به گزارش خبرنگار مهر، لرستان با دارا بودن مراکز علمی، آموزشی و پژوهشی هر ساله شاهد تولید پژوهش ها و تحقیقات زیادی است که البته عمده این پژوهش ها به کتابخانه ها سپرده شود و خاک می خورند.
این در حالیست که عدم قرارگیری این پژوهش ها در مسیر رفع مشکلات استان تاکنون بارها از سوی مدیریت ارشد استان مورد انتقاد قرار گرفته به طوریکه هوشنگ بازوند استاندار لرستان در روز معارفه خود بیش از هر قشری دست یاری را به سوی اهالی دانایی و پژوهش دراز کرد.
زنجیره تبدیل ایده به محصول در استان لرستان در حال حاضر حلقه های مفقوده زیادی دارد به طوریکه خلاء های موجود موجب شده که ارتباطی شایسته و بایسته میان حوزه دانشگاه با صنعت و تولید برقرار نشود.
عدم شکل گیری این زنجیره از سوی کارشناسان به دلایل مختلفی ارجاع داده می شود به طوریکه برخی ضعف مدیریت هماهنگ کننده را عامل این موضوع می دانند در حالیکه علی کورانی فر معاون توسعه مدیریت و منابع انسانی استاندار لرستان معتقد است علت این موضوع را باید در بخشی نگری دستگاهها و نهادهای مختلف دنبال کرد.
این در حالیست که پژوهشگران نیز برای عدم شکل گیری این زنجیره دلایل و مستندانی دارند که معتقدند باید برای رفع مشکلات باید توجه و نگاه به حوزه پژوهش ارتقا یابد.
بزرگترین نگرانی پژوهشگران
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه لرستان در این رابطه با ذکر برخی چالشها به مهر گفت: متاسفانه یکی از مشکلاتی که در این زمینه وجود دارد در استانهای مختلف این است که تعریف جامعی از پژوهشگر نداریم و این موضوع را نیز به معاون پژوهشی وزیر علوم هم مطرح کردم.
فرهاد نامداری با بیان اینکه در انتخاب پژوهشگران باید شاخصهایی جامعی تدوین شود افزود: نگرانی دیگری که ما داریم برای امسال نیست بلکه برای سال 94 و سالهای بعد از آن است که باید از هم اکنون چاره اندیشی شود.
وی در ادامه سخنان خود با اشاره حذف بند 116 قانون بودجه در زمینه سهم بودجه ای پژوهش ادامه داد: متاسفانه به رغم تاکیدات موجود در برنامه پنجم توسعه در زمینه اختصاص سهم بودجه پژوهش این موضوع در بودجه امسال حذف شد.
نامداری گفت: براساس بند 116 قانون بودجه دستگاه ها ملزم هستند یک تا سه درصد از اعتبارات خود را به پژوهش و فناوری اختصاص دهند.
وی از حذف این بند قانونی به عنوان بزرگترین نگرانی فعالان این حوزه یاد کرد و بیان داشت: هزینه بسیاری از پژوهشها و انتخاب پژوهشگران و فناوران از محل خروجی این بند از قانون بود.
نامداری خواستار انتقال این موضوع به تصمیم گیران این حوزه شد و بیان داشت: انتظار می رود این بند قانونی در قانون بودجه سال آینده احیا شود چرا که این رقم می تواند در کاربردی کردن پژوهش بسیار موثر باشد.
ضرورت ارتباط صنعت و دانشگاه
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه لرستان با بیان اینکه در قالب این بند سال 90 دانشگاه لرستان به عنوان دانشگاه مادر استان 60 میلیون تومان قرارداد منعقد کرد افزود: این در حالیست که این رقم در سال 92 به یک میلیارد تومان رسید که این ارتقا یک نمونه از ارتباط دانشگاه و صنعت محسوب می شود.
وی تصریح کرد: به نظر می رسد باید بند 116 قانون بودجه برای ادامه روند پژوهش و فناوری در کشور و استانها زنده نگه داشته شود.
