خبرگزاری مهر - گروه فرهنگ و ادب: دومین نمایشگاه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال با تصدی‌گری کامل بخش خصوصی، فردا شنبه 15 شهریور و با قرائت پیام رئیس دفتر رئیس جمهور، در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران آغاز به کار می‌کند. امسال بالغ بر 180 شرکت تولیدکننده در بخش‌های سخت‌افزار، نرم‌افزار، نشر دیجیتال، بازی‌های رایانه‌ای، تلفن همراه هوشمند، تبلت، نوت بوک و آنتی‌ویروس‌ها، در نمایشگاه به ارائه تازه‌ترین محصولاتشان می‌پردازند. محمدرضا طلایی رئیس این نمایشگاه در گفتگویی با خبرنگار مهر به بیان کم و کیف این نمایشگاه و همچنین برخی چالش‌های حوزه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال در کشور پرداخته است.
* نمایشگاه امسال، در واقع از یک طرف هشتمین دوره نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال و از طرف دیگر دومین دوره آن است که کاملاً توسط بخش خصوصی و البته با عنوان کاملتر «نمایشگاه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال» برگزار می‌شود. با توجه به این واسپاری، آیا هدف از برگزاری نمایشگاه هم تغییر کرده است؟
بخش خصوصی همواره به دنبال این بوده که محصولات تولیدی شرکتها، مورد تقاضای بازار باشد. هدف اصلی ما هم به عنوان نماینده بخش خصوصی از تصدی‌گری نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال، همین مسئله بوده است. نمایشگاه‌های قبلی، عمدتاً هدفشان فرهنگسازی در زمینه رسانه‌های دیجیتال بوده است. ما در حال مذاکره با وزارت ارشاد هستیم به این منظور که به تدریج و در دوره‌های آتی این نمایشگاه، علاوه بر این فرهنگسازی، به بحث تجاری‌سازی محصولات دیجیتال هم توجه خاص صورت گیرد.
* با این توصیف، نمایشگاه امسال شامل چه بخش‌هایی است؟
نمایندگان کلیه بخش‌های فناوری اطلاعات در این نمایشگاه حضور دارند که شامل بخش‌های سخت‌افزار، نرم‌افزار، نشر دیجیتال، بازی‌های رایانه‌ای، تلفن همراه هوشمند، تبلت، نوت بوک و آنتی‌ویروس‌ها هستند. نمایشگاه امسال با مجوز سازمان توسعه تجارت ایران و حمایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت صنعت، معدن و تجارت، شورای عالی فضای مجازی، اتاق بازرگانی ایران و تشکل‌های بخش خصوصی ICT برگزار می‌شود. تاکنون 180 شرکت ثبت نام کرده‌اند که در فضایی بالغ بر 6200 مترمربع فضای نمایشگاهی در دو سالن 38 (آلمان سابق) و طبقه همکف سالن میلادِ محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران استقرار یافته‌اند. نمایشگاه هم از شنبه 15 شهریور و با برگزاری مراسم افتتاحیه در ساعت 9:30 آغاز به کار می‌کند و تا سه‌شنبه 18 شهریور همه روزه از ساعت 9 صبح تا 4 بعد از ظهر در این مکان دایر است. بازدیدکنندگان می‌توانند با ثبت نام در سایت نمایشگاه، چه قبل و چه حین برگزاری آن از تسهیلات ویژه آن شامل ورودی رایگان، دریافت اطلاعات کامل نمایشگاه و حضور رایگان در کارگاه‌های آموزشی بهره‌مند شوند.
* وضعیت حضور شرکت‌های خارجی در نمایشگاه چگونه است؟
اولین دوره این نمایشگاه به شکل کنونی یعنی توسط بخش خصوصی، اسفند پارسال برگزار شد. در واقع بین این دو نمایشگاه فقط 6 ماه فاصله وجود دارد ولی از آنجا که ما باید زمانی را به صورت مشخص به عنوان بازه زمانی برگزاری نمایشگاه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال، فیکس می‌کردیم تا سال‌های بعد بر اساس آن کار را ادامه بدهیم، لذا ملزم به برگزاری این نمایشگاه به فاصله‌ای کم از نمایشگاه قبلی شدیم. این مقدمه را از این جهت گفتم که اعلام کنم علیرغم اطلاع‌رسانی‌هایی که ما از طریق اتاق بازرگانی ایران انجام دادیم ولی طبیعتاً چون باید از چند ماه قبل این کار صورت می‌گرفت، لذا پیش‌بینی می‌کنیم که حضور شرکت‌های خارجی در دوره‌های بعدی نمایشگاه بسیار پررنگ‌تر از امسال خواهد بود.
