حجت الاسلام سید علی اکبر حسینی در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن عرض تسلیت سالروز شهادت رئیس مکتب جعفری با اشاره به شیوه هاى ارتباط شیعه با امام صادق (ع) بیان کرد: نقش آن حضرت در معرفى مبانى شیعه تا آنجاست که مذهب تشیع به «مذهب جعفرى» شهرت یافت اما بسیاری از بزرگان صحابه تنها علی(ع) را امام برحق می‌دانستند؛ حذیفه بن یمان مىگفت: هر که طالب دیدار حق است، امیرالمؤمنین على(ع) را ملاقات نماید.
وی افزود: به رغم ارتباط این بزرگان با امامشان اما تشکل جداگانهاى از سایر مسلمانان نداشتند و پس از قتل عثمان و آغاز خلافت على (ع) همان طور که طرفداران بنى امیه شکل حزبى به خود گرفتند و عثمانیان نامیده شدند، شیعیان نیز تشیع خود را اعلام کردند که با حاکمیت بنى امیه، تشیع جرمى سنگین به شمار آمد؛ معاویه طى بخشنامهاى اعلام کرد: اگر دو نفر شهادت دادند که شخصى از دوستداران على و خاندان او است، اسمش را از دفتر بیت المال حذف کنید و حقوق و مقررى او را قطع نمایید. و با وجود حکمرانان و سفاکانى چون: ابن زیاد و حجاج بن یوسف، ارتباط شیعیان با رهبرانشان به نهایت درجه کاهش یافته بود؛ بر اساس برخی اخبارى پس از شهادت امام حسین(ع) تنها چهار تن در کنار امام سجاد(ع) ماندند و سعید بن جبیر به جرم ارتباط با امام زین العابدین(ع) به دار آویخته می‌شود.
تقویت ارتباط شیعیان با امام در دوران امام صادق(ع)
مدیر گروه تفسیر قرآن پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی بیان کرد: با پایان یافتن قرن اول هجرى و آغاز دعوت عباسیان و قیام‌هاى طالبیان، و معطوف شدن توجه بنى امیه به این حوادث امکان ارتباط بیشتر شیعیان با امامانشان فراهم می‌آید رابطه‌ای که در عصر امام صادق(ع) به اوج خود رسید.
وی تصریح کرد: دوران امامت امام صادق(ع) مصادف است با خلاء سياسي تعارض و تضارب ميان دو قدرت بني‌اميه و بني‌عباس که به پيروزي بني‌عباس خاتمه پيدا كرد، در كشاكش اين نزاع فرصتي برای امام باقر(ع) و بيشتر امام صادق(ع) براي توسعه علم پیش آمده که در طول تاريخ، همواره این خلاء سياسي شرايطی براي رشد افكار و عقول را فراهم ساخته و امکان جهش‌ها و زيربناي تمدن‌ها پی ریزی شده است.
وی در خصوص رابطه شیعیان با امام صادق(ع) تاکید کرد: ارتباط شیعیان و مسلمانان را با امام صادق(ع) را مىتوان به دو نوع کلى تقسیم کرد رابطه استاد و شاگردى که برخی محققان و دانشمندان شیعه تعداد شاگردان آن حضرت را چهار هزار تن دانستهاند و تنها از جواب سئوال‌هایى که از آن حضرت مىشد، چهارصد رساله نگارش یافته است؛ برخی شاگردان امام صادق (ع) آثار علمى و شاگردان متعددى داشتند که به عنوان مثال هشام بن حکم سى و یک جلد کتاب نوشته و جابر بن حیان نیز بیش از دویست جلد کتاب در زمینههاى گوناگون به ویژه رشتههاى علوم عقلى، طبیعى، فیزیک و شیمى تصنیف کرد.
این استاد حوزه با اشاره به وسعت دانشگاه جعفرى تصریح کرد: افزون بر شیعان، پیروان سنت و جماعت نیز از مکتب آن حضرت برخوردار مىشدند؛ پیشوایان چهارگانه اهل سنت بلاواسطه یا با واسطه شاگرد امام صادق(ع) بودند؛ ابوحنیفه در راس این پیشوایان قرار دارد که به گفته خودش، دو سال شاگرد امام بوده و اساس علم و دانشش از این دو سال است.
کوفه یکى از مهمترین کانون‌هاى تجمع شاگردان امام صادق(ع) بود
حجت الاسلام حسینی ادامه داد: کوفه یکى از مهمترین کانون‌هاى تجمع شاگردان امام بود که حسن بن على بن زیاد وشاء که از شاگردان امام رضا(ع) بوده، نقل کرده که در مسجد کوفه نهصد نفر استاد حدیث مشاهده کردم که همگى از جعفر بن محمد(ع) حدیث نقل مىکردند و امام صادق(ع) هر یک از شاگردان خود را در رشتهاى که با ذوق و قریحه او سازگار بود، تشویق و تعلیم مىنمود و در نتیجه هر کدام از آنها در یک یا دو رشته از علوم مانند حدیث، تفسیر و علم کلام تخصص پیدا مىکردند.
وی با اشاره به نوع دوم ارتباط با امام عنوان کرد: نوع دوم این ارتباط رابطه عادى است که کلیه شیعیان می‌توانستند خدمت امام برسند و یا به نحوى با آن حضرت رابطه برقرار نمایند، جزو شاگردان ایشان محسوب نمىشدند؛ زیرا تشیع در این عصر گسترش زیادى یافته و به اکثر قلمروهاى اسلامى رسیده بود و شمار زیادى از مسلمانان از اهل بیت(ع) پیروى مىکردند.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی خاطرنشان کرد: با توجه به گزارش‌هاى رسیده از آن عصر، شیعیان از طریق سفر حج و عمره، سفر جهت تعلیم مسایل شرعى، و برقرارى رابطه توسط وکیلان با امام صادق(ع) ارتباط داشتند.