به گزارش خبرنگار مهر، اطراف حرم مطهر حضرت سیدعباس بن موسی بن جعفر(ع)، برادر گرامی امام رضا(ع) در ارتفاعات جنوبی بجنورد برای سال‌های طولانی تنها گورستان این شهر بود؛ آن سال‌ها هنوز بجنورد تا محدوده معصوم زاده گسترش پیدا نکرده و جمعیت این شهر نیز آن قدرها زیاد نبود که دفن اموات در اطراف این حرم مشکل ساز شود.
با گسترش شهر بجنورد و افزایش جمعیت آن و ساکن شدن مردم در اطراف حرم حضرت سیدعباس(ع) و با توجه به مرتفع بودن محدوده معصوم‌زاده؛ اندک اندک صدای مردم و برخی مسئولان از مشکلات بهداشتی و زیست محیطی دفن اموات در محوطه پیرامونی این حرم بلند شد؛ خصوصا آن که ظرفیت دفن اموات در اطراف حرم حضرت سیدعباس(ع) نیز تکمیل شده بود.
سرانجام حدود 10 سال پیش مصوبه ای در شورای بهداشت بجنورد به تصویب رسید که بر اساس آن دفن اموات جدید در محوطه پیرامونی این امامزاده ممنوع و هرگونه ساخت و ساز قبرستان جدید نیز در صحن آن غیرقانونی اعلام شد و مقرر شد تا از آن پس دفن اموات در آرامستان جاوید بجنورد انجام شود.
با این وجود این مصوبه در عمل هیچ گاه به درستی اجرا نشد و بعد از مدتی نیز به طور کلی نادیده گرفته شد؛ ساخت و ساز و توسعه قبرستان‌های جدید در پایین دست امامزاده سیدعباس(ع) صورت گرفت و بازار خرید و فروش قبر نیز روز به روز پررونق تر شد تا جایی که هر قبر در این محوطه تا نزدیک به سه میلیون تومان نیز به فروش رسید آن هم قبرهایی چند طبقه که معلوم نبود آن مرحوم مدفون در این قبور می تواند پس از سال ها گرفتاری؛ چند مدتی سر راحت زیر لحد بگذارد یا خیر.
تبعات بهداشتي دفن اموات در معصوم زاده
بر اساس قانون شهرداری ها؛ آرامستان ها باید خارج از محدوده استحفاظی شهری قرار گیرند؛ این در حالی است که از سال ها پیش با گسترش و توسعه روزافزون شهر بجنورد، حرم حضرت سیدعباس(ع) و گورستان پیرامونی آن به داخل محدوده شهری راه یافته و اکنون یکی از مناطق داخلی بجنورد به شمار می رود.
اما با اين حال دفن اجساد در این مكان که یک دهه پیش به دلیل مشکلات بهداشتی از سوی كارگروه سلامت شهرستان بجنورد ممنوع و گورستان جدیدی با عنوان جاوید در ارتفاعات شمالی شهر به این منظور ایجاد شده بود؛ هنوز هم صورت می گیرد.
یک کارشناس ارشد ژئومورفولوژی در این زمینه در گفتگو با خبرنگار مهر، می‌گوید: با توجه به موقعیت جغرافیایی حرم امامزاده سیدعباس(ع)، دفن اموات در این محل سبب آلودگی آب های زیرزمینی شده و از طرف دیگر نیز باد و طوفان، گرد و غبار حاصل از این گورستان را به شهر منتقل می كند که هر دو موضوع برای مردم بجنورد مشکل ساز است.
مهدی حمیدی ایجاد منظر شهری نامناسب را یکی دیگر از مشکلات دفن اموات در این محدوده عنوان می کند و می افزاید: باید حساسیت نسبت به این موضوع افزایش یابد و با ورود مسئولان مرتبط به این مسئله، دفن اموات در معصوم زاده متوقف شود.
افزون بر مشکلات بهداشتی و زیست محیطی دفن اموات در معصوم زاده و نیز گره های ترافیکی این منطقه در روزهای پنج شنبه، در حال حاضر محوطه پیرامونی حرم حضرت سیدعباس(ع) بجنورد به آرامستانی غیرانتفاعی و نمایشگاه فاصله طبقاتی بین مردم بدل شده که افراد توانمند اموات خود را در آنجا دفن می کنند و محرومان به گورستان پارک جاوید می روند.
اگر چه گورستان جدید بجنورد نیز چندان حال و روز خوشی ندارد و راه ارتباطی نامناسب آن با فاصله زیاد این گورستان تا مركز شهر سبب نارضایتی مردم شده اما آن گونه که مسئولان شهرداری بجنورد می گویند گورستان پارک جاوید با افق 50 ساله برای دفن اموات مركز خراسان شمالی احداث شده و تا نیم قرن دیگر جوابگوی مسافران دنیای باقی خواهد بود.
سلامت فدای غنیمت می‌شود
در سال های اخیر مسئولان بهداشت و سلامت استان و شهرستان بجنورد بارها بر اجرای مصوبه ممنوعیت دفن اموات در محوطه پیرامونی حرم حضرت سیدعباس(ع) بجنورد تأکید کرده اند اما همواره مقاومت هایی در این زمینه صورت گرفته که اجرای مصوبه مزبور را به تأخیر انداخته است.
معاون بهداشتي دانشگاه علوم پزشکي و خدمات بهداشتی و درمانی خراسان شمالي نیز در این زمینه از تداوم دفن اموات در معصوم زاده بجنورد انتقاد می کند و به خبرنگار مهر می گوید: دفن اموات در این منطقه مشکل بهداشتی داشته و باید متوقف شود.
