ایران زیاد بود که تولید را تعطیل کرده و ضربه سنگینی به نظام تولیدی کشور وارد کرد و نظام توزیع را تحت تاثیر قرار داد.
وی اظهار داشت: این واسطه ها و دلالان باید پاکسازی شوند، البته این دلالان شناسایی شده اند و به ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی دولت نیز معرفی شده‌اند، به این معنا که این افراد، دسترسی به این کالاها داشتند.
دو دو تا چهارتای کاهش قیمت بعد از حذف واسطه ها
فاضلی در پاسخ به این سئوال که اگر این واسطه حذف شوند، چقدر فاصله قیمتی کاهش می یابد، گفت: فوق‌العاده امیدواریم که فاصله قیمتی کاهش یابد؛ البته من به درصد اشاره نمی کنم ولی منظورم این است که داشته های اتاقهای اصناف کشور به اندازه ای هست که هم کارها را انجام می دهد که بازار را به نقطه ای برساند که بازارها حلاوت را حس کنند.
رئیس اتاق اصناف کشور با تاکید بر اینکه موافق با بازار آزاد هستم، گفت: این بازار آزاد مشخصه هایی دارد و منظور ما، بازار آزاد یله و رهاشده نیست بلکه باید بازار کنترل شده ای باشد که در اختیار نهادهای مردمی است. در واقع، ما بازاری را می پذیریم که دولت دستی در ساختار واردات کالا نداشته باشد.
دلالان نباید با حمایت بخش‌هایی از دولت وارد بازار شوند
وی تصریح کرد: باید شرایطی فراهم شود که برخی دلالان به واسطه حمایت بخش‌هایی از دولت وارد بازار نشوند؛ یعنی تامین کنندگان و تولیدکنندگان واقعی وارد بازار شوند؛ البته باید شرایطی فراهم شود که تولیدکننده، خود مواد اولیه مورد نیاز خود را از خارج کشور تامین کند، یا حداقل مواد اولیه به سفارش او و با لحاظ کردن کیفیت، وارد شود.
به گفته فاضلی، در مقاطعی از زمان، کالاهایی وارد کشور شده که ناخواسته صورت گرفته و از استاندارهای بین المللی کیلومتر ها فاصله دارد و متاسفانه این کالاها از گمرکات ترخیص شده اند؛ در حالیکه بسیاری از این کالاها، به درد تولید نمی خورد ولی به واسطه همین افراد خاص وارد کشور شده اند.
رئیس اتاق اصناف ایران خاطرنشان کرد: در سالهای قبل، گزارشات زیادی از ورود آهن غیراستاندارد داشتید که از گمرکات خارج شده است؛ نمی خواهم الان وارد منفیات شوم؛ اما متولیان امر همچون تولیدکننده، اصناف و تجار باید وارد گود شوند و به صورت سازمان مند، وارد جریانات اقتصادی شوند. این طور است که دست واسطه گری حذف می شود.
فاضلی ادامه داد: تنها بررسی یک پروسه ورود میوه به بازار نشان می دهد که از باغدار تا مصرف کننده، دلالان زیادی وجود دارند که باید از بازار خارج شوند، البته انتقاداتی نیز به کار اصناف است که باید برطرف شود.