به گزارش خبرنگار مهر، محمدمهدی عسگرپور مدیرعامل خانه سینما در آیین چهارمین دوره اهدای جایزه کتاب سال سینمای ایران که سه شنبه شب 29 مهرماه در تالار سیف الله داد خانه سینما برگزار شد، با اظهار رضایت از برگزاری این مراسم گفت: حوزه نشر کتاب و نوشتار سینمایی مثل باقی حوزه های فرهنگ مشکلات خاص خود را دارد البته مسایل این حوزه وضعیتی سینوسی دارد یعنی در این حوزه حال ما گاهی خوب است و گاهی هم بوده که حال خوبی نداشته ایم.
وی ادامه داد: دوستان در حوزه فرهنگ و هنر کمک های زیادی می کنند و یک نمونه از این کمک ها برگزاری همین مراسم اهدای جایزه کتاب سال سینمای ایران است. طبق آماری که به من داده اند این برنامه در این سال ها نسبتا رشد قابل قبولی داشته است به طور مثال در دوره اول که سال 85 و 86 را شامل می شود، تولیدات کتاب 85 عدد بوده 55 عنوان کتاب در مراسم شرکت کردند. در دوره دوم تولیدات به 109 عنوان رسید که 33 عنوان به همراه 88 ناشر در مراسم شرکت کردند. همچنین در دوره بعدی 110 عنوان تولیدات داشتیم که 78 عنوان به همراه 38 ناشر شرکت کردند و تا پایان سال 92 تولیدات به 146 عدد رسید که از این میان 71 عنوان به همراه 38 ناشر در مراسم شرکت کردند. بنابراین ما رشد قابل قبولی را در طی این دوره ها شاهد بوده ایم.
رشد نامتوازن در حوزه های فرهنگی
مدیرعامل خانه سینما با بیان اینکه این رشد به گسترش فضای فرهنگ و هنر در سینما کمک می کند، افزود: این رشد، رشدی پیش‌برنده است و البته جایزه کتاب سال سینمای ایران هم تا حدی به این رشد کمک کرد البته باید درباره تاثیر برگزاری چنین برنامه هایی محاسبات دقیق تری انجام داد.
عسگرپور از رشد نامتوازن در حوزه های فرهنگی گفت و بیان کرد: اگر ما نموداری از وضعیت فعلی، تعداد سالن های سینما، وضعیت اکران و ... داشته باشیم، می بینیم که در این سال ها با رشدی نامتوازن در حوزه های مختلف فرهنگ از جمله سینما روبرو بوده ایم. همچنین آمار تماشاگران ما در سالن های سینما با آنچه که بعد از توزیع محصولات در شبکه نمایش خانگی از این آمار ارائه می شود مناسبتی ندارد. در این راستا شاید نشر و انتشار هم با سنجش تولید و اکران مناسبتی نداشته باشد. از این جهت که عمده ای از مصرف کنندگان این محصولات باید خانواده سینما، اسناد و جامعه سینمایی باشند در حالی که این گونه نیست.
انرژی خانه سینما صرف حاشیه ها می‌شود
وی ادامه داد: البته صحبت های من در این حوزه ذهنی است و می توان در این باره آمار گرفت که چقدر از خانواده خود سینما این تولیدات را مصرف می کنند. بخشی از این مساله به وضعیت فرهنگی کشور باز می گردد. نکته مهم در سینما این است که ما با مجموعه ای از حاشیه ها و حوادث روبرو هستیم که این حاشیه ها ریتم تندی هم دارند و تا شما بخواهید با حاشیه ای مواجه شوید و آن را دفع کنید حاشیه بعدی از راه می رسد و این گونه می بینید که چگونه انرژی خانه سینما و مسئولان کشور صرف حل این حاشیه ها می شود.
مدیرعامل خانه سینما اضافه کرد: این حاشیه ها دائما تضعیف کننده هستند و همه ما را درگیر خود می کنند و وقتی شما می خواهید سرمنشاء آنها را پیدا کنید به چند گروه مشخص بر می خورید که بخشی از آنها خانواده خود سینما هستند کسانی که فعالیت کمتری دارند و شاید در حدود 20 یا 25 سال گذشته فیلمی ساخته اند که موقعیتی نداشته و این عدم موفقیت بعد از یک دوره زمانی باعث شده که به این حاشیه ها دست بزنند. خیلی از این دوستان در شوراهای کارشناسی هستند و بولتن نویس های موفقی هم شده اند و هر چقدر ما تلاش می کنیم تا بتوانیم آنها را رو در رو ببینیم نتیجه ای حاصل نمی شود زیرا این افراد اساسا تمایلی به حضور جمعی ندارند.
