ارومیه – خبرگزاری مهر: نزدیک دو دهه است روند خشک شدن دریاچه ارومیه آغاز شده و در این مدت حرف و حدیث و راهکارهای متعددی برای نجات این تالاب بین المللی به میان آمد و همه منتظر اجرایی شدن این راهکارها بودند اما وقتی قرار شد اولین مصوبه دولت یازدهم وارد فاز اجرایی شود با مخالفت شدید نمایندگان آذربایجان غربی در مجلس مواجه شد.

به گزارش خبرنگار مهر، مهاجرت روستاییان حوضه دریاچه ارومیه، بیکاری کشاورزان و از بین رفتن کشاورزی از مهمترین دلایل مخالفت نمایندگان آذربایجان غربی در مجلس شورای اسلامی است که ابعاد این مخالفت به کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی نیز رسیده است.

طرح نکاشت قرار است در 50 هزار هکتار از اراضی زراعی در بخش زرینه رود به اجاره دولت درآید و خسارتی که از نکاشتن محصول متوجه صاحبان اراضی می شود به آنان داده شود تا آب این بخش به دریاچه ارومیه برسد.

اعتبار در نظر گرفته شده برای طرح نکاشت 2 هزار و 500 میلیارد ریال است که دولت آن را تامین می کند، این طرح سه ساله و موقتی است اما میزان مبلغ خسارت افرادی که زمین های زراعی خود را نمی کارند فعلا یک ساله پرداخت می شود.

طرح نکاشت جزو 26 مصوبه ستاد احیای دریاچه ارومیه است که اجرای آن در زمان کشت پاییزه یعنی از آبان ماه آغاز می شود، مجری این طرح استانداری های آذربایجان غربی و شرقی است و ستاد احیای دریاچه ارومیه بر آن نظارت دارد.

این طرح در حالی قرار است وارد فاز اجرایی شود که اشتغال اول آذربایجان غربی کشاورزی است و به اعتقاد نمایندگان این استان در مجلس اجرای این طرح مهاجرت، بیکاری و از بین رفتن کشاورزی را به همراه دارد.

اماسخنگوی ستاد احیای دریاچه ارومیه معتقد است کاهش آب تخصیص یافته در حوزه کشاورزی و همچنین محدودیت کاشت در این استان در واقع به نفع خود کشاورزان بوده، چراکه با روند ایجاد شده در ارتباط با خشکی دریاچه ارومیه اگر یک کار اساسی در خصوص احیای دریاچه ارومیه صورت نگیرد سبب نابودی تمام زمین‌های کشاورزی این استان می‌شود.

نمی گذاریم طرح نگاشت اجرایی شود

یکی از نمایندگان مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی گفت: بیشتر نمایندگان مردم آذربایجان غربی به خصوص کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی از مخالفان سرسخت این طرح هستند.

نادر قاضی پور در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه طرح نکاشت نه تنها احیای دریاچه ارومیه را در پی ندارد بلکه تبعاتی از جمله بیکاری، مهاجرت و از بین رفتن کشاورزی منطقه را موجب می شود اظهارداشت: به هر قیمتی شده جلوی اجرایی شدن این طرح را می گیریم.

وی ادامه داد: اجرای این طرح یعنی ظلم بزرگ در حق کشاورزان زحمت کشی که سالهاست معیشت خود را از این راه تامین  می کنند و دولت قبل از اجرایی شدن این مصوبه باید به فکر تبعات منفی ناشی از این طرح باشد.

تاکنون دلایل متعددی برای از بین رفتن دریاچه ارومیه از جمله کاهش بارشها، بالا رفتن تبخیر آب دریاچه ارومیه، سد سازی، مصرف بی رویه سفره های آب زیرزمینی و... عنوان می شود اما همیشه اولین عامل و نوک پیکان تمام اتهامات به سمت مصرف بی رویه آب در بخش کشاورزی به خصوص محصولات آب بر بود.

در این راستا تلاش های زیادی از جمله اجرای طرح آبیاری تحت فشار و... در این بخش اجرایی شد اما به دلایل متعدد این طرح ها با موفقیت قابل توجهی مواجه نشدند و حالا دولت در نظر دارد معیشت و اشتغال این منطقه را از کشاورزی به سمت سایر صنایع سوق دهد.

تغییری که بی شک تبعات منفی زیادی برای مردم این منطقه که سالهاست به کشاورزی سنتی برای گذران زندگی عادت کرده اند به همراه خواهد داشت به نظر می رسد دولت به جای اجرای طرح شتاب زده نکاشت باید چاره اساسی برای این تغییر اتخاذ کند.

طرح نکاشت راه حل منطقی و معقولی برای احیای دریاچه ارومیه نیست

نماینده مردم ماکو، چالدران، شوط و پلدشت در مجلس شورای اسلامی یکی دیگر از مخالفان سرسخت اجرای طرح نکاشت گفت: اجرای این طرح به هیچ وجه راه حل معقول و منطقی برای احیای دریاچه ارومیه به نظر نمی رسد.

محمد علیپور در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه شغل اول مردم آذربایجان غربی کشاورزی است اظهارداشت: اجرای طرح نکاشت یعنی بیکاری و مهاجرت اهالی روستاها به شهرها که خود آسیب های متعددی به همراه دارد.

وی ادامه داد: دولت به جای اجرای طرح نکاشت با تزریق انرژی و حمایت های مالی و بانکی خود زمینه اجرایی شدن طرح آبیاری تحت فشار را در این استان به خصوص حوضه آبریز دریاچه ارومیه را فراهم کند.

علیپور اضافه کرد: با اصلاح سیستم آبیاری در استان از غرقابی به آبیاری قطره ای ضمن تامین آب مورد نیاز از این بخش برای نجات دریاچه ارومیه شاهد مدیریت منابع آبی استان در بخش کشاورزی و استان خواهیم بود.

