به گزارش خبرنگار مهر، سومین حرم اهل بیت(ع) با افتتاح گذر عاشورا یکپارچه داغدار عزای سالار شهیدان حضرت اباعبدالله (ع) شده است.
گذر عاشورا با اجرای برنامه های مذهبی هر شب میزبان سوگواران حسینی است، برنامه هایی که در همان شب نخست میزبان جوانان بسیاری بود.
یکی از برنامه های این گذر اجرای نمایش تعزیه است، نمایشی که ریشه کهن دارد و نماد هنر ایرانی در عرصه بین المللی محسوب می شود.
تعزیه روایتگر واقعه کربلا به عنوان بزرگترین تراژدی بشری است و سال ها است که با عشق اجرا می شود.
تعزیه تنها نمایشی است که تماشاگر آخرش و داستان کار را از حفظ است اما بر اساس اعتقاد قلبی هر بار می آید و تا انتها گریه میکند.
نحوه اجرایی تعزیه یکی از نقاط برجسته این کار است، شیوه ای که بعدها به عنوان فاصله گذاری در تئاتر غرب نیز رواج یافت. بسیاری از هنرمندان برجسته تئاتر دنیا از جمله پیتر بروک این نمایش را تحسین کردند و از آن با ستایش یاد کردند.
هنری که هویت و قدرت خود را اعتقاد قلبی شیعیان می گیرد و روایت سوگ واقعه ایست که تا ابد برجهان حاکم است.
استان فارس را بسیاری خاستگاه تعزیه در ایران می دانند و مردم فارس سال ها است که با استفاده از این هنر عشق و علاقه خود را به خاندان اهل بیت (ع) بیان می کنند.
گذر عاشورا فرصتی بود که چند تن از پیشکسوتان تئاتر فارس از تعزیه در ایران و فارس و محاسن و معایب تعزیه صحبت کنند.
تعزیه دارای ریشه ای غنی است
ابراهیم رکنی از پیشکسوتان تئاتر فارس در این راستا به خبرنگار مهر گفت: نمایش تعزیه دارای ریشه غنی است.
این هنرمند تئاتر ابراز داشت: این نمایش از میراث های سترگ فرهنگ ایرانی است که باید جوانان بیشتر با آن آشنا شوند.
وی گفت: متاسفانه امروز در دانشگاه های ما به دنبال تبلیغ نمایش هملت و امثالهم هستند و جوانان برای آشنایی با تعزیه تشویق نمی شوند.
رکنی ادامه داد: تعزیه دارای ابعاد مختلف مذهبی و فرهنگی است که آشنایی جوانان با این نمایش تاثیر مثبت فراوانی دارد.
وی با بیان اینکه استان فارس دارای ریشه غنی در هنر تعزیه است، تصریح کرد: در برخی شهرستان ها مانند زرقان شاهد اجرای تعزیه بسیار خوبی در طول سالیان دراز بوده ایم.
این هنرمند تئاتر خاطرنشان کرد: قدرت تعزیه زرقان تا ان حد بود که شمرخوان این نمایش با عنوان شمر زرقانی سال ها شناخته شده بود.
رکنی بیان کرد: عظمت تعزیه در حدی است که افرادی همچون پیتربروک از آن به خوبی یاد می کند و نقل کرده که در ایران نمایشی اجرا می شود که بدون کارگردانی و میزانسن بسیار عالی است.
وی گفت: در گذشته بازیگران تعزیه بر اساس شرایط فیزیکی و بیانی مناسب انتخاب می شدند که متاسفانه امروز شاهد حساسیت در قبال این نوع ویژگی ها نیستیم.
این هنرمند تئاتر افزود: امروز متاسفانه صدای بازیگران در میکروفون گم می شود و دیگر از آن صدای قوی خبری نیست.
وی ادامه داد: نسخ و نحوه آوازخوانی در دستگاه ها در این هنر سال ها سینه به سینه منتقل می شد اما امروز شاهد هستیم که در بعضی تعزیه ها بازیگر دستگاه ها را به خوبی نمی شناسد.