* یعنی شرکت کنندگان در نمایشگاه امسال، کلاً داخلی هستند؟
تقریباً همه 180 شرکتی که ثبت نام کرده‌اند، ایرانی هستند البته هیئت‌هایی از ارمنستان، عراق، آذربایجان و لبنان جهت بازدید از نمایشگاه به تهران خواهند آمد و در کنار آن، کار اطلاع‌رسانی و معرفی نمایشگاه را هم در یونان و عراق با همکاری اتاق ایران و یونان و اتاق ایران و عراق، انجام داده‌ایم. ما یک مجوز سه ساله را برای برگزاری این نمایشگاه گرفته‌ایم و دبیرخانه‌ای را هم در محل اتاق بازرگانی ایرانی و با حضور دستگاه‌های مختلف دولتی و خصوصی راه‌اندازی کرده‌ایم با این هدف که بتوانیم از نظرات همه آنها در نمایشگاه برخوردار باشیم و به کیفیت نمایشگاه یاری رساند. ما به دنبال این هستیم که با نمایشگاه «سِبیت» آلمان هم ارتباطی را برقرار کنیم و در این زمینه می‌توانم بگویم که تا الان مذاکرات خوبی صورت گرفته است و برنامه‌ریزی بلندمدتی را طراحی کرده‌ایم تا در سال‌های آتی از حضور شرکت‌های خارجی که در «سِبیت» هم حضور دارند، بهره‌مند شویم.
* عمده فعالیت این شرکتها، چه حوزه‌‌هایی را شامل می‌شود؟
حدود 130 شرکت در بخش‌های مختلف نشر دیجیتال، بازی‌های رایانه‌ای و نرم‌افزارهای تلفن همراه فعال هستند و مابقی هم از اپراتورهای تلفن همراه و بخش‌های مختلف سخت‌افزاری و آنتی‌ویروس‌ها و تبلت و نوت‌بوک و تلفن‌های همراه هوشمند هستند که در طبقه همفک سالن میلاد، عمدتاً ناشران دیجیتال حضور دارند و در سالن 38 هم که حدود 3800 مترمربع مساحت دارد، تفکیک‌های لازم را به صورت راهرویی انجام داده‌ایم.
* نمایشگاه، بخش‌های جنبی هم دارد؟
در جنب این نمایشگاه هم کارگاه‌های آموزشی در سه محل در خود نمایشگاه برگزار می‌شود تا کسانی که از نمایشگاه بازدید می‌کنند، علاوه بر بازدید از بخش‌های مختلف و آشنایی با تازه‌های مربوط به هر بخش، از اطلاعاتی هم که در این کارگاه‌ها منتقل می‌شود، بهره‌برداری کنند. این کارگاه‌ها شامل 4 کارگاه آموزشی «اقتصاد و کسب و کار»، «سبک زندگی»، «کارآفرینی» و «سواد دیجیتال و رسانه» هستند. ما در نمایشگاه امال و با توجه به تفاهمی که با جشنواره ملی بهره‌وری داشته‌ایم، نسبت به رتبه‌بندی شرکت‌های حوزه ICT و همچنین رتبه‌بندی کیفی محصولات اقدام خواهیم کرد و هدف از این کار، ایجاد رقابت بین شرکتها و افزایش کیفیت محصولات است.
* هفته گذشته هم شاهد برگزاری نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال انقلاب اسلامی بودیم، نمایشگاه‌های دیگری هم که فعالیت شرکت‌کنندگان آنها، فناوری دیجیتال است، همه ساله برگزار می‌شود. مثال الکامپ و یا حتی بخش‌هایی از نمایشگاه مطبوعات و نمایشگاه کتاب. با این اوصاف، نمایشگاه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال چه تفاوتی با سایر نمایشگاه‌هایی که در این حوزه برگزار می‌شود، دارد؟
نمایشگاه‌هایی که نام بردید، اهدافی تخصصی را پیگیری می‌کنند. مثلاً نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال انقلاب اسلامی عمدتاً با هدف فرهنگسازی در خصوص این قبیل رسانه‌ها است یا نمایشگاه الکامپ یک هدف تخصصی را پیگیری می‌کند که معرفی آخرین دستاورهای تخصصی ICT است. نمایشگاه‌های کتاب و مطبوعات هم که بخش نشر دیجیتال و یا رسانه‌های دیجیتال دارد، عمدتاً متمایل به همان بحث‌های فرهنگی مرتبط با کتاب و مطبوعات است. ولی ما به صورت موازی با این نمایشگاه‌ها و البته در کنار بقیه حوزه‌های ICT فعالیت می‌کنیم. به عنوان مثال درست است که ناشران دیجیتال در نمایشگاه الکامپ حضور دارند اما حضورشان کمرنگ است در حالی که همانطور که گفتم، در نمایشگاه امسال رسانه‌های دیجیتال، از بین کل 180 شرکتی که ثبت نام کرده‌اند، بالغ بر 130 شرکت، ناشر دیجیتال هستند. شما نمی‌توانید نشر دیجیتال را از سایر فعالیت‌های دیجیتال جدا کنید بلکه باید زمینه‌ای برای نمایش کل زنجیره فعالیت‌های دیجیتال ایجاد شود که همان هدف نمایشگاه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال است. همانطور که گفتم ما به دنبال امکان‌سنجی در مورد تجاری‌سازی محصولات و فناوری‌های دیجیتال با برگزاری چنین نمایشگاه‌هایی هستیم.
