نشست نقد و بررسی سینمای راینر ورنر فاسبیندر چهارشنبه 16 مهر در شب پایانی هفته فرهنگی آلمان در تالار استاد ناصری خانه هنرمندان ایران برگزار شد.

به گزارش خبرگزاری مهر، در ابتدای این برنامه که در دو بخش سخنرانی و پخش فیلم برگزار شد فرناز قربانی مسئول پروژه‌های فرهنگی سفارت آلمان و انستیتو گوته، هدف از برگزاری هفته فرهنگی آلمان را ارائه اطلاعاتی در مورد زمینه‌های مختلف هنری و ادبی دهه‌های 60 تا 80 میلادی آلمان عنوان کرد.

وی با بیان اینکه از جنبه‌های مختلفی نیاز پرداختن به سینمای فاسبیندر احساس می‌شد، برگزاری این برنامه را دیباچه‌ ای بر آشنایی با آثار این فیلم‌ساز آلمانی و پرداختن به موج نو سینمای آلمان دانست و اظهار امیدواری کرد که در سال آتی به همین منوال به دیگر چهره‌های تاثیرگذار این سینما نیز پرداخته شود.

در ادامه راینر بوتز دبیر فرهنگی سفارت آلمان در معرفی راینر فاسبیندر، او را از جمله انسان‌های یاغی و سرکشی معرفی کرد که در شکستن تابوها نقشی برجسته ایفا کرده‌اند.

وی با اشاره به تاثیرگذاری فراوان فاسبیندر در عرصه هنر و توانمندی‌های او در خلق و ارائه آثار سینمایی، به اهمیت تلاش‌های او در دوران پس از جنگ جهانی در جامعه آلمان اشاره کرد و گفت: در دوران پس از جنگ جهانی دوم جامعه آلمان دچار بحرانی هویتی بود و تلاش‌های افرادی همچون فاسبیندر توانست تغییراتی شگرف در جامعه آن روز آلمان پدید آورد.

در ادامه این مراسم حسن دزواره مشاور امور بین الملل انجمن سینمای جوان با تشریح دوران سخت کودکی فاسبیندر، از تاثیر شرایط زندگی وی بر آشنایی او با سینما و شکل‌گیری نوع خاص نگاه فاسبیندر به سینما گفت و از عصیان‌گری و تابوشکنی به‌ عنوان بارزترین ویژگی او یاد کرد.

دزواره با توصیف تمایلات به ‌شدت مذهبی مردم مونیخ و منطقه باواریا و تجربه تئاتری فاسبیندر در بستر اجتماعی آن دوران، نگرش ضدفاشیستی و ضد راست ‌گرایی او و توجه خاص وی به گروه‌های تحت ستم در جامعه همچون زنان، مهاجران و.. را در شکل‌ گیری آثار هنری وی بسیار موثر دانست.

وی ادامه داد: فاسبیندر به عرصه‌هایی از جامعه ورود کرد که پیش و پس از او بسیاری از افراد شهامت پرداختن به آنها را نداشتند. حساسیت این مسائل چنان زیاد بود فاسبیندر را با حملات شدید مذهبیون و اخلاق‌گرایان آن دوران آلمان مواجه ساخت.

در ادامه برنامه احسان رسول‌اف که کتاب «فاسبیندر، زندگی و آثار یک نابغه یاغی» را در دست ترجمه دارد، به ضرورت پرداختن به سینمای موج نو آلمان پرداخت.

وی با بیان اینکه سینمای موج نو آلمان در مقایسه با موج نو سینمای فرانسه، انگلستان و... کمتر مورد توجه قرار گرفته است، به ویژگی‌های بستر اجتماعی آلمان آن دوران از جمله فشارهای سیاسی شدید، اوضاع اقتصادی اسفناک، تنگناهای فراوان در عرصه اجتماع و شکاف‌ها و تضادهای عمیق اشاره کرد و گفت: شباهت وضعیت آن دوران آلمان با شرایط کنونی در برخی از نقاط جهان و منطقه خاورمیانه دلیل اصلی اهمیت پرداختن به سینمای موج نو آلمان و فاسبیندر است.

بخش بعدی برنامه پخش بخش‌هایی از دو فیلم «علی: ترس روح را می خورد» و «ازدواج ماریا براون» اثر راینر فاسبیندر بود و پس از آن مریم جلالی به‌عنوان سخنران پایانی مراسم به تشریح نکات برجسته این دو فیلم و سینمای فاسبیندر پرداخت.

وی پس از بیان ویژگی‌های سینمای موج نو آلمان و در توصیف دو فیلم به نمایش درآمده، به تحولات صورت گرفته در سینمای فاسبیندر اشاره کرد و گفت: فاسبیندر به سینمایی اعتقاد داشت که از قابلیت جذب مخاطب عام نیز برخوردار باشد؛ او در ساخت فیلم‌هایش با تکیه بر تکنیک‌هایی همچون فاصله‌گذاری و بهره‌گیری از دیگر تکنیک‌های سینمایی، تلاش می‌کرد مدام به مخاطب خود یادآوری کند که در حال تماشای فیلم است و از این طریق باورپذیری او در رابطه با فیلم را به چالش کشیده و مخاطب را به تفکر در خصوص مشکلات اجتماعی وادار سازد.

جلالی با اشاره به دگرسازی‌ها و برچسب‌زدن‌هایی که در سینما و به‌خصوص سینمای آمریکا انجام می‌شود، ویژگی دیگر فاسبیندر را توجه خاص به اقلیت‌های قومی، نژادی، جنسیتی... و ضدیت با دگرسازی دانست.