آب در رودخانه های جنوب لرستان سراب شد/ عطش کشکان و مادیان رود فروکش نکرد

به گزارش خبرنگار مهر، جنوب استان لرستان با رودخانه های سیمره و کشکان و مادیان رود، بار بخش عمده ای از تولید غلات استان را به دوش می کشد به طوریکه در سالهای پیش از خشکسالی از کوهدشت به عنوان انبار غله لرستان یاد می شد.

با وقوع خشکسالی های 13 سال گذشته در استان لرستان و کاهش چشمگیر منابع آب زیرزمینی، رودخانه ها برای آبرسانی خالی شده است به طوریکه در کشکان این روزها آب چندانی برای رساندن به مزارع تشنه وجود ندارد.

این وضعیت رودخانه کشکان در حالیست که حفر چاههای غیرمجاز و فعالیت پمپ های آب هر آنچه از مایه حیات کشکان بوده را بلعیده تا هر روز بر عمق بحران زیست محیطی در محل این رودخانه بزرگ استان افزوده شود.

این در حالیست که بررسی آمارهای بارندگیهای استان لرستان حکایت از رشد بارشها در جنوب استان دارد، موضوعی که البته نتوانسته عمق بحران یک دهه خشکسالی در این استان را پر کند.

مدیر منابع آب شهرستان پلدختر در این رابطه به مهر گفت: متوسط بارش استان لرستان از مهرماه تا پایان تیرماه سال آبی 93-1392 حدود 512.2 میلیمتر بوده که نسبت به دوره مشابه سال آبی 92-1391 نزدیک به 502 میلی متر بوده حدود دو درصد افزایش یافته است.

اکبر مهری افزود: این در حالیست که این میزان بارندگی ها در استان نسبت به میانگین دراز مدت که 544.4 میلیمتر بوده حدود 6 درصد کاهش نشان می دهد.

وی گفت: متوسط بارش ایستگاه هواشناسی پلدختر از مهرماه تا پایان تیرماه سال آبی 93-1392 نزدیک به 452 میلیمتر ثبت شده که نسبت به دوره مشابه سال آبی 92-1391 که در حدود 445 میلیمتر بوده 1.57 درصد افزایش داشته است.

مهری ادامه داد: این در حالیست که میزان بارشهای ثبت شده در این شهرستان نسبت به میانگین دراز مدت که 396.5 میلیمتر بوده حدود 14 درصد افزایش نشان می دهد.

مدیر منابع آب شهرستان پلدختر با اشاره به اینکه با وجود افزایش بارشها همچنان این شهرستان از تبعات خشکسالی رنج می برد بیان داشت: در ایستگاه هیدرومتری کشکان افرینه متوسط میزان آبگذری (دبی) از مهرماه تا تیرماه سال آبی جاری 18.34 متر مکعب در ثانیه بوده است.

وی افزود: این میزان دبی نسبت به دوره مشابه سال آبی گذشته که 20.01 متر مکعب در ثانیه بوده 8.34 درصد کاهش و نسبت به متوسط آبدهی درازمدت 58 ساله که 45.89 متر مکعب در ثانیه بوده نزدیک به 60 درصد کاهش نشان می دهد.

وی به وضعیت بارندگی در ایستگاه هیدرومتری چولهول افرینه اشاره کرد و گفت: متوسط میزان آبگذری(دبی) این ایستگاه نیز از مهرماه تا تیرماه سال آبی جاری 1.39متر مکعب در ثانیه بوده است.

مهری ادامه داد: این میزان نیز نسبت به دوره مشابه سال آبی گذشته که 1.66متر مکعب در ثانیه بوده 16.26 درصد کاهش و نسبت به متوسط آبدهی دراز مدت 58 ساله که 3.67 متر مکعب در ثانیه بوده است 62 درصد کاهش نشان می دهد.

مدیر منابع آب شهرستان پلدختر به وضعیت ایستگاه هیدرومتری مادیان رود برآفتاب اشاره کرد و گفت: متوسط میزان آبگذری (دبی) در این منطقه نیز از مهرماه تا تیرماه سال آبی 93-1392 0.46 متر مکعب در ثانیه بوده که نسبت به دوره مشابه سال آبی گذشته  که 0.65 متر مکعب در ثانیه بوده 29.23 درصد کاهش و نسبت به متوسط آبدهی درازمدت 40 ساله که 1.66 متر مکعب در ثانیه بوده نزدیک به 72.29 درصد کاهش داشته است.

