به گزارش خبرنگار مهر، از آنجا كه يزد مهد شكل گيري آيين زرتشت بوده است، هنوز هم تعداد زيادي از پيروان اين آيين در اين استان زندگي مي‌كنند و آنها نيز مانند پيروان ديگر اديان براي خود مقدسات و مراسم‌هايي دارند.
پير ناركي، پير هريشت، چك چك، پارس بانو، پير نارستانه و... از جمله زيارتگاههاي زرتشتيان جهان است كه همگي آنها به اضافه آتشكده معروف زرتشتيان و چندين دخمه در استان يزد قرار دارند و بيشتر اين زيارتگاه ها و بناهاي مقدس زرتشتيان در شهرستانهاي اردكان و مهريز واقع شده اند.
حضور در هر يك از اين زيارتگاه ها در ايام خاصي از سال انجام مي‌شود و معمولا در ديگر ايام سال، كمتر زرتشتي در اين مكان‌هاي خاص حضور دارند.
پير ناركي كه يكي از زيارتگاههاي اصلي زرتشتيان جهان به شمار مي‌رود، در شهرستان مهريز واقع شده و از 12 تا 16 مردادماه يا همان امرداد فارسي زبانان اصيل، مراسم ويژه‌اي در آن برگزار مي شود و علاوه بر زرتشتيان يزد و اردكان و تفت و بقيه شهرستان هاي استان يزد، پيروان اين آيين از استانهاي كرمان، تهران و حتي از هندوستان و... براي شركت در اين مراسم به يزد سفر مي كنند.
اين مراسم براي خود فلسفه و آدابي دارد كه شرح آن در گفتگوي مهر با يكي از زرتشتيان فعال در امور مذهبي به تصوير كشيده شده است.
نقل دو روايت از يك مراسم ويژه
بهرام سپنتا با بيان اينكه مراسم پير ناركي در واقع مراسمي جشن‌واره است، اظهار داشت: در روايات تاريخي زرتشتيان براي اين مراسم دو روايت نقل شده است كه در واقع هر دو به يك موضوع مي رسند اما نحوه نقل آنها متفاوت است.
وي عنوان كرد: بر اساس يكي از اين روايات، در عصر ساسانيان و هنگامي كه اعراب به ايران حمله كردند، تنها شاهزاده پارس يعني نازبانو، براي در امان ماندن از دست اعراب به كوهي به نام ناركي پناه مي‌برد و گفته شده كه اين شاهزاده قبل از پير ناركي به كوهي معروف به گيگون رفته اما نتوانسته در آنجا پناه بگيرد.
سپنتا بيان كرد: وقتي نازبانو به سمت كوه ناركي حركت مي‌كند و در آنجا پناه مي‌گيرد و هنگامي كه از خداوند ياري مي خواهد، ناگهان از ديده ها پنهان مي شود.
وي خاطرنشان كرد: از آن زمان تاكنون، پير ناركي به‌عنوان يكي از زيارتگاههاي زرتشتيان جهان و محل امداد غيبي به نازبانو، تنها شاهزاده پارس، مورد احترام زرتشتيان است.
از آنجا كه اين رويداد بين روزهاي 12 تا 16 مرداد ماه يا از روز مهر تا روز ورهرام (زرتشتيان هر روز از يك برج را به يك نام نامگذاري كرده اند) رخ داده است، پيروان آيين زرتشت هر سال در اين تاريخ به پير ناركي مي روند و مراسم خود را برگزار مي كنند.
سنگباران كردن كوه گيگون در مراسم ويژه پيرناركي
يكي از اين مراسم، سنگباران كردن كوه گيگون، كوهي كه به نازبانو پناه نداد، است و پس از آن مراسم جشني در پير ناركي همراه با آيين و مراسم هاي خاص برگزار مي شود.
سپنتا در مورد روايت دوم از اين مراسم نيز اظهار داشت: بر اساس نقل‌هاي كهن، در زمان‌هاي دور يكي از پادشاهان يزد درخت كهنسالي را در حوالي پير ناركي به زمين زد و آن را بريد و با اين اقدامش نابينا شد.
وي افزود: اين پادشاه وقتي نابينا شد تصميم گرفت در آن منطقه و درست در جايي كه درخت را بريده، اقداماتي انجام دهد كه از آن جمله ساخت زيارتگاه براي گردهمايي زرتشتيان و اهداي هدايا به اين جايگاه بود كه با اين اقدامات خود توانست به تدريج بينايي خود را به دست آورد.
وي تاكيد كرد: البته بيشتر زرتشتيان به روايت اول معتقد هستند و آيين هاي خود را بر اساس آن برگزار مي كنند.
وي با اشاره به آداب برگزاري مراسم‌هاي ويژه در پير ناركي بيان كرد: نيايش مهمترين برنامه اين مراسم است و پس از آن برنامه‌هاي موسيقي، آواز و شادماني همگاني در اين منطقه برگزار مي شود.
معرفي زوج‌هاي جوان در مراسم پير ناركي
وي عنوان كرد: در اين روز همچنين به دانش آموزان و دانشجويان نمونه جايزه داده مي‌شود و زوج‌هاي جواني كه تازه زندگي خود را آغاز كرده اند به همه معرفي مي‌‌شوند و اين زوج ها با توزيع شيريني بين هم كيشان خود، پيوند خود را به همه اعلام مي كنند.
سپنتا با اشاره به اينكه گفته شده در زماني كه نازبانو در كوه از نظرها پنهان شده، فردي روشن‌بين براي شكار به آن حوالي رفته و هنگامي كه مشغول خواب و استراحت بوده، نازبانو به خواب او مي رود و بعد از معرفي خود به او دستور بنا كردن نيايشگاهي در پير ناركي مي دهد.
وي خاطرنشان كرد: همان هنگام چشمه‌اي نيز در اين محل جاري شده و از آنجا كه نازبانو نوبد برآورده شدن دعاها در اين مكان را داده بود، هر سال زرتشتيان بسياري از سراسر جهان براي دعا و نيايش در روزهاي 12 تا 16 مرداد ماه به پير ناركي مي آيند و گرچه از دوازدهم مراسم‌ها آغاز مي‌شود اما مراسم اصلي در روز 16 مرداد برگزار مي شود.
زيارتگاه پير ناركي در دره اي بنا شده كه از سه طرف با كوه محصور شده و زرتشتيان در اين منطقه حضور مي‌يابند و ضمن برگزار مراسم ويژه خود، به روح درگذشتگان خود نيز درود مي فرستند.
پير ناركي در 58 كيلومتري جنوب شرقي يزد و در شهرستان مهريز بر دامنه غربي كوهي به نام تيجنگ نزديك تفت و دره گيگون قرار گرفته است.
در اين منطقه چشمه اي جاري است كه زرتشتيان اين چشمه را نيز مقدس مي دانند و اطراف آن اتاق هايي به نام خيله ساخته اند كه براي نيايشگران در اين ايام سال ساخته شده است.
گزارش: نيره شفيعي پور