حدود یک هفته از آغاز اعتراضات گسترده مردمی علیه دولت یمن می گذرد و این در حالی است که منابع یمنی از وعده های نامشخص دولت یمن در خصوص برکناری دولت کنونی و تشکیل دولت جدید خبر می دهند.
حوثیها که از ارکان اصلی اعتراضات اخیر علیه دولت یمن هستند خواهان ایفای نقش در ساختار سیاسی و بهبود وضعیت اقتصادی در این کشور هستند.
حوثیها؛ مستضعفان معترض، در گذر زمان
حوثی ها از شیعیان یمن هستند. این گروه از شیعیان یمن در قالب تشکلی با عنوان جنبش انصار الله یا شباب مومنین شناخته می شوند که پس از اولین برخوردها با نیروهای دولتی یمن در سال 2004 معروف شدند ولی در دهه 80 قرن گذشته رشد و نمو یافتند.
جمعیت حوثی ها حدود سه میلیون و پانصد هزار نفر است و بیشتر در استان صعده و نواحی شمال یمن مستقر هستند.
نداشتن حق تاسیس مدارس دینی، جلوگیری از برگزاری مراسم مذهبی مانند جشن عید غدیر، توهین به ارزشها و مقدسات دینی همچون تخریب مساجد، عدم دسترسی به رسانه ها و آزار و شکنجه و زندانی شدن علمای شیعی از جمله محدودیتها و فشارهایی است که بر این گروه به عنوان گروهی از شیعیان یمن اعمال می شود. رهبر این گروه در حال حاضر "عبدالملک الحوثی" پسر و برادر رهبران پیشین انصار الله است.
سالهای متمادی میان این گروه و ارتش یمن درگیریهای خونینی وجود داشت که به موجب این درگیریها هزاران نفر از شیعیان یمن به شهادت رسیدند.
حسن هانی زاده کارشناس مسائل بین الملل در این خصوص معتقد است: جنبش حوثیها که یک جنبش ریشه دار یمنی است سالها از سوی دولت یمن و رژیم آل سعود تحت فشارهای شدید قرار داشته است.
وی خاطر نشان شد: این مجموعه شیعی که از مستضعف ترین طوایف یمن به شمار می روند سالها در پی احقاق حقوق خود مبارزه کردند.
هانی زاده گفت: طی سالهای گذشته و به ویژه از سال 2004 تاکنون حملات مشترک شدیدی از سوی ارتشهای عربستان و "علی عبدالله صالح" دیکتاتور سابق یمن علیه شیعیان حوثی صورت گرفته است و در طول این مدت هزاران نفر از حوثیها در منطقه الصعده، صنعا، جوف و لحج به شهادت رسیدند و شمار زیادی از آنان به مناطق دیگری کوچ داده شدند.
وی گفت: در سال 2005 "علی الاحمد" برادر ناتنی علی عبدالله صالح و فرمانده سابق لشگر چهار یمن که به "علی شیمیایی" معروف است مناطق حوثی نشین را در صعده به شدت بمباران کرد که طی آن صدها نفر از حوثیها مجروح و شهید شدند.
توافقنامه دوحه
به دنبال درگیریهای خونین میان ارتش یمن و شیعیان حوثی توافقنامه ای در دوحه در سال گذشته میلادی تحت نظارت امیر قطر برای برقراری صلح بین گروه الحوثی و دولت یمن به امضا رسید و بر اساس آن هر دو طرف متعهد شدند عملیات نظامی را علیه دیگری متوقف كنند.
به موجب این توافقنامه، دولت یمن، حوثی ها را مورد عفو قرار می دهد و اسیران دو طرف نیز بایستی آزاد شوند. در مقابل گروه حوثی سلاح هایی را كه از نیروهای دولتی به غنیمت گرفته است به ارتش یمن بازگرداند.
براساس این توافقنامه، كنترل استان صعده به عهده دولت مركزی خواهد بود و گروه حوثی برای فعالیت خود باید یک حزب سیاسی تاسیس كند.
این توافقنامه كه پس از چند دوره جنگ خونین بین طرفین و با وساطت دولت قطر به امضا رسید فقط در مورد تبادل اسیران جنبه اجرایی به خود گرفت و سایر بندهای آن به اجرا درنیامد.
هر دو طرف درگیر در یمن، یكدیگر را به نقض آشكار مفاد این توافق نامه دوحه می كنند و گرچه دولت یمن آشكارا پیش از این توافقنامه را پایان یافته اعلام كرده بود، اما در مقابل "محمد عبدالسلام " سخنگوی گروه حوثی اعلام كرد كه این گروه همچنان به توافقنامه دوحه پایبند است.
اعتراضات و تحرکات اخیر حوثیها علیه دولت
به دنبال تشدید فشارهای مذهبی، اجتماعی و اقتصادی علیه شیعیان حوثی از سوی دولت، حذف یارانه سوخت و افزایش فقر و بیکاری در یمن و وخیم شدن وضعیت اقتصادی در این کشور، یکشنبه شب هفته گذشته عبدالملک الحوثی طی یک سخنرانی خواهان تظاهرات فراگیر در صنعا و دیگر شهرهای یمن علیه دولت این کشور شد و اعلام کرد که دولت تا روز جمعه مهلت دارد که برکناری خود را اعلام کند، متعاقب این سخنرانی عبدالملک، تظاهرات گسترده حامیان حوثی از روز دوشنبه در صنعا و دیگر شهرهای یمن آغاز شد و حتی کار به جایی رسید که حوثیها با عزیمت به صعده و برپایی چادرهایی در نزدیکی مراکز دولتی و تحصن در این چادرها خواهان برکناری دولت شدند.
