مجله مهر: در چند روز گذشته برخی مسئولان و کارگزاران نظام در برنامه های مختلف از مردم برای حضور پرشورتر در مراسم عبادی سیاسی نماز جمعه دعوت کرده و گاه انتقادهایی نسبت به کم شدن شور مردم برای حضور در این مراسم داشته اند. اولین دست از انتقادات نسبت به استقبال اندک از نماز جمعه را آیت الله هاشمی رفسنجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام مطرح کرد. در واقع سخنان وی درباره اهمیت و جایگاه نماز جمعه در سایت آیت الله هاشمی رفسنجانی با تیتر «چرا هاشمی به نماز جمعه نمی آید» منتشر شده و اینگونه بیان شده بود که آیت الله هاشمی رفسنجانی رعایت حق النّاس را بالاتر از امامت جمعه می داند.
پل بین مردم و نظام
در بخش هایی از سخنان آیت الله هاشمی رفسنجانی درباره اهمیت نماز جمعه آمده بود که خطیب جمعه باید خیلی ازمسائلی را که مردم و نظام می‌خواهند، مطرح کند. یعنی پلی بین مردم و نظام است. چون منصب رسمی و حکومتی است و از طرف حاکم تعیین می‌شود، نماینده و سخنگوی نظام است. ولی چون باید عدالت داشته و مورد وثوق مردم باشد و مردم حاضر باشند نماز خود را به او اقتدا کنند، یک آدم معمولی نیست. کسی است که مردم حاضر هستند اعتماد کنند و تکلیف شرعی خود را به نماز او مرتبط کنند. بنابراین حالت طرفینی دارد.
باید در مورد نمازجمعه با نگاه حزبی و یا جریانهای سیاسی نگاه کرد. فکر می‌کنم یکی از گناهان بزرگ این است که از دین در مسائل داخلی خود اهل دین استفاده ابزاری کنیم. ممکن است سلیقه دیگری را قبول نداشته باشیم. حتی امام جمعه را قبول نداشته باشیم، ولی نباید از تریبون نمازجمعه برای ایجاد تفرقه در بین جریانهای اسلامی ، استفاده کرد. برای اینگونه اعمال جای دیگری وجود دارد.
آیت الله هاشمی رفسنجانی در بخش دیگری از سخنانش گفته بود: باید احساس کنند که عظمت و استقلال کشورشان و حضور مردم در صحنه، جای مطرح شدن حرف مردم، جای شنیدن سیاستهای نظام و خیلی چیزهای دیگر است. اگر در دوره‌ای اینگونه عمل کنیم، فکر می‌کنم کم کم بیشتر جذب شوند و وقتی هم جذب شدند، اگر با همان شرایط خوب ادامه پیدا کند، حالت فرهنگی آن حفظ می‌شود. ولی اگر نمازجمعه از خاصیت واقعی‌اش خالی شود، مردم نمی‌‌آیند.
مسائل اخلاقی و سیاسی دلیل کاهش شور
انتشار سخنان هاشمی رفسنجانی در پایگاه اطلاع رسانی اش در چهاردهم شهریورماه سال جاری در حالی صورت گرفت که در آرشیو اتفاقات سال 88 این سایت، تنها خبر قابل دسترس، متن سخنرانی هاشمی رفسنجانی در آخرین حضورش در نماز جمعه است و مشروح سخنان او در آن خطبه ها به صورت ویدئو روی خروجی این سایت قرار گرفته است.
چند روز بعد آیت الله امام کاشانی در برنامه تلویزیونی شناسنامه نسبت به کم شور شدن حضور مردم در نماز جمعه هشدار داد و ابراز تاسف کرد. او گفت که متاسفانه الان نسبت به گذشته شوری که در نماز جمعه وجود دارد کم است، مخصوصاً در سال های اخیر این موضوع کمرنگ تر شده است فکر می کنم مسائل اخلاقی و سیاسی باعث کاهش شور و حال نماز جمعه شده و انگیزه بعضی ها برای آمدن کم شده است. نماز جمعه اتفاق بسیار مهمی است و خطیب جمعه هم باید خیمه ولایت را در فضای مصلا و نمازجمعه بیاورد تا همه زیر این خیمه جمع شوند. اگر خطیب مردم را تجزیه کند و یک نفر را بکوبد و از یک نفر تعریف کند، به کلیت نماز جمعه لطمه می خورد. علاوه بر مسائل سیاسی و اخلاقی، خطیب جمعه هم در این میان نقش زیادی دارد.
هشدار به بی توجهی مردم
آیت الله هاشمی رفسنجانی بیست سال قبل ترهم در قامت رئیس جمهور و خطیب جمعه نماز جمعه تهران نسبت به بی توجهی مردم به نماز جمعه هشدار داده بود. او در خطبه های شنبه دوم مردادماه سال 1372 که مشروح آن را روزنامه همشهری منتشر کرد با تاکید بر اینکه یکی از بزرگترین اهداف نماز جمعه حفظ و تقویت جامعه اسلامی است، گفته بود: طرح انتقادهای سست و بی پایه و چه بسا انتقام جویانه از تریبون مقدس نماز جمعه؛ مایه تضعیف نظام و مسئولان و کل جامعه است و متضمن هیچ خیری نیست.
وی در بخش دیگری از سخنانش در خطبه های آن روز نماز جمعه گفت که از آنجا که بنا به اجماع فقها، نماز جمعه از مناصب حکومتی است، پس خودداری از شرکت مرتب در آن نشانگر اعتراض نسبت به حکومت است.
هاشمی رفسنجانی گفت: از همین رو بنا بر روایات معصومین نیامدن به نماز جمعه در حکومت حق، سند نفاق شناخته شده است و یکی از راههای منزوی کردن حکومت نیز همین است. خطیب نماز جمعه به ویژه بر لزوم حضور مستمر افراد متدین و انقلابی از جمله کارکنان و مدیران دولت، روحانیان و شخصیت های سیاسی، نظامی در این اجتماع وحدت آفرین اسلامی تاکید کرد و گفت که شلوغی نماز جمعه، در دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون خاری در چشم دشمنان اسلام بوده است