وی با اشاره به وضعیت ایستگاه هیدرومتری کشکان پلدختر تصریح کرد: متوسط میزان آبگذری(دبی) این رودخانه نیز از مهرماه تا تیرماه سال آبی جاری 20.25متر مکعب در ثانیه بوده است.

مهری افزود: این میزان نسبت به دوره مشابه سال آبی 92-1391که حدود 22.27 متر مکعب در ثانیه بوده 9 درصد کاهش و نسبت به متوسط آبدهی دراز مدت 58 ساله که  53.03متر مکعب در ثانیه بوده با 61.81 درصد کاهش مواجه بوده است.

مدیر منابع آب شهرستان پلدختر به وضعیت آبهای زیرزمینی این شهرستان در جنوب استان نیز اشاره کرد و یادآور شد: آبخوان پلدختر به صورت دو آبخوان بر روی هم بوده که عمده برداشت آب زیرزمینی از طریق چاههای عمیق حفر شده در سفره پایینی صورت می گیرد.

وی افزود: در فصل آبیاری از طریق موتور پمپ های حاشیه رودخانه کشکان به دلیل نفوذ آب سطحی، سطح آب زیرزمینی در آبخوان بالا افزایش می یابد در حالیکه در سفره عمیق تر کماکان بدلیل برداشت از طریق چاه، کاهش سطح آب زیرزمینی ادامه دارد.

مدیر منابع آب شهرستان پلدختر گفت: از  200 حلقه چاه مجاز دارای مجوز بهره برداری در بخش آب آشامیدنی صنعت، کشاورزی حوزه شهرستان در اثر تاثیرات سوء خشکسالیهای اخیر و کاهش شدید سطح آبهای زیرزمینی تعداد 30 حلقه چاه خشک و متروکه شده است.

مهری افزود: تخلیه سالانه چاههای عمیق  و نیمه عمیق کشاورزی صنعت و شرب از سفره های آب زیرزمینی شهرستان بالغ بر 15 میلیون متر مکعب است که از این مقدار بخش کشاورزی 12 میلیون متر مکعب آن را مصرف می کند.

وی به خسارات جدی خشکسالی به منابع آب پلدختر اشاره کرد و یادآور شد: خشکسالی سالهای اخیر و تغییر نوع بارش ها از برف به باران، تبخیر بسیار بالا، کاشت محصولات آبدوست مانند برنج، ذرت و صیفی جات و فعالیت حداقل یک هزار و 200 موتور پمپ غیرمجاز کشاورزی سبب کاهش میزان رواناب رودخانه کشکان شده است.

بنابر این گزارش رودخانه کشکان که از آن به عنوان شریان حیات بخش جنوب استان لرستان یاد می شود طی سالهای اخیر با خشکسالی دست در گریبان بوده و آمار کاهش دبی آب این رودخانه حکایت هر سال دریغ از پارسال است.

این در حالیست که کارشناسان حوزه آب با خشکی رودخانه کشکان از وقوع فاجعه ای خبر می دهند که در صورت وقوع، بخش عمده ای از جمعیت جنوب لرستان و اقتصاد نیمه جنوبی استان را در معرض چالش جدی قرار می دهد.

بد نیست بدانیم منبع تأمین آب حدود ۸۲ درصد از اراضی کشاورزی شهرستان پلدختر، رودخانه کشکان است و این رودخانه در واقع شاهرگ حیاتی پلدختر محسوب می‌شود، بنابراین در صورت خشک‌شدن رودخانه کشکان علاوه‌ بر مشکلات زیست‌محیطی، بیشترین آسیب به اقتصاد کشاورزی شهرستان پلدختر وارد می‌شود.

این در حالیست که علاوه بر شهرستان پلدختر، رودخانه کشکان شاهرگ حیاتی کشاورزی و اقتصاد نیمه جنوبی استان محسوب می شود و در کنار رودخانه سیمره مسئولیت تامین آب شرب، صنعت و کشاورزی این منطقه را بر عهده دارد.