فرخنده فاضل مدیر انتشارات آهنگ قلم در مشهد، در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره موضوع بایستههای تبلیغ کتاب در رسانه ملی گفت: این دیدگاه که تلویزیون در مورد وضعیت نامناسب تبلیغ کتاب مقصر است، یک دیدگاه مشترک شده و همه معتقدند تقصیر از صدا و سیماست اما واقعیت این است که نمیتوان همه تقصیرات را به گردن رسانه ملی انداخت چون این کار، یک طرفه به قاضی رفتن است. در این زمینه باید تعاملی میان دستگاههای دستاندرکار در حوزه کتاب با صدا و سیما برقرار شود.
وی افزود: موضوع مهم این است که بین دستاندرکاران حوزه کتاب و رسانه ملی، یک پل ارتباطی وجود ندارد. مشکل دیگر این است که نهادهای مسئول، دیواری به دور خود کشیده و در چارچوب خودشان کار میکنند. به هر حال، برای تعامل هر طرفی باید قدمی به جلو بگذارد اما مسئولان مورد نظر فقط برای مخاطبان خود کار میکنند. این مخاطبان هم کسانی هستند که در حال حاضر کتابخوان هستند و به کتابخانهها رفت و آمد دارند. در حالی که کار و تبلیغ باید برای علاقهمند کردن کسانی باشد که کتابخوان نیستند و قدم در کتابخانهها نگذاشتهاند.
این مدیر نشر ادامه داد: مشکل دیگر این است که تلویزیون در کارهایی که تا به حال انجام داده، همیشه سراغ یک سری کتاب خاص رفته است. طبیعی است که کتاب خاص، مخاطب خاص دارد. البته تلویزیون در پی معرفی فرهنگ فاخر بوده و به همین دلیل، مدتی شبکه 4، کتابهایی را معرفی میکرد که اکثرشان محصول ناشران دولتی و یا نیمهدولتی بودند. یک نمونه از آثاری که معرفی شدند و نیازی به معرفی و تبلیغ نداشتند، آثار انتشارات علامه جعفری بودند که به دلیل شهره بودنشان، نیازی به تبلیغ ندارند. چون در برنامههای دینی و عرفانی صدا و سیما هم تبلیغ میشوند. بنابراین رسانه ملی سعی در تبلیغ کتاب دارد اما کاری که تا به اینجا انجام داده، تکرار واضحات است.
فاضل گفت: به همین دلیل است که وقتی مخاطبی میبیند کتابی در حال معرفی از تلویزیون است، کانال را عوض میکند. چون کتاب را میشناسد، برایش تکراری است و آن اثر نیازی به معرفی ندارد. به نظرم تلویزیون به دلیل این که در این زمینه، با احتیاط عمل کرده، نتوانسته توفیق زیادی داشته باشد. چندی پیش، برنامهای از تلویزیون پخش میشد که در آن بازیگران زن، کتاب «دا» را میخواندند. این کتاب بسیار پرمخاطب است و خوانندگان خودش را دارد اما این برنامه زمانی پخش شد که کتاب از چاپ چهل و چهارمش عبور کرده و هزاران نفر آن را خوانده بودند. بنابراین خواندن دوبارهاش در تلویزیون برایشان جذابیتی نداشت. به نظرم تلویزیون باید سراغ کتابهای فاخری برود که با کیفیتاند اما دیده نشدهاند و در حقشان اجحاف شدهاست. تا گامی مثبت در این زمینه برداشته شود.
مدیر انتشارات آهنگ قلم گفت: برنامههای نقد و معرفی کتاب، میتواند در پویایی و شکوفایی این فضا کمک کند؛ به شرطی که به سراغ اندیشههای گفته شده نرویم. بلکه سراغ نویسندههای خوبی برویم که کتابشان دیده نشده است. چه عیبی دارد کتابهای داستانی در تلویزیون معرفی شوند؟ کتابهایی که یک داستان معمولی را روایت میکنند و حتما تفکر و اندیشه عمیقی در پسشان قرار ندارد. اجازه بدهیم افراد و نوشتههایشان دیده شوند.
وی گفت: من علاوه بر ناشر بودن، کتابفروش نیز هستم و بازخورد مردم را درباره کتابها میبینم. این بازخورد را هرساله هم در نمایشگاههای استانی و هم در کتابفروشی میبینم. ما تعدادی کتاب شعر از شاعران مختلف چاپ کردهایم اما آنها را به مردم معرفی میکنیم میگویند: اینها نه. و سراغ کتابهای سهراب سپهری، فروغ فرخزاد، نیما و ... یا دیگر شاعران شناختهشده را میگیرند. از این جهت هم مشکلی وجود دارد و این است که مردم فقط این شاعران را میشناسند و سراغ کتاب آنها میآیند.