به گزارش خبرنگار مهر، خشكسالي از مهم‌ترين عوامل تنش‌زای محيطي است كه كشت محصولات كشاورزي را با مشكل مواجه مي‌كند. آثار اين معضل زماني بروز مي‌كند كه تركيبي از عوامل فيزيكي و محيطي باعث ايجاد تنش در فيزيولوژي رشد گياه شده و در نتيجه باعث كاهش توليد مي‌شود.
اين كاهش مي‌تواند در نتيجه تأخير و عدم استقرار گياه، تضعيف يا از بين رفتن گياه استقرار يافته، مستعد شدن گياه نسبت به حمله بيماري‌ها و آفات، محدود شدن ريشه و كم شدن كيفيت و كميت محصول شود.
عوامل آب و هوايي از جمله ميزان و زمان بارندگي، درجه حرارت و همچنين آفت‌ها و بيماري‌هاي گياهي را مي‌توان از مهم‌ترين علل نوسان محصولات كشاورزي برشمرد كه موجب عدم اطمينان در ميزان توليد مي‌شود.
بدين ترتيب در ميان بخش‌هاي اقتصادي، بخش كشاورزي فعاليتي است كه با خطر ريسك همراه بوده و طبيعي است كشاورزان به علت نامطمئن بودن نسبت به درآمد سالانه خود نگران توان بازپرداخت وام، پرداخت هزينه‌هاي ثابت و در بسياري موارد، قدرت پرداخت هزينه‌هاي ضروري خود باشند.
كشاورزان با مسائلي چون مشكلات جوي، آفت‌ها، انواع بيماري‌هاي گياهي و دامي همچنين تغيير در قيمت‌ها يا نبود اطمينان و ريسك در مورد ميزان محصول و قيمت‌ها رو به رو هستند و اين عوامل توانمندي جلب و جذب سرمايه و جاذبه‌هاي سرمايه‌گذاري را در بخش كشاورزي به حداقل مي‌رساند.
کاهش تولید در بخش‌های زنبورداری و شیلات استان سمنان
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان در گفتگو با خبرنگار مهر، از کاهش تولید در بخش‌های زنبورداری و شیلات استان به واسطه وقوع خشکسالی خبر داد و گفت: خشکسالی در سال زراعی 92-93 خسارت‌های شدیدی به بخش کشاورزی استان سمنان وارد کرد که امروز در حوزه‌های مختلف قابل مشاهده است.
سید مجید موسوی با بیان این مطلب که در سال 91 مجموع تولیدات کشاورزی استان سمنان بالغ بر یک میلیون و 376 هزار تن بوده که در سال گذشته به بیش از یک میلیون و 447 هزار تن رسیده افزود: این آمار نشان می‌دهد که میزان تولیدات کشاورزی در استان بالای پنج درصد رشد داشته است.
وی بیشترین رشد در حوزه تولیدات کشاورزی در استان سمنان را متعلق به محصولات زراعی با هفت درصد رشد دانست و خاطرنشان کرد: خسارت‌های شدید خشکسالی و بلایای جوی و طبیعی در سال زراعی 92-93 در استان باعث تلف شدن بالغ بر 86 هزار رأس دام سبک و 1398 راس دام سنگین در شهرهای مختلف استان شده است.
3300 میلیارد ریال خسارت ناشی از خشکسالی در بخش های مختلف کشاورزی استان سمنان
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان با اشاره به کاهش 42 تنی تولید در بخش زنبورداری و 31 تن در بخش شیلات به دلیل خشکسالی تصریح کرد: چهار هزار و ۵۳۰ میلیارد ریال اعتبار برای مقابله با بحران خشکسالی در استان نیاز است و باید چهار هزار و 100 میلیارد ریال به صورت تسهیلات در نظر گرفته شود.
موسوی ضمن یادآوری اهمیت باغبانی در استان سمنان به دلیل کمبود آب، تغییر الگوی کشت و رفتن به سمت توسعه باغ ها را یک ضرورت معرفی و عنوان کرد: تغییراتی در حوزه کشاورزی استان سمنان در سال‌های اخیر به خاطر توجه به همین رویه در تولید محصولات کشاورزی رخ داده است.
