خبرگزاری مهر ـ گروه اجتماعی: موادمخدر معضلی که سالهاست همچون کابوسی خواب را از چشمان خانواده های نگران و مسئولان ربوده و برای فرار از این آسیب جسمی و روحی که سرآغاز هزاران آسیب دیگر است راهکارهای مختلفی تجربه و اجرایی شده است. از انسداد مرزهای کشور تا تبلیغات محیطی، ساخت فیلم، دستگیری و اعدام قاچاقچیان، قوانین جدید، ایجاد کمپ های ترک اعتیاد، فعالیتهای فرهنگی و پیشگیرانه و غیره ...
345 هزار نفر در کشور شیشه مصرف می کنند
اما آمارها و اخبار نشان می دهد وضعیت مصرف مواد مخدر نگران کننده است. این نگرانی از این بابت است که مصرف کنندگان در سالهای اخیر تمایل بیشتری به مصرف شیشه و هروئین پیدا کرده اند. مواد مخدری که مغز و سیستم های عصبی انسان را مختل می کند و ترک آن شاید بیش از پنج سال به طول انجامد. بابک دین پرست معاون کاهش تقاضا و توسعه مشارکت های مردمی ستاد مبارزه با مواد مخدر می گوید: 345 هزار نفر در سطح کشور، ماده مخدر صنعتی شیشه مصرف می کنند و شمار معتادان به مصرف شیشه 26 درصد از کل جمعیت معتادان به مواد مخدر کشور است. همچنین میزان مصرف ماده مخدر شیشه در کشور 126 تن است در حالیکه میزان کشفیات این ماده مخدر صنعتی، پنج تا هشت تن است.
این آمارها در حالی است که دسترسی معتادان به خدمات درمانی در کشور 17 درصد بوده و میانگین کشوری تحت پوشش بودن معتادان در کشور 58 درصد است. خلاهای قانونی از جمله اکتفا کردن به جریمه نقدی فروشندگان مواد مخدر، دسترسی افراد به مواد مخدر را راحت کرده که همین موضوع نارضایتی مردم را به همراه داشته است. در این میان کاهش قیمت مواد مخدر نسبت به 2 سال قبل هم قابل تامل است.
کاهش قیمت مواد مخدر در کشور +جدول
| نام مخدر |
قیمت/ سال 89 و 90/گزارش پلیس |
قیمت سال 91/ گزارش پلیس |
قیمت سال 93/گزارش میدانی از معتادان |
| تریاک |
یک کیلو 700 هزار تومان |
یک کیلو 3 میلیون و 600 هزار تومان |
کیلویی یک میلیون و 700 تومان |
| هروئین |
یک کیلو 3 میلیون تومان |
یک کیلو 14 میلیون تومان |
کیلویی 2 میلیون و 500 هزار تومان |
| شیشه |
یک کیلو 5 میلیون تومان |
یک کیلو 17 میلیون تومان |
کیلویی 12 میلیون تومان |
* میزان کشفیات مواد مخدر توسط نیروی انتظامی:
-
سال 1390: 450 تن
-
سال 1391: 500 تن
-
سال 1392: 574 تن
-
6 ماهه نخست سال 1393: 240 تن
-
کشف مواد مخدر در 36 سال گذشته تاکنون: 18000 تن
* دلایل ورود مواد مخدر به ایران از زبان وزیر کشور
به گزارش خبرنگار مهر، هرچند که قیمت مواد مخدر در کشور کاهش یافته و میزان کشفیات هم تغییری نکرده است اما همچنان بسیاری از معتادان به مواد مخدر دسترسی دارند. در این میان وزیر کشور در مورد دلایل ورود آسان مواد مخدر به کشور و دسترسی آسان به مخدرها می گوید: راه ورود مواد مخدر به ایران معلوم است. 2000 کیلومتر مرز وجود دارد که کشورهای همسایه هیچ کنترلی به روی آن‌ها ندارند و خودشان نیز به این موضوع اذعان دارند، این در حالی است که میزان کشت مواد مخدر 210 هزار هکتار است که 5500 تا 6000 تن از این زمین‌ها محصول برداشت می‌شود و ایران مسیر ترانزیت این مواد است.