نادر نیک پرست با اشاره به مصوبه ممنوعیت دفن اموات در معصوم زاده که حدود 10 سال پیش به تصویب رسیده، اضافه می کند: اجرای این مصوبه با مقاومت هایی روبرو شد به گونه ای که در همان ابتدا افرادی با این توجیه که آنها از قبل اقدام به خرید آرامگاه خانوادگی و یا انفرادی کرده اند؛ نسبت به این ممنوعیت اعتراض داشتند و به همین دلیل نیز مقرر شد تا تنها به افرادی که از قبل اقدام به خرید مقبره در این مکان کرده بودند؛ مجوز دفن با نظارت دانشگاه علوم پزشکي داده شود و دیگر فروش قبر و احداث مقبره جدید صورت نگیرد.
وی می‌گوید: با این وجود برخی مسائل فرهنگی و اجتماعی سبب شده تا این مصوبه کارگروه بهداشت اجرایی نشود و همچنان در محل معصوم زاده، مقبره به فروش مي‌رسد و دفن اموات هم صورت می‌گیرد.
به گفته نیک‌پرست این پرونده همچنان باز بوده و دانشگاه علوم پزشکی پیگیری می‌کند تا مصوبه ممنوعیت دفن اموات در محل معصوم زاده اجرایی شده و دفن متوفیان تنها در گورستان پارک جاوید بجنورد انجام شود.
اوقاف: مصوبه ممنوعيت دفن اموات در اطراف حرم ابلاغ نشده است
با وجود انتقاد مسئولان بهداشت و سلامت خراسان شمالي از اجرا نشدن مصوبه ممنوعيت دفن اموات در محوطه پيرامون حرم مطهر حضرت سيدعباس(ع) بجنورد، رييس اداره اوقاف و امور خيريه شهرستان بجنورد كه متولي اصلي اين امامزاده و مسائل مربوط به آن است؛ در گفتگو با خبرنگار مهر، مي گويد كه مسئولان دانشگاه علوم پزشكي و بهداشت استان و يا شهرستان بجنورد تاكنون حتي يك بار نيز موضوع غيربهداشتي بودن دفن اموات در اطراف امامزاده را به مسئولان فعلي اداره اوقاف و متوليان امامزاده اعلام نكرده اند.
حجت‌الاسلام عظيم آسوده اظهار مي‌كند: در بحث غيربهداشتي بودن دفن اموات در اين محل، مسئولان بهداشت و سلامت استان و شهرستان بجنورد نه تنها تاكنون به صورت مستند دليلي را ارائه نكرده‌اند بلكه حتي يك جلسه كارشناسي نيز با مسئولان اوقاف نداشته اند.
رييس اداره اوقاف و امور خيريه شهرستان بجنورد در پاسخ به دليل اجرا نشدن مصوبه 10 سال پيش مبني بر ممنوعيت دفن متوفيان در اطراف حرم اين امامزاده، با بيان اين كه وي چنين مصوبه يا صورت جلسه اي را نديده است، تصريح مي كند: حداقل در چند سال اخير اصلا بحثي در اين زمينه بين مسئولان بهداشت و سلامت و اداره اوقاف صورت نگرفته است.
به گفته وي در حال حاضر طرح تفكيك گورستان از حرم معصوم زاده در حال اجرا بوده و قرار است همانند حرم مطهر امام رضا(ع)؛ تمامي قبور موجود در اطراف اين امامزاده به صورت يك طبقه پوشانده شده و روي آن؛ صحن امامزاده ايجاد شود.
حجت الاسلام آسوده مي افزايد: اگر اجراي چنين طرحي مشكلات بهداشتي دارد بايد حرم مطهر امام رضا(ع) نيز داراي چنين مشكلاتي باشد چرا كه همين طرح در مشهد نيز اجرا شده و ايرادي به آن وارد نشده است.
وي با تأييد احداث و فروش قبرهاي جديد در محوطه پيراموني معصوم زاده، تصريح مي كند: قبور جديد در اين محدوده كاملا منطبق با استانداردهاي آستان قدس رضوي احداث شده و هيچ گونه مشكل بهداشتي و يا زيست محيطي به وجود نمي آورند.
حجت الاسلام آسوده مي‌افزايد: اگر احداث اين قبور و دفن متوفيان در آنها سبب آلوده شدن آب‌هاي زيرزميني مي‌شود؛ مي بايد اين مسئله در اطراف حرم امام رضا(ع) در مشهد نيز روي مي داد در حالي كه اصلا چنين موضوعي مطرح نيست.
وي مي‌گويد: از طرف ديگر گورستان پارك جاويد نيز كه جديدا براي دفن اموات در بخش شمالي بجنورد احداث شده؛ در بالادست شهر قرار دارد و اگر مسئله آلودگي آب هاي زيرزميني و يا مباحث زيست محيطي مطرح باشد؛ تفاوت چنداني بين گورستان پارك جاويد و محل دفن اموات در حرم امامزاده سيدعباس(ع) نيست.
رييس اداره اوقاف و امور خيريه شهرستان بجنورد با اين وجود آمادگي اين اداره براي پاسخ گويي به مسائل مطرح شده پيرامون دفن متوفيان در محوطه پيراموني حرم مطهر حضرت سيدعباس بن موسي بن جعفر(ع) را اعلام كرد.