به گزارش خبرنگار مهر، جیم والش، کارشناس مسائل امنیت بین الملل و پژوهشگر برنامه مطالعات امنیتی وابسته به موسسه علوم و تکنولوژی (ام. آی. تی) در ایالات متحده آمریکا است. پروفسور والش پیش از پیوستن به دانشگاه ام. ای. تی، مدیریت اجرایی پروژه "مدیریت اتم" را در دانشکده حکومتی جان. اف. کندی دانشگاه هاروارد ایالات متحده برعهده داشت. وی سابقه تدریس در هر دو دانشگاه معتبر هاروارد و ام. آی. تی را دارد و عمده تحقیقات او بر مسائل امنیت بین الملل به ویژه موضوعات مربوط به سلاحهای هسته ای و تروریسم متمرکز است. والش یکی از معدود اندیشمندان آمریکایی است که برای صحبت و مذاکره درباره برنامه های هسته ای ایران و کره شمالی به این دو کشور مسافرت کرده است. روزنامه انگلیسی ایندیپندنت، والش و یکی از دستیارانش را در فهرست ۱۰ فرد دارای بهترین ایده اصیل و ناب در سال ۲۰۰۸ میلادی قرار داد. جدیدترین کتاب این اندیشمند آمریکایی با عنوان "آینده هسته ای مصر: اشاعه یا محدودیت؟" از طرف انتشارات دانشگاه استنفورد در حال انتشار است.
آنچه در ادامه می آید پیش بینی مذاکرات آینده ایران و گروه 1+5 در آذرماه سال جاری است.
خبرگزاری مهر-سرویس بین الملل: پیش بینی شما از مذاکرات میان ایران و گروه 1+5 چیست و آیا امکان حصول به توافق جامع در این زمان وجود دارد؟
جیم والش: فکر می کنم که توافق مسلماً ممکن است. همه طرفها پیشرفت قابل توجه و زیادی داشته اند و راه هایی را برای پاسخ دهی به نگرانی های یکدیگر در خصوص بخش های مختلف موارد مورد توافق یافته اند. در این میان اختلافاتی وجود دارد و زمان نیز بخش اصلی این روند را به خود اختصاص داده و حتی ممکن است مذاکرات بدون رسیدن به نتیجه به پایان برسند. دیدگاه شخصی من در این رابطه آن است که دو طرف برای رسیدن به توافق بسیار نزدیک شده اند و امکان جایگزین دیگری بجای توافق بسیار ضعیف است. بنابراین امیدوارم به دلیل آنکه توافق به نفع ایران و جامعه جهانی خواهد بود، این امر انجام شود.
وضعیت فعلی مذاکرات ایران و آمریکا به چه شکل است؟
احساس من این است که ما به پایان نزدیک شده ایم و اختلافاتی در مورد غنی سازی و سانتریفیوژها وجود دارد. فکر می کنم هر دو طرف بسیار جدی هستند و تلاش می کنند تا راه های خلاقانه ای برای پل زدن میان اختلافات به نحوی که حقوق همه طرف ها و مسئولیت آنها را برآورده کند پیدا کنند. از آنجا که این شانس را داشته ام که در طی سال های گذشته با مذاکره کنندگان ایرانی و امریکایی دیدار کنم تنها می توانم در مورد مذاکره کنندگان ایرانی و آمریکایی صحبت کنم و می توانم بگویم که هر دو طرف افرادی بسیار باهوش، جدی و با حسن نیت هستند. به اعتقاد من مذاکرات جالب است چون گاهی اوقات به نظر می رسد که گفتگوها به مشکل خورده اما سپس در پایان مشکلات حل می شوند. ما به زودی از این موضوع (نتیجه مذاکرات) مطلع خواهیم شد.
چگونه ممکن است هر دو طرف مذاکره در مورد تعداد مشخصی از سانتریفیوژها به توافق برسند و از لحاظ سیاسی مشکلات خود را حل کنند؟
نکته ناراحت کننده در مورد مذاکرات آن است که هر دو طرف بر روی موضوع تعداد سانتریفیوژها که موضوع چندان مهمی نیست تمرکز کرده اند اما با این وجود این موضوعی است که در مذاکراتی از این دست متداول است و مردم به جای آنکه متوجه یک تصویر بزرگ باشند بواسطه این جزئیات کوچک نگران شده اند. اگر ما بتوانیم به توافق برسیم، 10 سال بعد وقتی به گذشته نگاه کنیم نگرانی هایی را مشاهده می کنیم که برخی از آنها بی موردند اینکه اگر مذاکرات به موفقیت برسند پنج، هفت و یا 9 هزار سانتریفیوژ اساسا چیزی نیستند. امیدوارم که هر دو طرف بتوانند مشکلات را حل کنند. به نظر من همه طرف های حاضر در مذاکرات 95 درصد راه را پیموده اند و یک توافق خوب برای همه هم اکنون روی میز است بنابراین مهم است که این موقعیت نادر را غنیمت شمرده و بازی را از وضعیت باخت- باخت به برد- برد تغییر دهیم.
به گزارش مهر، پروفسور جیم والش از جمله کارشناسانی است که معتقد است نباید حق غنی سازی جهانی را به رسمیت شناخت. به رغم این دیدگاه او معتقد است با توجه به برنامه هسته ای کنونی ایران، ایالات متحده آمریکا باید بگوید که فعالیت ایران در پروسه غنی سازی را می پذیرد.
جیمز والش در مصاحبه ای عنوان کرده بود: امریکا باید وضعیت فعلی هسته ای ایران را بپذیرد. این بدان معناست که امریکا باید بگوید که فعالیت ایران در پروسه غنی سازی را می پذیرد. این به معنای به رسمیت شناختن حق بین المللی غنی سازی – که به نظر من صحیح نیست – نیست. در مقام گامی کاربردی و عملی امریکا می تواند اعلام کند که برنامه ایران را به رسمیت می شناسد. می تواند اعلام کند که ایران در پروسه غنی سازی وارد شده است. در این فضا سوال اساسی این است که با توجه به برنامه هسته ای فعلی ایران ما چه گام هایی می توانیم برداریم؟ گام هایی که به تمام طرفین درگیر این اطمینان را بدهد که برنامه هسته ای ایران همانگونه که دولتمردان این کشور می گویند ، تنها برای مصارف صلح آمیز است. این قوانین برنامه ریزی شده و وظیفه های مشترک به معنای گام های اعتمادساز برای همه است. بنابراین من فکر می کنم که ما می توانیم برنامه هسته ای ایران را به رسمیت بشناسیم اما من لزومی نمی بینم که حق بین المللی که به باور من اصلا وجود خارجی ندارد، برای همگان در نظر گرفته شود.
..............
گفتگو از عبدالحمید بیاتی