یک جامعه شناس: ورود مواد مخدر چینی به کشور
اما دکتر اصغر مهاجری جامعه شناس در گفتگو با خبرنگار مهر می گوید: دیگر نمی توان گفت که مواد مخدر افغانستان و پاکستان همگی وارد ایران می شود چرا که تحقیقات نشان می دهد که مسیر ترانزیت مواد به سمت کشورهای دیگر آسیایی مانند چین تغییر پیدا کرده است. بطوریکه قاچاقچیان مواد مخدر از این کشور مواد مخدر را در بسته های متفاوت و ارزان وارد ایران می کند.
مهاجری می گوید: البته مطالعات علمی، تخصصی و کارشناسی در حوزه مواد مخدر و جامعه مصرف و توزیع زیاد شفاف نیست و آمار دقیقی هم نداریم تا بتوانیم به درستی روی آن کار کنیم. به عنوان مثال امروز جامعه زنان و دختران بیشتر از گذشته به سمت مصرف مواد می روند و حتی سن اعتیاد هم تغییر کرده است. این بدان معنا است که باید بیشتر روی آمارها و مطالعات معطوف شد.
وی در پاسخ به گفته های رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر مبنی بر اینکه درب پلیس به روی دانشگاه ها برای مبارزه با مواد مخدر باز است گفت: بله اینها درست است اما داده های قابل اتکا و مستندی در اختیار ما قرار نمی دهند. به اعتقاد من اینگونه صحبت کردن شوخی است و مساله به این سادگی ها نیست. مشکل این است که هنوز بانک آماری دقیق و مدیریت یکپارچه در این حوزه نداریم و موازی کاری ها ادامه دارد.
مدیر جمعیت تولد دوباره: تا وقتی تقاضا باشد استراتژی مقابله کارایی ندارد
دکتر عباس دیلمی زاده مدیر عامل جمعیت تولد دوباره در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد آمارهای اعلام شده از کشفیات مواد مخدر در سالهای اخیر و همچنین کاهش قیمت مواد مخدر در سال جاری گفت: کاهش قیمت مواد مخدر خبر بدی نیست که نگران باشیم. یک معتاد به مواد مخدر نیاز دارد حالا قیمتش هر چه باشد قطعا خریداری می کند چون جزو کالاهای اساسی زندگی او تعریف شده است. اگر مواد مخدر گران باشد معتاد یا دست به جرم می زند و یا سرقت های کوچک و بزرگ برای تامین پول انجام می دهد. برای همین در دوران قبل از انقلاب حتی تریاک با کوپن ارائه می شد و امروز هم در برخی مراکز درمان اعتیاد های کشورهای اروپایی مواد مخدر عرضه می شود.
وی افزود: ما برای مبارزه با مواد مخدر با دو محور مقابله و کاهش تقاضا روبرو هستیم و تا وقتی تقاضا باشد استراتژی مقابله کارایی ندارد و باید ابتدا تقاضا را کاهش داد که بهترین روش آن فرهنگ سازی برای ترک اعتیاد، درمان رایگان، بیمه رایگان و ارائه مشوق های تشویقی است. اینکه برخی شعار می دهند اعتیاد را می توان به زودی ریشه کن یا از صحنه پاک کرد یک شوخی است. به جای دادن شعار باید حوزه درمان را مدیریت کنیم و هوشمندانه عمل کنیم.