مطالبات حوثیها در این تجمعات به قرار زیر است:
-وجود 10 وزیر در کابینه دولت جدید یمن از میان حوثیها
-تعدیل افزایش قیمت سوخت و بازنگری در حذف یارانه سوخت که پیشتر توسط دولت یمن صورت گرفته بود
-بازنگری در تقسیم بندیهای سیاسی پیشین که با تقسیم یمن به ایالت های شش گانه، هیچ جایگاه و نقشی برای حوثیها دراین تقسیم بندی تعریف نشده بود
-عدم دخالت کشورهای خارجی( وهابیهای عربستان) در مسائل حوثیها.
این در حالی است که سخنگوی انصارالله روز شنبه اعلام کرد که حوثیها به دنبال سهم خواهی از دولت آتی نیستند و فقط درصدد بهبود اوضاع جاری و بحران اقتصادی موجود در یمن هستند و خواهان ایفای نقش در دولت آتی این کشور نیستند.
هانی زاده در خصوص تشدید اعتراضات مردمی علیه دولت کنونی یمن بعد از سرنگونی علی عبدالله صالح و روی کار آمدن عبدربه منصور هادی که آن هم از سوی عربستان صورت گرفت، اعلام کرد که حوثیها انتظار داشتند که در ساختار سیاسی سهمی به آنها داده شود اما متاسفانه این اتفاق رخ نداد و حوثیها همچنان در حاشیه باقی می مانند، اکنون حوثیها تلاش می کنند تا از طریق طرح خواسته خود و مشارکت در ساختار سیاسی همانند سایر طوایف موجود در یمن جایگاه خود را بازیابند و تظاهرات اخیر حوثیها در مناطق مختلف یمن بر آیند این تفکرات است.
وی افزود: اعتراضات حوثیها به دلایل تقسیم بندی غیر عادلانه یمن به شش اقلیم بود که در آن سهمی به حوثیها داده نشده است و در تقسیم بندی اقلیمهای شش گانه یمن که در سال گذشته رخ داد یمن به 6 اقلیم تقسیم شده که مناطق شیعه نشین به این اقالیم واگذار شد که این امر با اعتراض الحوثیها مواجه شد.
وی گفت: اکنون حوثیها خواهان سهم بیشتری در دولت، پارلمان و همچنین بازنگری در سیاست اقلیمهای خودمختار هستند.
تهدید آشکار عربستان به دخالت نظامی در یمن
با ادامه اعتراضات میلیونی مردم یمن علیه دولت این کشور، عربستان وارد معرکه شد و در اظهاراتی مداخله جویانه اعلام کرد که در صورتی که اعتراضات ادامه پیدا کند، با هدف حمایت از دولت این کشور دست به دخالت نظامی خواهد زد.
در همین راستا معترضان یمنی با برگزاری تظاهرات میلیونی در صنعا و شهرهای دیگر، با سر دادن شعارهایی با تاکید بر لزوم برکناری دولت فاسد یمن، در اشاره به تهدیدهای سعودیها برای دخالت نظامی در این کشور، هر گونه دخالت خارجی در امور داخلی یمن را محکوم کردند.
هانی زاده در خصوص نقش عربستان در اعمال فشار و به حاشیه راندن حوثیها در یمن گفت: عربستان سعودی در طول سه دهه گذشته همواره تلاش داشت تا از طریق فشار و تشویق دولتهای یمن حوثیها را از مناطق هم مرز با عربستان دور سازد و به همین دلیل رژیم آل سعود بویژه وهابیهای این کشور تاکنون 400 مدرسه وهابی در مناطق نزدیک به شیعیان حوثی احداث کرد و قبایل زیدی را علیه حوثیها تحریک کرد.
در این بین برخی منایع یمنی اعلام کردند که گروهی از دیپلماتهای این کشور با سفر به عمان و دیدار با مقامات این کشور، خواهان میانجیگری عمان در ترغیب ایران برای حل و فصل بحران موجود در صنعا شدند.
در این بین کمیته ای از سوی عبدربه منصور هادی برای میانجیگری و مذاکره با سران انصارالله مکلف شد و سخنگوی این کمیته از برگزاری نشستهای متعدد میان اعضای این کمیته و سران حوثیها در روزهای اخیر خبر داد.
با پایان مهلت تعیین شده از سوی عبدالملک الحوثی برای برکناری دولت کنونی یمن و تشدید اعتراضات، روزنامه یمنی الشارع با انتشار گزارشی اعلام کرد که این کمیته در نشستهای خود با سران انصارالله از موافقت رئیس جمهوری کنونی یمن با تغییر دولت و تشکیل کابینه جدید خبر دادند.
به موجب این گزارش عبدالملک الحوثی ضمن استقبال از این امر خواستار تعیین ساز و کار اصلی این روند و تعیین مدت زمان مشخص برای تحقق تغییر دولت شد که این امر با مخالفت کمیته مذکور مواجه شده است.
این در حالی است که هانی زاده معتقد است: به نظر نمی رسد که وعده های عبد ربه منصور هادی به دلیل گرایش شدید به عربستان، در خصوص مطالبات حوثیها عملیاتی شود.
شایان ذکر است خبرگزاری فرانسه امروز با انتشار خبری اعلام کرد که سخنگوی کمیته میانجی مکلف از سوی عبدربه منصور هادی به شکست این کمیته در مذاکرات جاری با حوثیها اذعان و اعلام کرد که این کمیته که برای مذاکره به صعده رفته بود، در حال بازگشت به صنعا است.