عسگرپور با بیان اینکه مساله اصلی این افراد سینما نیست تصریح کرد: اینها از سینما به عنوان مسایلی که موضوع پیش برنده روزشان باشد استفاده می کنند و غالبا گزارش های غلطی هم در این حوزه به آنها می رسد. اینها کسانی هستند که تریبون دارند، قدرت دارند و از امکاناتی هم برای نظارت برخوردار هستند این شرایط است که باعث می شود ما کمتر بتوانیم به شرایط پیش برنده در حوزه سینما کمک کنیم و خانه سینما که باید بخش عمده ای از وقت خود را روی برنامه هایی همچون برنامه امشب بگذارد بوسیله حاشیه ها باز می ماند.
وی درباره برنامه جایزه کتاب سال خانه سینما عنوان کرد: چنین برنامه هایی منافع زیادی در حوزه سینما و فرهنگ و هنر دارند و این نوع گفتار یا گفتمان به ما کمک می کند که درد مشترک خود را راحت تر پیدا کنیم.
مدیرعامل خانه سینما در پایان سخنان خود به نمایندگی از جامعه اصناف سینمای ایران درگذشت آیت الله مهدوی کنی را تسلیت گفت.
در ادامه این مراسم امیر اثباتی رئیس هیات داوران چهارمین دوره کتاب سال سینمای ایران روی سن رفت و گفت: ما به واسطه کتاب در فضای سینما کنار هم هستیم اگر تیراژ کتاب ها کم است تعداد مخاطبان فیلم ها هم کم است یعنی یک مشکل عمیق وجود دارد.
اولویت انتخاب کتاب برای اهدای جایزه خانه سینما
وی افزود: مشکل ما تقدیر و سرنوشت نیست و نباید تسلیم شرایط شویم بلکه بایستی به هر نحوی که می توانیم شرایط را عوض کنیم. در حوزه سینما و در حوزه کتاب کاری که خانه سینما انجام می دهد اقدامی کوچک اما لازم برای رسیدن به مقصود است.
رئیس هیات داوران درباره داوری ها در انتخاب برگزیدگان این آئین تصریح کرد: ما اولویت را روی کتاب هایی گذاشتیم که مخاطبان گسترده تری را در بر می گیرند، کاربردی تر هستند و پاسخی به نیازهای واقعی و مبرم سینماگران بوده اند و در مراحل بعد به عمق و غنای کیفی متن و سرانجام به نحوه ارائه، ویرایش و سلیقه نویسنده در ارائه کتاب و احترامی که برای مخاطب قائل شده است توجه کردیم.
وی از تشکیل کتابخانه و مرکز اسناد خانه سینما خبر داد و گفت: مدتی است که تلاش می شود تا کتابخانه تخصصی خانه سینما برپا شود. ما به یک کتابخانه کاملا تخصصی در حوزه سینما نیاز داریم و طبعا خانه سینما باید این کمبود را جبران کند. همچنین مرکز اسناد خانه سینما نیز بعد از 20 سال فعالیت خانه سینما راه اندازی شده است. در خانه سینما اسناد و مدارک با ارزشی وجود دارد که بخشی از تاریخ سینمای معاصر ما است و لازم است که این اسناد و مدارک در جایی حفظ و نگهداری شود.
اثباتی در پایان سخنان خود با اشاره به گردآوری مجموعه آثار هر فیلمساز به طور مستقل در خانه سینما عنوان کرد: ما بنا داریم مجموعه کاملی از آثار فیلمسازان را در خانه سینما راه اندازی کنیم. هم اکنون در شروع کار هستیم و تا الان مجموعه ای از آثار پرویز کیمیاوی، رخشان بنی اعتماد، مسعود کیمیایی، احمدرضا درویش، امیر نادری، ابراهیم گلستان، منوچهر مشیری، داریوش مهرجویی، ناصر تقوایی، علی حاتمی، سهراب شهید ثالث، کیومرث پوراحمد، رسول ملاقلی پور، ابراهیم حاتمی کیا و پرویز کلانتری در بخش های مختلف فیلم بلند، کوتاه و مستند و انیمیشن جمع آوری شده است.