نامداری در ادامه سخنان خود به اشاره به ورود به بحث "فن بازارها" عنوان کرد: در این زمینه در راستای تبدیل ایده به محصول در پارک علم و فناوری استان لرستان زحمت زیادی کشیده شده است.
وی به دیگر قدم های برداشته شده برای ارتباط صنعت و دانشگاه در لرستان اشاره کرد و بیان داشت: در این راستا در استان همکاری خوبی از سوی سازمان صنعت و معدن و تجارت و اتاق بازرگانی خرم آباد صورت گرفت به طوریکه در نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی سال گذشته بیشترین سهم حضور مربوط به این دو دستگاه بود.
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه لرستان به برگزاری جشنواره اشتغال و کارآفرینی دانشگاه علمی کاربردی در سال گذشته اشاره کرد و بیان داشت: امسال برنامه ریزی کرده ایم برای استفاده بیشتر بازدیدکنندگان و جلوگیری از موازی کاری نمایشگاهها به صورت مشترک برگزار شود.
پایان نامه های بی نتیجه
معاون پژوهشی دانشگاه آزاد خرم آباد نیز در این رابطه با اشاره به ظرفیت پایان نامه های مقاطع تحصیلات تکمیلی دانشگاههای استان برای رفع مشکلات و نیازهای لرستان اظهار داشت: به نظر می رسد این پایان نامه ها بدون هدف انجام و نتایج آنها منتشر می شود.
رضا دریکوند با بیان اینکه این پایان نامه ها باید در مسیر رفع مشکلات استان قرار گیرد افزود: در این صورت این پایان نامه ها می توانند نتیجه بخش باشند.
وی وجود این مشکل را ناشی از عدم ارتباط بین بخشهای اجرایی و دانشگاه دانست و بیان داشت: درصد کمی از پایان نامه های مقطع دکتری و ارشد در راستای رفع چالشهای استان مورد استفاده قرار می گیرد.
معاون پژوهشی دانشگاه آزاد خرم آباد خواستار تصمیم گیری مسئولان امر در سطح کلان و استانی بری رفع این مشکل شد.
وی با تاکید بر ضرورت فراهم آمدن بستری برای شناسایی چالشها و مشکلات حوزه پژوهش استان تاکید کرد و بیان داشت: به نظر می رسد دانشگاهها در زمینه تجهیزات و امکانات موجود در این بخش جزیره ای عمل می کنند که در صورت وجود بانک اطلاعاتی از تجهیزات موجود در استان و فراهم آوردن زمینه استفاده از امکانات به طور مشترک این موضوع می تواند به تعامل و اثربخشی بیشتر کمک کند.
پژوهشی که به محصول قابل عرضه تبدیل نشود به درد نمی خورد
علی نادر دهقانی رئیس جهاد دانشگاهی استان لرستان نیز در این رابطه گفت: واقعیت مطلب این است که در لرستان در بحث رابطه بین پژوهش و کاربرد گرفتاری های زیادی داریم که البته این موضوع در سطح ملی هم وجود دارد.
وی به ذکر مثالی در این زمینه افزود: در حال حاضر وضعیت جنگلهای بلوط لرستان خوب نیست به طوریکه 50 درصد درختان بلوط رو به زوال می روند در حالیکه ما در لرستان هم دانشگاه مرتبط در این زمینه، هم دانشجوی تحصیلات تکمیلی و هم اساتید برجسته ای داریم ولی در عمل به این حوزه ها ورود پیدا نکرده ایم.
دهقانی با بیان اینکه پژوهشی که به محصول قابل عرضه تبدیل نشود به درد نمی خورد عنوان کرد: ما در جهاد دانشگاهی که در این مسیر گام هایی برداشته ایم به طوریکه راه اندازی مراکزی چون رویان و بانک خون بند ناف از جمله این اقدامات بوده است.
رئیس جهاد دانشگاهی استان لرستان با بیان اینکه مشتری هایی که روزانه در بخش بانک خون بند ناف داریم در 5 گروه پژوهشی دیگر خود نداریم افزود: دلیل این موضوع این است که پژوهشهای صورت گرفته در این بخش به محصول تبدیل و کاربردی شده است.