وی میزان خسارت ناشی از خشکسالی در بخش‌های مختلف را سه هزار و 300 میلیارد ریال اعلام کرد و اذعان داشت: 77 طرح برای مقابله با خسارت‌های ناشی از خشکسالی در بخش‌های مختلف سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان پیش‌بینی شده است.
ضرورت اجرای برنامه مدیریت فنی و عملیات بهزراعی باغات
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان میزان خسارات به محصولات باغی به دلیل خشکسالی طی سال 1393 را 490 میلیارد ریال دانست و ابراز داشت: محصولات زراعی نیز در مجموع، 420 میلیارد ریال دچار خسارت شده و بخش آب و خاک نیز 284 میلیارد ریال از خشکسالی آسیب دیده است.
موسوی از اجرای برنامه مدیریت فنی و عملیات بهزراعی برای باغات به منظور کاهش آسیب ناشی از خشکسالی خبر داد و یادآور شد: اعتبارات مربوط به ماده 12 به خشکسالی برای استان سمنان 100 میلیارد ریال بود که 80 میلیارد ریال آن تملکی و 20 میلیارد ریال آن هزینه ای است.
وی مشکلات ناشی از خشکسالی برای عشایر استان سمنان را بسیار شدید خواند و بیان داشت: با وجود آبرسانی به عشایر به میزان 25 میلیون مترمکعب و توزیع سبوس و نیز دو هزار تن جو، این میزان هنوز جوابگوی نیاز کشاورزان نیست.
خشكسالي معضل بزرگي براي عشاير در منطقه قشلاق ايجاد كرد
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان کاهش شیر و وزن شتر و ... را از دیگر خسارت های ناشی از خشکسالی در استان برشمرد و اظهار داشت: امسال خشكسالي معضل بزرگي براي عشاير در منطقه قشلاق ايجاد كرد كه با پيگيري هاي انجام شده و همكاري استانداري و ديگر دستگاه هاي مرتبط مشكل تامين آب و علوفه در اين حوزه مرتفع و عشاير به مناطق ييلاقي كوچ كردند.
موسوی عمده مشكل بعدي كوچ عشاير شهريور و در مناطق قشلاق دانست و گفت: با توجه به فقر مراتع قشلاقي به دنبال استقرار آنها تا مدتي در ميان بندها و تامين علوفه با مشكل مواجه مي شوند كه رفع اين مشكل نيازمند مشاركت همگاني است.
وی با یادآوری این مطلب که سپاه و جهاد از گذشته در دوران دفاع مقدس و سازندگي در كنار هم بودند و خدمات مهمي به نظام و مردم كردند افزود: در حال حاضر نيز در بحث اقتصاد مقاومتي با مشاركت سازمان جهاد كشاورزي و بسيج مهندسين كارهاي خوبي شروع شده و نيازمند بازنگري و بررسي در مديريت جديد و پيگيري موضوع با رويكرد جديد است.
466 هزار هکتار از طرحهای مرتعداری قشلاقی استان سمنان زیر پوشش بیمه
کارشناس مسئول رابط بیمه محصولات کشاورزی اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان نیز در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن اشاره به اینکه 466 هزار هکتار از طرحهای مرتعداری قشلاقی این استان در سال زراعی 92-93 زیر پوشش بیمه قرار گرفته خاطر نشان کرد: این میزان سطح بیمه شده در مقابل عرصه یک میلیون و 137 هزار هکتاری طرحهای مرتعداری استان بسیار ناچیز است.
سعید الهی پناه با بیان این مطلب که مجریان طرحهای مرتعداری در استان سمنان باید نسبت به بیمه مراتع خود اقدام کنند تصریح کرد: با پیگیریهای انجام شده و با همکاری صندوق بیمه محصولات کشاورزی استان، غرامت ناشی از تنش خشکی در مراتع بیمه شده در سال زراعی 92-91 به 58 طرح مرتعداری به مساحت 283 هزار و 383 هکتار تعلق گرفت و مبلغ یک میلیارد و 323 میلیون 704 هزار ریال غرامت به مرتعداران و مجریان طرح در سطح استان پرداخت شد.