در ادامه این مراسم برگزیدگان جایزه کتاب سال سینمای ایران روی سن آمدند و مورد تجلیل قرار گرفتند.
ابتدا پروانه شعبانی مدیر انتشارات مینوی خرد روی صحنه آمد و به عنوان ناشر برگزیده لوح، تندیس و جایزه مراسم را دریافت کرد.
در بخش بهترین گردآوری فرخ مجیدی برای تدوین کتاب «فیلم و ویدئو در عصر دیجیتال» لوح، جایزه و تندیس مراسم را دریافت کرد.
وی در سخنانی کوتاه با اشاره به مشکلات نشر عنوان کرد: من این کتاب را در عرض دو سال و با تلاش فراوان و با استانداردی که مورد نظرم بود توانستم به نشر برسانم البته در شرایطی که کاغذ در بازار سیاه نایاب شد و چابخانه ها قیمت خود را بالا برده بودند. من در این شرایط کتاب را شخصا منتشر کردم. این کتاب هزینه سنگینی برای من داشت و شاهدش این است که دوستان همه از کتاب تعریف می کنند ولی خریداری نداردو من امیدوارم شرایطی فراهم شود تا بخشی از هزینه از جای دیگری تامین شود تا مخاطبان و دانشجویان بتوانند کتاب را خریداری کنند.
همچنین علی نقی طاهری دیگر برگزیده این مراسم بود که برای تدوین کتاب «40 سال سینمای خوزستان» روی سن آمد و بیان کرد: من از خانه سینما تشکر می کنم که برای اولین بار نگاهشان را از تهران فراتر بردند و مرا که 7 سال برای گردآوری این کتاب زحمت کشیدم، دیدند.
مساله کتاب در کشور ما یک تراژدی است
در پایان برگزیده های بخش تدوین و گردآوری سرویس الوند کارگردان سینما درباره مساله نشر و کتاب در کشور عنوان کرد: مساله کتاب در این مملکت یک تراژدی است زمانی که می‌بینیم در خانه ها همه ما حافظ و قرآن یافت می شود اما کتابخوان ها کم هستند.
وی گفت: این مساله همیشه بوده و همچنان ادامه دارد. در مقطعی از انقلاب تیراژ کتاب های ما 100 تا بود البته باید اینجا گفت وضعیت کتاب های سینمایی به یمن روزنامه نگاران آگاه و منتقدان سینمایی نسبت به سایر حوزه ها بهتر است.
وی در پایان با اشاره به فیلمسازانی که در حوزه پژوهش و نشر کارهای زیادی انجام داده اند در منطقه خوزستان گفت: در سینمای خوزستان اگر فقط نام امیر نادری، ناصر تقوایی و کیانوش عیاری و بسیاری دیگر که گمنام هستند، ببریم می بینیم پژوهش های زیادی در حوزه کتاب دارند که خانه سینما می تواند روی اینها متمرکز شود. به هر حال من این مراسم را به فال نیک می گیریم چون بازتاب خوبی دارد و امیدوارم ادامه پیدا کند.
در بخش بهترین ترجمه حمیدرضا احمدی لاری به خاطر کتاب «تعمق در فیلم» برگزیده شد
در بخش تالیف مسعود اوحدی به خاطر نگارش «روایت شناسی سینما و تلویزیون» به عنوان برگزیده روی صحنه رفت.
در ادامه این مراسم کلیپی نمایش داده شد که در آن منتقدان و فیلمسازان و نویسندگان از مسعود مهرابی سخن می گفتند.
سپس احمد طالبی نژاد روی سن آمد و در ابتدا با اشاره به خبری درباره کارتن خواب های شهر تهران اعلام کرد: در خبری خواندم که اعلام شده بود تهران 15 هزار کارتن خواب دارد و در میان آنها چند نویسنده و مترجم نیز هست. امیدوارم این مساله به زودی روشن شود که اینها چه کسانی بوده اند.
نشریه درآوردن مثل عبور از میدان مین است
وی ادامه داد: با این حال این بسیار تلخ است که مترجم کارتن خواب شود البته باقی هم که کارتن خواب نشدند با سیلی صورت خود را سرخ نگه می دارند.
