مدیر شبکه خبر "ان تی وی" ترکیه و کارشناس مسائل خاورمیانه آقای مته چوبوکچو در گفتگو با خبرنگار مهر شرایط فعلی عراق و سوریه و مواضع ترکیه نسبت به گروه تروریستی داعش را مورد بررسی قرار داد.
چوبوکچو در پاسخ به این سوال که شرایط فعلی سوریه و عراق را چگونه ارزیابی می کنید و مواضع دولت ترکیه نسبت به گروه تروریستی داعش در شرایط فعلی چگونه است گفت: اعتشاشاتی که منشا آن مداخله کشورهای خارجی در عراق و سوریه است، باعث کم رنگ شدن نقش فعال حکومتهای این کشورها در ترسیم آینده کشورشان شده است.
وی افزود: اختلافات مذهبی و قومی که در اثر مداخله نظامی آمریکا در عراق رشد کرده باعث شده که این کشور به سمت عدم ثبات گام بردارد. حتی انتخابات که یکی از اجزای مهم دموکراسی است در این کشور به دلیل تاثیر عناصر قومی و هویتهای مذهبی تا به امروز نتوانسته وحدت لازم را ایجاد نماید. گروه های مختلف سعی دارند فقط خواسته های خود را اعمال کنند.
وی افزود: به نظر نمی رسد که این کشور در آینده به کشوری جمع گرا و دموکرات برمبنای قانون اساسی تبدیل گردد. به همین دلیل گرویهایی مانند داعش این توانایی را پیدا کرده اند که حمایت مردم بعضی مناطق عراق را جلب کند. سنی ها به بهانه ترد شدن از جامعه با داعش همکاری می کنند. اکراد هم با این بهانه بطور دائم در حال گرفتن امتیاز از حکومت مرکزی این کشورند. ضمنا حقیقت وجودی داعش در عراق زمینه تجزیه این کشوررا عمیق تر کرده است.
رئیس خبر شبکه خبری ان تی وی ترکیه زمینه مبارزه با داعش را همبستگی بین گروهای مختلف عراقی دانست و گفت: در صورت عدم همبستگی در عراق، این کشور به سمت تجزیه ای تمام عیار پیش خواهد رفت و چنانچه روز داعش شکست بخورد، در این کشور باید بر روی قانون اساسی موجود اتفاق نظر حاصل شود و گرنه تجزیه این کشور اجتناب ناپذیر خواهد بود.
چوبوکچو در ادامه صحبتهایش در ارزیابی مسئله سوریه اظهار کرد: در بحث سوریه هم، قدرت هایی که قصد از بین بردن دولت سوریه را داشتند امروز با یک وضعیت غیر منتظره مواجه شده اند. آمریکا و بعضی کشورهای عربی که در تشکیل القاعده نقش داشتند امروز خواه و ناخواه گروه داعش را تشکیل داده اند. همین کشورها که نقشی موثر در بوجود آمدن داعش داشتند امروزه تلاش میکنند نقش جلاد را علیه این گروه تروریستی ایفا کنند. در اصل کسانی که برای از بین بردن حکومت اسد در سوریه هر راهی را برای خود مباه می دانستند، تبعات وضعیت فعلی را باید درک می کردند.
مته چوبوکچو عملیات نظامی آمریکا در عراق و سوریه علیه داعش را بی تاثیر خواند و ضمن یادآوری این مطلب که داعش زائیده مداخلات خارجی در منطقه است گفت: به همین دلیل ضمن مداخله نظامی باید به حمایت های اقتصادی، نظامی و سیاسی داعش پایان داد. پس لرزه های سوریه سالهای سال نه تنها منطقه را تحت تاثیر قرار خواهد داد، بلکه توازن قدرت در منطقه را برهم خواهد زد. عملیات نظامی هوایی علیه مواضع داعش در سوریه و عراق نتیجه ای به بار نخواهد داشت. تمامی تلاش ها در سوریه به شکست منجر شده که نتیجه اجرای سیاست های غلط است. اجرای سیاست های غلط توازن کل منطقه را برهم زده است.
وی مواضع ترکیه نسیت به گروه تروریستی داعش را اینچنین بیان کرد: ترکیه به دلیل گروگانهای در دست داعش سعی دارد نقش پر رنگی علیه این گروه نداشته باشد. عدم حضور در ائتلاف علیه داعش تصمیم درستی بود که از سوی حکومت ترکیه گرفته شد. کشورهای منطقه می بایست با مداخله خارجی در کشورهای همسایه شان مخالفت کنند. برای مبارزه با داعش می بایست استراتژی های متفاوتی را در نظر گرفت. ترکیه هم در آینده نه چندان دور تلاش خواهد کرد ضمن کنترل محکمتر مرزهایش عبور منابع اقتصادی از طریق این کشور یه سمت داعش را مسدود سازد.
مته چوبوکچو در ادامه صحتبهایش در پاسخ به این سوال که اغتشاشات داخلی عراق چه تاثیری بر روابط اقتصادی ترکیه و اقلیم کردستان عراق خواهد داشت گفت: بعد از فروپاشی موصل فعالیتهای اقتصادی ترکیه در جنوب عراق به مشکلات عدیده برخورد کرد. دیگر کامیون های ترک قادر به حمل کالا از شمال به جنوب این کشور نیستند. بسیاری ازسرمایه گذاری ها در آن منطقه متوقف شده است. با نزدیک شدن داعش به سمت اربیل اقتصاد اقلیم کردستان هم تحت تاثیر قرار گرفت و در نتیجه صدمات متعددی به روابط اقتصادی آنکارا-اربیل وارد آمده است.
مدیر خبر شبکه ان تی وی ترکیه در بخش دیگری از صحبتهایش در پاسخ به این سوال که پیروزی رجب طیب اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری و حرکت کشور به سمت سیستم ریاستی و آینده ترکیه را از این منظر چگونه ارزیابی می کنید اظهار کرد: طبق قانون اساسی موجود امکان ایجاد سیستم ریاستی در کشور امکانپذیر نیست. به همین دلیل حکومت عدالت و توسعه در انتخابات پارلمانی سال 2015 با تصاحب غالب کرسی های مجلس تلاش خواهد کرد با تغییر قانون اساسی راه را برای ورود به سیستم ریاستی را هموار سازد. گرچه می توان گفت در کشور یک سیستم ریاستی محسوس حاکم است. ولی انتخابات 2015 از این لحاظ بسیار حائز اهمیت است. چنانچه حکومت عدالت و توسعه نتواند اکثریت کرسی مجلس را از آن خود کند کشور وارد یک دوره بلاتکلیفی خواهد شد. در نتیجه باید منتظر ماند و دید.
...............
گفتگو: مهرداد محمدی