وی سهم بیمه مرتعداران را 32 درصد اعلام و عنوان کرد: 68 درصد مابقی حق بیمه توسط دولت پرداخت می‌شود و در صورتی که آنها مراتع خود را بیمه کنند، از مشوق‌های حمایتی از جمله تحویل نهاده‌ها – تسهیلات بانکی و ... برخوردار خواهند بود.
بسیاری از مرتعداران توان پرداخت حق بیمه را ندارند
کارشناس مسئول رابط بیمه محصولات کشاورزی اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان با یادآوری این مطلب که با توجه به بالا بودن سطح مراتع، سهم مرتعداران در پرداخت حق بیمه بالاست و بسیاری از مرتعداران توان پرداخت آن را ندارند اذعان داشت: می‌کوشیم تا پایان سال نزدیک به 500 هزار هکتار از مراتع استان سمنان زیرپوشش بیمه قرار گیرد و این امر منوط به حمایت مرتعداران است و باید در این خصوص از سوی ارگان‌های ذیربط فرهنگ‌سازی شود.
الهی پناه با اشاره به اینکه وضعیت استان سمنان نسبت به سایر استانها در پوشش بیمه‌ای مراتع نسبتا مطلوب است اظهار داشت: باید همه طرحهای مرتعداری واگذار شده زیر پوشش بیمه قرار گیرند هر چند این امر زمان بر است و به مساعدت مسئولان و اشاعه فرهنگ بیمه بین مجریان طرحهای مرتعداری نیاز دارد.
اعطای وام و حواله جو به عشایر منوط به عدم بدهی بانکی
مدیر امور عشایری استان سمنان نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، از تأمین سه هزار و 800 تن جو برای عشایر استان خبر داد و ابراز داشت: این مهم از طریق منابع بانکی از سوی بانک‌ها انجام و علاوه بر دو هزار و 800 تن حواله جو که پیشتر در اختیار عشایر استان قرار گرفته هم اکنون نیز یک سهمیه‌ی یک هزار تنی دیگر نیز برای کمک به عشایر فراهم شده است.
حشمت‌الله جدیدی با بیان اینکه اعطای وام و حواله جو به عشایر منوط به عدم بدهی بانکی عشایر شده است، یادآور شد: متأسفانه با وجود اهمیت این کمک‌ها، خسارت‌های وارده به عشایر استان آنقدر زیاد بوده که این کمک‌ها نیز کفاف مشکلات آنها را نمی‌دهد و به کمک از سوی مسئولان کشوری نیاز داریم.
وی با بیان اینکه همه مسئولان استانی از استاندار گرفته تا جهاد کشاورزی در این بحران به یاری عشایر آمدند تاکید کرد: هم‌اکنون عشایر استان در مناطقی نظیر رضاآباد، طرود، خارتوران و بیارجمند شاهرود با بیشترین مشکل مواجه هستند.
توزیع شماری تانکر آب در میان عشایر طرود و بیارجمند شاهرود
مدیر امور عشایری استان سمنان با بیان اینکه خوشبختانه افزایش بارندگی‌ها در اوایل سال تا حدودی به عشایر استان کمک کرد اگر چه وقوع چندین سیل نیز باعث خساراتی به عشایر ییلاق نشین شد بیان داشت: وقوع سیل در شهرستان‌هایی نظیر مهدیشهر، شاهرود، دامغان و میامی باعث شد که راه‌های ایل‌رو که مرمت شده بودند دوباره به فاصله‌ی چند روز نیازمند مرمت مجدد شوند و همین‌ها هزینه‌های زیادی به ما تحمیل کرد بطوریکه 300 کیلومتر راه ایل رو در شهرستان مهدیشهر در فاصله سه روز دو بار مرمت شد.
جدیدی با بیان این مطلب که مشکل جدی عشایر هم اکنون به زمان برگشت موکول شده و از این رو باید از همین امروز برای برطرف کردن آن برنامه‌ریزی کرد البته برای برطرف کردن این مشکلات نیازمند کمک از منابع ملی هستیم گفت: هم‌اکنون بسیاری از چشمه‌ها و چاه‌های عشایر خشک شده و از طریق آبرسانی با تانکر به یاری عشایر استان شتافته‌ایم.