طالبی نژاد در ادامه سخنانش به مسعود مهرابی اشاره و خاطرنشان کرد: مدیریت مسعود مهراببی یکی از دلایل پایداری مجله فیلم است. سختی نشریه درآوردن مثل عبور از میدان مین است و مجله فیلم تنها مجله ای است که در ایران بسیار عمر کرده است و اگر نبود شاید سینمای بعد از انقلاب نمی توانست به این سرعت خود را سرپا نگه دارد.
نفر بعدی که درباره مسعود مهرابی سخن گفت غلامرضا موسوی بود که درباره وی اظهار کرد: مهرابی ظاهر تلخ و باطن بسیار شیرینی دارد و حضورش در مجله فیلم بسیار موثر بوده است. زیرآب این مجله را بسیاری می خواستند بزنند از جمله خود ما در اتحادیه تهیه کنندگان چنین قصدی داشتیم.
سپی شهاب الدین عادل از پژوهشگران حوزه سینما روی سن آمد و با یادآوری خاطراتی بیان کرد: مسعود مهرابی، من، هوشنگ گلمکانی، رخشان بنی اعتماد، فرهاد توحیدی و جهانگیر گوثری ورودی های سال 55 دانشکده هنرهای دراماتیک بودیم.
وی درباره مجله فبلم نیز گفت: ما پیش از انقلاب هم نشریات سینمایی داشته ایم اما این نشریه به صنعت فیلم کشور کمک زیادی کرد.
فرهاد توحیدی رییس هیات مدیره خانه سینما آخرین نفری بود که روی سن آمد و با اشاره به خاطره ای بیان کرد: زمانی یکی از مستندسازان تعریف می کرد که در سال هایی که قرار بود از تهران تمرکززدایی شود یک روز چگونه کتاب ها، نسخ خطی و فیلم ها در سازمان میراث فرهنگی را از طبقه دوم به زمین می ریختند و بنا بود اینها به شیراز برود. سازمان میراث فرهنگی با اینکه نماد اسناد هویتی است ولی در این سازمان کسانی بر کار گمارده می شوند که قدر آنچه را که باید نمی دانند.
وی ادامه داد: من نمی دانم کمیسیون فرهنگی مجلس در آن زمان کجا بود چرا آن زمان قرمطی نجستند. آیا قرمطی ها را فقط در سینمای ایران جستجو می کنند.
رییس هیات مدیره خانه سینما در پایان سخنان خود با اشاره به اهمیت کار مهرابی و دیگر پژوهشگران بیان کرد: چه کسی می داند که خرمشاهی و کامران فانی برای تدوین فرهنگ ها چه می کشند؟ اگر به امثال مهرابی توجه می شد تا الان چند مسعود مهرابی داشتیم.
در پایان این مراسم مسعود مهرابی روی سن آمد و لوح تقدیر و قلم زرین چهارمین دوره جایزه کتاب سال سینمای ایران توسط «محمدمهدی عسگرپور» مدیرعامل خانه سینما به وی اهدا شد.
این پژوهشگر در ابتدا گفت: بدیهی است که این تقدیر از من نیست بلکه از تحقیق و پژوهشی است که در کار سینمای ایران صورت گرفته است.
وی ادامه داد: شایسته است به کسانی که پیش از من در این عرصه کار کردند اشاره کنم کسانی که اگر تألیف‌های آنها نبود سینما چیزی نداشت. اولین چراغ این مسیر را آقای فرخ غفاری روشن کرد او در دهه 20 این کار را آغاز و مشوق دیگران و افرادی از جمله جمال امید و رضا شمشادیان بود.
وی ابراز امیدواری کرد: من امیدوارم که آقای غلام حیدری و عباس بهارلو به رغم مسائل اخیر که برای چاپ کتاب‌هایشان رخ داد همچنان با عشق به کار خود ادامه دهند.
مهرابی در پایان پیشنهاد داد که در آیین اهدای جایزه کتاب سال بخشی هم به کتاب های مرجع اختصاص پیدا کند و خودش جایزه این بخش را تقبل کرد.
در این مراسم هنرمندان، سینماگران و منتقدانی از جمله لیلی گلستان، حسین جعفریان، سیروس الوند، محمد متوسلانی، آنتونیا شرکا، حسن حسندوست، احمد امینی، سیامک شایقی، سیدعلی قائم‌مقامی، محمدعلی حسین‌نژاد، امیر اثباتی، علی‌اکبر قاظمی‌نظام، هوشنگ گلمکانی، احمد طالبی‌نژاد، مرتضی شایسته، بهرام دهقانی و... حضور داشتند.