* آمارهای اعلام شده از سوی فرماندهان نیروی انتظامی و ستاد مبارزه با مواد مخدر در دوسال اخیر وضعیت کشفیات، اقدامات و هزینه های سنگین مبارزه با مواد مخدر را نشان می دهد:
-
تعداد شهدای مبارزه با مواد مخدر: 4 هزار شهید
-
تعداد جانبازان مبارزه با مواد مخدر: 12 هزار ایثارگر
-
در صد کشفیات مواد مخدر سنتی: 95 درصد
-
تعداد دستگیر شدگان خرده فروش در تهران(سال 93): 25 هزار نفر
-
تعداد خرده فروشان آزاد شده در سال 93: با قید وثیقه و جریمه 18 هزار نفر
-
تعداد دستگیری معتادان متهاجر در تهران (سال 93): 175 هزار نفر
-
تعداد قاچاقچیان دوره گرد در تهران (سال 93): 135 هزار نفر
-
افزایش کشفیات مواد مخدر نسبت به سالهای قبل: 400 درصد
* اخبار ویژه حوزه مواد مخدر در سال 93
-
معاون ستاد مبارزه با مواد مخدر: آغاز به کار کمپ ویژه معتادان کودک
-
وزیر کشور: ورود روزانه 1/5 میلیون تن مواد مخدر به کشور
-
رحمانی فضلی: اختصاص 30 میلیارد تومان برای ترک اعتیاد معتادان
-
رئیس ستاد مبارزه با مواد مخدر: برخورد با 948 مرکز غیرمجاز ترک مواد مخدر
-
وزیر کشور: اختصاص 200 میلیارد تومان برای ساخت 7 اردوگاه ویژه مجرمان مواد مخدر
-
90 درصد مرزهای کشور تحت کنترل مرزبانی
-
62 درصد مواد مخدر جهان در افغانستان تولید می شود
*یک مقام مسئول در ستاد مبارزه با مواد مخدر: نوبت نهادهای فرهنگی است تا آستین ها را بالا بزنند
به گزارش مهر، آمارهای فوق نشان می دهد که وضعیت اعتیاد در کشور قابل قبول نیست و نیاز به یک حرکت ملی دارد. در این میان برخی معتادان متجاهر نیستند اما در مشاغل مختلف در حال فعالیت هستند.این در حالی است که این گروه از معتادان را که تعدادشان کم هم نیستند نباید بی تاثیر در عرضه و تقاضا دانست. فرید براتی سده مدیرکل درمان ستاد مبارزه با موادمخدر در گفتگو با خبرنگار مهر می گوید: موضوع کاهش مصرف و عرضه مواد مخدر در جامعه در قالب یک اقدام اورژانسی نمی گنجد. این آسیب 6 هزار سال است که با انسان همراه بوده و در ایران می توان جای پای آن را در ارتش شاه طهماسب هم یافت که شاه طهماسب به سپاهیان معتاد خود گفت: یا کنار بگذارید یا از ارتش خارج شوید.
وی افزود: به اعتقاد من ستاد مبارزه با مواد مخدر، نیروی انتظامی و سایر نهادهای مرتبط با ستاد تمام تلاش خود را در کنترل عرضه و مصرف به کار گرفته اند و حالا نوبت بخش های فرهنگی و رسانه ای کشور مانند امور جوانان، زنان و خانواده است که وارد گود شوند. هر چند در بخش درمان هم موفقیت هایی داشته ایم اما در بخش دارو هم باید بهتر عمل شود و در کل باید گفت نظارت ها ضعیف است که نیاز به تقویت دارد.
* کارمندان و کارگران معتاد شناسایی شوند
این کارشاس آسیب های اجتماعی معتقد است بیشتر اقدامات متوجه معتادان متجاهر و عینی بوده در حالیکه تعداد زیادی از معتادان از نظر ظاهری قابل شناسایی نیستند و حتی در مسند کارمندی و مدیریت هم فعالیت دارند. البته در قوانین این موضوع دیده شده است. وظیفه حراست های سازمانها است که در طول هفته یا ماه پایش های موردی داشته باشند و اگر در میان کارکنان خود فرد معتادی را شناسایی کردند از وی برای ترک اعتیاد حمایت کنند تا این فرهنگ نهادینه شود. البته این موضوع تنها در مورد ادارات و نهادها صدق نمی کند بلکه در تمام مشاغل قابل تعمیم است مانند رانندگان و غیره...
...............................................
* گزارش از سید هادی کسایی زاده