به گزارش خبرنگار مهر، گراز و یا همان باغبان طبیعت نام موجودی است که در سالهای اخیر به بهانه های مختلف مورد هجمه قرار گرفته است تا هر روز شاهد کاهش جمعیت این گونه موثر در چرخه طبیعت باشیم.
اهمیت این گونه در حفظ جنگلهای بلوط در کنار سنجاب زاگرسی تا جایی است که از گراز به عنوان باغبان طبیعت یاد می شود به طوریکه اگر گراز شخم نزند و سنجاب بلوط نکارد روزگار جنگلهای زاگرس هر روز وخیم تر می شود و نمود کاهش جمعیت این دو گونه را در وضعیت کنونی این جنگلها می توان دید.
این زیستمند به وسیله پوزه و دندان های نیش بلند خود خاک را زیر و رو کرده و علاوه بر پوک کردن، هوادهی و دفن بذر گیاهان، تعداد زیادی از لاروهای حشرات مضر را نیز نابود می کند و این در حالی است که در فصل زمستان نیز با کنار زدن برف ها، مواد غذایی مناسبی را در اختیار علف خواران و پرندگان قرار می دهد.
این موجود اغلب در جنگلهای دشتی، جلگه‌ای و پست، بیشه‌زارها، نیزارها و بوته‌زارها کنار رودها و مرداب‌ها زندگی کرده و به طور کلی بیشتر شب فعال هستند.
گراز ها برای تغذیه خود از غذاهای گیاهی مانند ریشه، ساقه، برگ، دانه‌های مختلف، غلات، حبوبات، میوه‌جات و غذاهای حیوانی چون حشرات و لارو آنها و بی‌مهره‌های کوچک و حتی جوندگان و لاشه‌ی حیوانات بزرگ تغذیه می‌کنند.
در حقیقت این حیوانات یکی از پاک‌کننده‌های مفید محیط به شمار می‌روند که به صورت طبیعی بسیاری از آفات موجود در طبیعت را از نیز بین می‌برند.
بر اساس تحقیقات به عمل آمده گرازها فواید دیگری در حوزه حفظ تعادل بوم‌سازگان، به ویژه از نظر بهبود و آماده سازی خاک برای رویش گیاهان جدید، پخش و دفن بذر میوه‌ها داشته و بچه گرازها خود یکی از طعمه‌های مطلوب شکار برای جانداران بزرگ‌جثه‌تر در زنجیره غذایی چون پلنگ، یوز، شیر، عقاب و گرگ محسوب می‌شوند.
از سوی دیگر این باغبان بی ادعا یکی از عوامل افزایش نفوذپذیری آب در خاک و در نتیجه کاهش ضریب هرزآب و کمتر شدن احتمال وقوع سیل در دامنه‌ها و دشت‌های حاصلخیز ایران به شمار می‌روند، چرا که مانند یک گاوآهن، پیوسته با پوزه قوی خود زمین را شخم می‌زنند و خاک را زیر و رو می‌کنند.
به رغم جمیع مزایایی که این گونه دارد متاسفانه اهمیت آن کمتر مورد توجه قرار می گیرد به طوریکه هر روزه شاهد آمار رو به افزایش شکار و یا تلفات گراز در جنگلهای زاگرس و لرستان هستیم.
تعرض انسانها با گسترش اراضی کشاورزی به جنگلها و تغییر کاربری اراضی موجب شده که امروز این گونه برای زنده ماندن در برخی موارد به مزارع کشاورزی حمله کند، شرایطی که رشد بی رویه اراضی کشاورزی و تخریب جنگلها به این گونه تحمیل کرده است.
تعرض این گونه به اراضی کشاورزی در شرایط کنونی که زیستگاهش هر روز محدودتر می شود موجب شده تا کشاورزان و مردم بومی نسبت به شکار و مورد هدف قرار دادن گراز اقدام کنند تا هر روز شاهد کم شدن جمعیت این گونه باشیم.