پژوهش ها در دسترس صنعت قرار گیرند
دهقانی با بیان اینکه در بخشهای دیگر پژوهشی نیز باید این اتفاق بیفتد یادآور شد: دانشگاهها باید پژوهشی انجام بدهند که مورد نیاز جامعه باشد.
وی با بیان اینکه همه دانشگاههای لرستان خارج از شهر هستند در حالیکه باید شرایط برای دسترسی صنایع و بخش خصوصی به پژوهش های آنها فراهم شود یادآور شد: در این راستا پیشنهاد می شود که به طور حتم برنامه های هفته پژوهش در فضاهای عمومی برگزار شود.
رئیس جهاد دانشگاهی استان لرستان با بیان اینکه امروز متاسفانه دانشگاههای ما برای خودشان پژوهش می کنند بر ضرورت چاره اندیشی برای رفع این مشکل تاکید کرد.
دهقانی در ادامه سخنان خود با بیان اینکه در برنامه های مختلف باید خود پژوهشگر و نه دستگاه اجرایی دیده شود ادامه داد: همچنین در سطح ملی باید بسته جامعی از شاخصها برای انتخاب پژوهشگران برتر در نظر گرفته شود.
ضرورت حمایت از مراکز علمی و کاربردی
وی همچنین به فلسفه راه اندازی مراکز علمی کاربردی اشاره کرد و بیان داشت: این مراکز در راستای تبدیل علم به محصول شکل گرفته اند که متاسفانه حمایت چندانی از این مراکز دیده نمی شود.
رئیس جهاد دانشگاهی استان لرستان با بیان اینکه مرکز علمی کاربردی جهاد دانشگاهی استان بزرگترین واحد در این حوزه است افزود: هم اکنون بیش از سه هزار دانشجو در این مرکز تحصیل می کنند در حالیکه برای اجرایی کردن ایده های برخی دانشجویان به رغم پیگیری های صورت گرفته نتوانستیم حتی یک ریال کمک مالی و اعتبار بگیریم.
وی با بیان اینکه لرستان استان توسعه نیافته ای است افزود: نرخ بیکاری در استان لرستان به نظر نزدیک به 60 درصد می رسد که از این منظر حمایت از مراکز علمی کاربردی، مراکز رشد، پارک علم و فناوری و ...می تواند ما را از این وضعیت نجات داده و به سمت توسعه حرکت دهد.
ماده 116 قانون بودجه احیا می شود
دبیر استانی هفته پژوهش و فناوری نیز در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد حذف ماده 116 مربوط به سهم اعتباری پژوهش گفت: سال گذشته دولت می خواست به گونه ای عمل کند که بودجه سروقت و طبق تقویم به مجلس ارائه شود.
حجت اله مرادی پور با بیان اینکه سالهای قبل دولت در روزهای آخر بودجه را به مجلس می فرستاد و همین امر مشکلاتی را در روند بررسی لایحه بودجه و ابلاغ ضوابط اجرایی ایجاد می کرد افزود: با توجه به اینکه دولت می خواست در مورد قانون بودجه93 این اتفاق نیفتد در جریان تدوین لایحه بند 116 از قلم افتاد.
وی با بیان اینکه به طور قطع در سالهای بعد این اتفاق نخواهد افتاد افزود: ابلاغ سیاستای کلی علم و فناوری از سوی رهبر معظم انقلاب برای بخش فناوری کشور ظرفیت های خوبی را ایجاد کرده است به طوریکه در این سیاستها سهم پژوهش و فناوری تا چهار درصد دیده شده است.
مرادی پور با بیان اینکه در قانون بودجه سهم یک تا سه درصدی برای پژوهش و فناوری در نظر گرفته شده بود افزود: این موضوع بستگی به نیت دستگاهها دارد و اگر دستگاهی بخواهد این سهم را پرداخت کند به نظر می رسد مانع قانونی جدی در این زمینه وجود ندارد.