وی از توزیع شماری تانکر آب در میان عشایر طرود و بیارجمند خبر داد و افزود: برطرف کردن مشکل همه عشایر در این بخش نیز نیازمند حمایت مسئولان کشوری است و با توجه به خسارت‌های وارده به عشایر استان در سال جاری انتظار می‌رود مسئولان کشوری نگاهی ویژه به عشایر این استان داشته باشند.
مدیر امور عشایری استان سمنان بازدید مسئولان کشوری از عشایر جنوب این استان را خواستار شد و خاطر نشان کرد: بازدید مسئولان از مناطق عشایری استان خصوصا عشایر مستقر در بیارجمند، خارتوران، رشم، دامغان جنوب سمنان و گرمسار می‌تواند عمق مشکلات این عشایر و شرایط سخت و بحرانی آنها را بیش از پیش نمایان کند.
اجرای سامانه های نوین آبیاری در 13 درصد از زمین های کشاورزی استان سمنان
معاون سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان نیز از اجرای سامانه های نوین آبیاری در 13 درصد از زمین های کشاورزی این استان خبر داد و تصریح کرد: میانگین کشوری این طرح در استانهای کشور 9 درصد است.
خدابخش عرب با اشاره به اینکه دو هزار و 300 کیلومتر از شش هزار کیلو متر انهار سنتی کشاورزی این استان بهسازی و پوشش داده شده عنوان کرد: به منظور مدیریت نگهداری آب در استان سمنان دو هزار و 500 میلیون مترمکعب ظرفیت ذخیره سازی آب کشاورزی ایجاد شده است.
وی تغییر نوع و الگوی کشت از ارقام آب بر محصولات راهبردی متناسب با اقلیم استان سمنان را از راهکارهای موفق در مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی دانست و اذعان داشت: کشت گندم بدون کاهش عملکرد در پنج سال آینده از 31 هزار هکتار به 27 هزار هکتار و میزان تولید از 105 هزار تن در هکتار به 140 هزار تن در هکتار می رسد.
150 میلیون متر مکعب کسری مخزن در سفره های آب زیر زمینی استان سمنان
معاون شرکت آب منطقه ای سمنان نیز با بیان اینکه 107 میلیمتر از 120 میلیمتر بارندگی استان تبخیر می شود ابراز داشت: در حال حاضر 150 میلیون متر مکعب کسری مخزن در سفره های آب زیر زمینی را در استان داریم.
ریاضی با تشریح اقدامات و طرح های این شرکت برای تعدیل اثرات منفی خشکسالی در بخش کشاورزی یادآور شد: طرح تعادل بخشی منابع آبی و مصارف در قالب 10 پروژه از هفت سال پیش در استان انجام شده است.
وی احداث حوزه تغذیه مصنوعی، کنترل و مهار آبهای سطحی و اقدامات مدیریت مصرف آب و طرحهای سازه ای و عمرانی برای تغذیه مصنوعی سفره های زیر زمینی در کنار ساماندهی برداشت چاه های مجاز و حذف چاه های غیرمجاز از جمله این اقدمات برشمرد.
52 هسته علمی همیاری کشاورزان در روستاهای استان سمنان تشکیل شده است
رئیس سازمان بسیج مهندسین استان سمنان نیز از سازماندهی سه هزار نیروی بسیجی دانش آموز، دانشجو و متخصص کشاورزی برای اجرای طرح 100 پایگاه همیار کشاورزی در این استان خبر داد و گفت: برای محرومیت زدایی و کمک به کشاورزان در روستاها امسال 400 نفر بهره بردار و فعال بخش کشاورزی تحت پوشش برنامه های تخصصی و آموزش های مستمر بسیج مهندسان کشاورزی قرار می گیرند.
دهرویه به تشکیل 52 هسته علمی همیاری کشاورزان در روستاهای استان سمنان اشاره کرد و افزود: هم اکنون 520 نفر در قالب این هسته ها در بازه های زمانی 10 روزه با استقرار در روستاهای هدف، ساماندهی و آموزش کشاورزان و خانواده های آنان را بر عهده دارند.
...............................
گزارش از اعظم سالار