همین چندی قبل بود که یک دستگاه کامیون در جریان عبور از جاده خرم آباد - الشتر با کج کردن مسیر خود به سمت یک گله گراز اقدام به تلف کردن سه راس از این گونه کرد، موضوعی که مدتی موجب انتقادات بی شمار از وضعیت کنونی در این زمینه و عبور جاده ها از نزدیکی زیستگاههای حیات وحش شد.
طی هفته گذشته نیز دو راس گراز در در شهرستان دلفان توسط شکارچیان کشته شدند تا هر پرونده مرگ این گونه قطورتر شود.
رئیس اداره محیط زیست شهرستان نورآباد در این رابطه به خبرنگار مهر می گوید: طی هفته گذشته یگان حفاظت شهرستان دلفان موفق به دستگیری دو گروه شکارچی در زمینه شکار گراز شد.
نبی حسنوند افزود: از این افراد یک قبضه اسلحه گلوله زنی و یک قبضه اسلحه ساچمه زنی و نیز لاشه دو راس گراز وحشی کشف و ضبط شده است.
وی با اشاره به جزئیات دستگیری این شکارچیان عنوان می کند: یگان حفاظت محیط زیست شهرستان دلفان در حین گشت و کنترل شبانه در حوزه استحفاضی بنا به گزارش همیاران و مشکوک شدن به یک خودروی ون سبز رنگ بعد از تعقیب و گریز و باهماهنگی پاسگاه خودروی مورد نظر متوقف و پس از تفتیش و بازرسی، لاشه دو راس خوک وحشی کشف و ضبط شد.
رئیس اداره محیط زیست شهرستان نورآباد یادآور می شود: اداره محیط زیست مطابق وظایف سازمانی خود در خصوص حراست و حفاظت از طبیعت به صورت شبانه روز گشت های یگان اجرایی خود را در تمامی مناطق تحت مدیریت فعال کرده است.
حسنوند با تاکید بر اینکه این اداره با هر گونه تخلف شکار و صید برخورد می کند ادامه می دهد: به شکارچیان متخلف هشدار می دهیم که بدون مجوز سازمان حفاظت محیط زیست از هر گونه تردد با اسلحه در مناطق حفاظت شده و آزاد خوداری کرده و با مراجعه به ادارات محیط زیست نسبت به گرفتن مجوز اقدام کنند.
یک کارشناس محیط زیست نیز در این رابطه در گفتگو با خبرنگار مهر می گوید: با نگاهی به شرایط پیرامونی که ما انسانها فراهم آورده ایم امینت زیستگاهی گراز که در سراسر کشور پراکندگی دارد از بین رفته و همین عاملی است که گرازها برای به دست آوردن غذای مورد نیاز خود به زمین های کشاورزی و باغ های میوه هجوم بیاورند.
محسن تیزهوش معتقد است امروز هنگامی که آرامش در بسیاری از مناطق جنگلی ما به دلایل مختلف از بین رفته و تا توانسته ایم زمین های کشاورزی را گسترش داده ایم، باید هم شاهد اتفاقات غیر قابل پیش بینی باشیم.
وی یادآور می شود: در این زمینه باید به این موضوع اشاره کرد که امروز ما حق نداریم به دلیل اقدامات غیر اصولی خود حق حیات را از این موجود سلب کنیم؛ هنگامی که اکثر زیستگاههای این موجود را تخریب کرده ایم باید منتظر وقوعی این گونه حوادث هم باشیم.
این فعال محیط زیست ادامه می دهد: اگر امروز در برخی موارد شاهد هجوم این موجود به سمت مزارع هستیم، دلیل نمی شود سلاح به دست گرفته و این موجود را به کلی از منطقه خود حذف کینم.
تیزهوش یادآور می شود: در حقیقت حذف این موجود برای شرایط زیستی خودمان گران تمام خواهد شد و در این بین تنها راهکاری که می توان در نظر داشت این است که می توان با حصار کشی و مورادی از این دست به سادگی از زمین های کشاورزی در برابر ورود گرازها جلوگیری کرد.
وی خاطرنشان می کند که ما انسانها تنها مالکان زمین نبوده و نیستیم و سایر جانداران نیز در حق حیات سهم داشته و باید بیاموزیم که به این حق احترام بگذاریم.