نماینده مردم ماکو، چالدران، شوط و پلدشت در مجلس شورای اسلامی گفت: با اجرای طرح نکاشت جلوی کاشت محصولات زراعی از جمله گندم گرفته می شود دولت برای باغات این منطقه چه برنامه ای دارد؟

وی افزود: مخالفت سرسخت نمایندگان آذربایجان غربی در مجلس با طرح نکاشت برای تبعات منفی آن در بخش اشتغال، معیشت ومهاجرت روستائیان است وگرنه  از طرح های احیای دریاچه ارومیه حمایت اساسی داریم.

نماینده مردم میاندوآب، شاهین دژ و تکاب در مجلس شورای اسلامی افزود: اگر هم در سال های گذشته مقدار مصرف آب ما بالا رفته است، مقصر، دولت ها هستند که باید طرح آبرسانی را از حالت سنتی به حالت مدرن تبدیل می کردند.

زیرساخت های صنایع مادر در آذربایجان غربی فراهم نیست

برخی دیگر از نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی که مخالف اجرای طرح نکاشت هستند معتقدند زیرساخت های صنایع مادر در این استان فراهم نیست و دولت باید یا صنعت یا الگوی کشت جدیدی را جایگزین کند چرا که با ساقط کردن کشاورزی و ویران کردن روستاها نمی توان کار به جایی برد.

مهدی عیسی زاده نماینده مردم میاندوآب، شاهین دژ و تکاب در گفتگو با زرین خبر یکی از سایت های محلی دلایل خود را برای مخالفت با این طرح مطرح کرده است.

وی معقتد است، طرح نکاشت قوز بالای قوز است و دولت به خاطر اینکه دریاچه ارومیه را از ذهن مردم خارج سازد به جای آن طرح نکاشت را مطرح می کند.

عیسی زاده ادامه داده است:قبل از اینکه سونامی نمک، خانه ها، باغ ها و مزارع سرسبز ما را ویران سازد، دولت تصمیم گرفته است ویران کند.

وی با بیان اینکه احساس دارد طراحان این طرح شناخت کافی از منطقه ندارند افزوده است: به اعتقاد بنده بودجه ای که برای احیای دریاچه ارومیه در نظر گرفته شده است و اختیارات آن به استاندار آذربایجان غربی انتقال یابد چون وی تجربه، علم و آشنایی لازم با منطقه را دارد.

عیسی زاده با انتقاد دوباره از انتقال آب زرینه رود می افزاید: ما در میاندوآب نه فاضلاب داریم، نه آب و از این طرف نیز به 48 هزار هکتار ما آب نمی دهند و به جای آن 300 هزار کیلومتر مکعب به شهر دیگر می دهند، این کار مگر شدنی است؟

وی با بیان اینکه دو سال است به آنها حق آبه می دهید گفت: جناب آقای وزیر نیرو حق آبه آنها را قطع کنید، به آنها بگویید برداشت نکنید نه اینکه به ما بگویید نکاشت کنید.

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی معتقد است: اگر مردم در زمین زراعی چیزی نکارند پس چه کار کنند؟ از کجا درآمد دارند؟ اینکه اجاره می کنیم راه حل نیست چرا که این پول یک جا داده می شود و مردم هم قطعا آن را در چند روز هزینه می کنند در حالی که کشاورز روی این زمین زراعی خود را در بهار، تابستان و پاییز مشغول می کند.

عیسی زاده افزود: هر چند ممکن است محصول کشاورز خوب به فروش نرود ولی بالاخره یک خانواده آنجا مشغول است و به صورت تدریجی از آنجا گذران زندگی کرده و ساعات بیکاری اش را پر می کند.

وی با اشاره به پیام رئیس جمهور گفت: آقای روحانی در پیام خود می گوید:"تاسف بار است که روستاها کم کم از درون خالی می شوند و جوانان و نیروهای فعالش جذب شهر ها می شوند، در خشکسالی هستیم، همین الان در آب آشامیدنی تهران مشکل داریم"من می گویم: آقای روحانی ما که در آب آشامیدنی مشکلی نداریم، مشکل این است که در مدیران شما مدیریت نیست.

نماینده مردم میاندوآب، شاهین دژ و تکاب در مجلس شورای اسلامی افزوده است: اگر در همین زرینه رود آبیاری قطره ای را پیاده کنند ما کمتر از 100میلیون مترمکعب آب نیاز داریم، این ها مدیریت نمی دانند، بیایند کشاورزی را رایگان آبیاری قطره ای کنند یک لیتر هم آب ندهند و فقط به شهرها و روستاها آب بدهند.

دولت برای اجرایی شدن طرح نکاشت نیازمند مشارکت و همکاری مردم منطقه است حالا با مخالفت سرسخت نمایندگان مردم آذربایجان غربی با این طرح باید منتظر ماند و دید عاقبت اجرای طرح نکاشت به کجا می کشد؟ آیا دریاچه ارومیه همچنان قربانی بی تدبیری و شتاب زدگی مسئولان خواهد بود؟

دریاچه ارومیه در حال حاضر کمتر از یک میلیارد متر مکعب آب دارد در حالی که در تراز اکولوژیک باید 14 میلیارد متر مکعب آب داشته باشد.

خشکی دریاچه ارومیه تاکنون خسارتهای زیادی را در منطقه بر جای گذاشته که از بین رفتن آرتمیا تنها موجود زنده این دریاچه، به خطر افتادن زندگی حیات وحش جزایر آن، کاهش تنوع جمعیت جانوری حوزه دریاچه، وزش بادهای نمکی، شوری منابع آب زیر زمینی و... از جمله آنها است.

گزارش: سکینه اسمی