وی با بیان اینکه اختصاص سهم پژوهش در برنامه پنجم توسعه نیز مورد تاکید قرار گرفته است یادآور شد: بسیاری از استانها کار را در این زمینه پیش برده اند که در استان لرستان نیز امیدواریم این سهم محقق شود.
اختصاص 15 درصد بودجه های تفصیلی دانشگاهها برای پژوهش و فناوری
دبیر استانی هفته پژوهش و فناوری کشور در ادامه با اشاره به ظرفیتهای بودجه ای موجود در دانشگاهها برای انجام کار پژوهشی گفت: هیئت امناهایی که در راس دانشگاه هستند امسال خیلی تلاش کردند که بودجه تفصیلی این موسسات را هدف دار کنند به طوریکه بودجه صف هر دستگاه به بودجه ستادی بچربد.
مرادی پور ادامه داد: در این راستا هیئت امنا به دانشگاهها بخشنامه ای را ارسال کردند که حداقل 15 درصد بودجه های تفصیلی برای آموزش و فناوری هزینه شود که با این بخشنامه دست دانشگاهها برای هزینه در این بخش بازتر است.
وی در ادامه سخنان خود در زمینه قرارگیری تدوین پایان نامه ها در مسیر رفع مشکلات استانها نیز گفت: در حال حاضر هرم جمعیت دانشگاهی کشور به سمت تحصیلات تکمیلی آمده است.
مرادی پور با بیان اینکه بخش عمده ای از دانشجویان دانشگاههای مختلف اعم از آزاد و سراسری در حوزه تحصیلات تکمیلی هستند از وجود چند میلیون دانشجو در این بخش به عنوان ظرفیتی در راستای پر کردن خلاء پژوهشی در استان یاد کرد.
وی با تاکید بر ضرورت سرمایه گذاری روی پایان نامه هایی که می توانند فرصت اجرایی شدن پیدا کنند افزود: باید به این سمت رفت که از ظرفیت پایان نامه ها برای رفع نیازهای استانها استفاد کرد.
مرادی پور پیشنهاد کرد که در استانها در میان پایان نامه های تدوین شده، پایان نامه هایی که برای رفع مشکل یا چالشی در استان مورد استفاده قرار گرفته است در میان پژوهش های برتر مورد تجلیل قرار گیرد.
همایش بررسی موانع توسعه لرستان جایی برای شکل گیری یک زنجیره
به هر روی به رغم مشکلات یاد شده برگزاری همایش بررسی موانع توسعه لرستان در دستور کار قرار گرفته است که از این فرصت می توان به صحنه ای برای شکل گیری زنجیره تبدیل ایده به محصول یاد کرد، صحنه ای که هم پژوهشگران حضور دارند و هم تصمیم گیران اجرایی و هم فعالان تولید و صنعت دعوت خواهند شد.
معاون توسعه مدیریت و منابع انسانی استانداری لرستان در این رابطه به مهر گفت: با توجه به تاکیدات مدیریت ارشد استان به زودی همایش بررسی موانع توسعه لرستان در راستای استفاده از ظرفیت پژوهشگران و صاحب نظران برگزار می شود.
علی کورانی فر با اشاره به راه اندازی دبیرخانه برگزاری این همایش در لرستان عنوان کرد: دبیرخانه برگزاری این همایش بر عهده پارک علم و فناوری لرستان گذاشته شده است تا با دبیری شایسته این پارک به عنوان نمادی از تبدیل ایده ها به محصول بتوان خروجی مناسبی از این همایش به دست آورد.
وی با تاکید بر ارائه پیشنهادات و راهکارهای لازم از سوی دستگاههای اجرایی برای هر چه بهتر برگزار شدن این همایش بیان داشت: استان لرستان با وجود ظرفیتها و پتانسیلهای فراوان هنوز در مسیر توسعه و رشد قرار نگرفته است و این امر نیازمند آسیب شناسی است که در این راستا برگزاری این همایش در دستور کار قرار گرفت.