* فکر می‌کنید برگزاری این نمایشگاه تا چه حد می‌تواند زمینه فروش و عرضه محصولات دیجیتال را فراهم کند؟
اتفاق خوبی که خوشبختانه چندی پیش افتاد، این بود که مجوزهای لازم برای ارائه اینترنت پرسرعت روی سیم‌کارت‌های تلفن‌های همراه صادر شد. بدیهی است این نمایشگاه می‌تواند فرصت مناسبی باشد برای تعامل نزدیکتر اپراتورهای تلفن همراه و تولیدکنندگان محتوای دیجیتال و من فکر می‌کنم 3 اپراتوری که در حال حاضر در کشور فعال هستند، می‌توانند در نمایشگاه امسال با این تولیدکنندگان همکاری نزدیکتری جهت عرضه اینترنت در اختیارشان روی سیم‌کارت‌ها داشته باشند و اگر این تعامل روز به روز توسعه پیدا بکند، چه بسا ما ظرف یک سال آینده شاهد رونق اقتصادی در بخش تولید محتوای دیجیتال ایرانی - اسلامی باشیم. اگر این اتفاق بیفتد، هم بخش نشر دیجیتال در کشور رونق پیدا می‌کند. کشورهای پیشرفته از فناوری اطلاعات برای دستیابی به اقتصاد پررونق و معرفی فرهنگشان استفاده می‌کنند ولی متاسفانه در کشور ما تا به امروز برنامه بلندمدتی در این زمینه وجود نداشته است. امیدوارم بتوانیم با برگزاری این نمایشگاه، زمینه این مسئله را فراهم کنیم.
* در صحبت‌هایتان از حمایت‌های وزارت ارشاد سخن گفتید. اولاً بفرمائید این حمایت‌ها شامل چه مواردی است و دوماً با وجود چنین حمایت‌هایی، چگونه از برگزاری نمایشگاه توسط بخش خصوصی سخن می‌گوئید؟
این حمایت‌ها صرفاً در حوزه سیاستگذاری و حمایت معنوی است و مختص وزارت ارشاد هم نیست کما اینکه من چندین دستگاه دیگر را هم در این زمینه نام بردم. اما در حوزه اجرا و تامین بودجه، کلاً توسط بخش خصوصی از محل فروش غرفه و نیز جذب اسپانسرهای مالی و تبلیغات، تامین شده است.
* خودتان به عنوان مدیر یک شرکت فعال در حوزه نشر دیجیتال، اصلی‌ترین مشکلات همکارانتان را چه می‌دانید؟
واقعیت این است که طی دو، سه سال گذشته متاسفانه ما دچار یک رکود در حوزه نشر دیجیتال و تولید محتوا شده‌ایم. به جرات می‌گویم که ما به عنوان تولیدکنندگان کالاهای دیجیتال اهمیت بسزایی داریم ولی دیده نمی‌شویم و محصولات ما طی این سال‌ها به کالاهای لوکس و تشریفاتی تبدیل شده است. از طرف دیگر کپی رایت یعنی قانون حمایت از تولیدکنندگان نرم‌افزارهای رایانه‌ای هم در کشور ما رعایت نمی‌شود و از آن طرف، نقض کپی رایت هم از سوی دستگاه قضایی با برخورد شدیدی مواجه نمی‌شود. یعنی مجازات اصلاً با جم متناسب نیست و سطحش بسیار پائین‌تر است. از طرف دیگر حمایت ویژه‌ای از این بخش صورت نمی‌گیرد.
* منظورتان چه نوع حمایتی است؟ یعنی باید یارانه به بخش فناوری دیجیتال اختصاص یابد؟
به عنوان مثال وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام می‌کند که ما در حال حاضر بسته‌های حمایت از صنایع را داریم. سوال این است که آیا در طول سه سال گذشته و با توجه به اتفاقات ناخوشایندی که برای حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات رخ داده، آیا دستگاه‌های متولی برای نجات حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات و رسانه‌های دیجیتال، بسته‌های حمایتی را تدوین کرده‌اند یا نکرده‌اند؟ متاسفانه باید گفت این بخش، بخشی فراموش‌شده است و ما نیازمند نقشه راه برای نجات آن هستیم تنها به این دلیل ساده که این بخش ارزآوری دارد، نیازمند سرمایه‌گذاری بسیار کم دارد، جزو صنایع سبز به شمار می‌رود، موجب به وجود آمدن تجارت الکترونیک، بانکداری الکترونیک و بلکه فراتر از آن دولت الکترونیک است.
........................................
گفتگو از کمال صادقی