رکنی در پایان یادآور شد: امید است که تعزیه بتواند به جایگاه فاخر خود دست یابد و بار دیگر شاهد اجراهای خوب و متنوع در این حوزه باشیم.
فارس خاستگاه تعزیه است
احمد سپاسدار پیشکسوت و پژوهشگر تئاتر فارس با اشاره به اینکه فارس خاستگاه تعزیه است، به خبرنگار مهر گفت: پژوهشگرانی همچون مرحوم صادق همایونی و بنده معتقد هستیم استان فارس خاستگاه این هنر مهم و مذهبی است.
وی ابراز داشت: در شرایطی که تکنولوژی بشر را اسیر خود کرده و ابزار های مختلف مانند سینما، تلویزیون و اینترنت با قدرت در حال تولید برنامه هستند تعزیه به نوآوری نیاز دارد.
این نویسنده و کارگردان تئاتر اظهار داشت: زنده بودن هنر تعزیه یکی از امتیازهای مهم آن است و همراه شدنش با موسیقی را می توان از امتیازات دیگر این هنر برشمرد.
وی تصریح کرد: این امیتازها بی تردید می تواند برای جوانان جذاب باشد و شرایط جذب آنها را فراهم کند.
سپاسدار با اشاره به اینکه این ویژگی های ارزشمند می تواند بسترساز جذب مخاطب باشد، ادامه داد: با وجود ضرورت این امکانات باید در نظر داشته باشیم که این شرایط کافی نیست و نوآوری در اجرا یکی از نیازهای امروز تعزیه است.
وی بیان کرد: قرار نیست تغییر ماهوی در تعزیه ایجاد شود اما در تکنیک های اجرایی می توان با تکیه به نظر کارشناسان تغییرات ایجاد نمود.
این هنرمند تئاتر یادآور شد: برنامه های مانند گذر عاشورا بسیار مناسب است و بودنش بهتر از نبودنش می باشد اما مسئولان توجه داشته باشند که برنامه های فرهنگی در تداوم می تواند موثر واقع شود.
کار را باید به کاردان سپرد
کاظم صراطی دیگر پیشکسوت تئاتر فارس در این راستا به خبرنگار مهر گفت: برای احیای دوباره تعزیه باید از افراد با تجربه استفاده کرد و در واقع کار را باید به کاردان سپرد.
وی بیان کرد: چهره های بسیار با تجربه و شناخته شده ای در عرصه تعزیه فارس وجود دارند که باید در این گذرها از آنها برای اجرا دعوت شود.
این هنرمند تئاتر یادآور شد: اگر می خواهیم از جوان ها نیز استفاده کنیم باید در یک فضای رقابتی در کنار پیشکسوتان برای آنها شرایط کار ایجاد کنیم.
وی تصریح کرد: تماشاگر در مقابل کار با کیفیت رضایت می یابد و کار با کیفیت در عرصه هنر زمانی متبلور می شود که افراد خبره اقدام به تولید اثر کنند.
صراطی عنوان کرد: تعزیه های فاخری همچون تعزیه زرقان داریم که می توان از آنها برا اجرا در این مکان ها دعوت کرد.
متولیان فرهنگ از هنر تعزیه بیشتر حمایت کنند
نادر شهسواری، پیشکسوت تئاتر فارس نیز با اشاره به جایگاه استان فارس در هنر تعزیه به خبرنگار مهر گفت: هنر تعزیه به حمایت بیشتری از سوی متولیان فرهنگی نیاز دارد.
وی ابراز داشت: تعزیه یک اثر هنری آئینی است و زمانی می تواند به جایگاه پر افتخار خود دست یابد که مورد حمایت متولیان و مسئولان مربوطه قرار گیرد.
شهسواری بیان کرد: مسئولان نباید به تعزیه تنها به عنوان یک مراسم مذهبی نگاه کنند بلکه باید با برنامه ریزی بهتر شرایط پیشرفت این هنر مذهبی را فراهم کنند.
این نویسنده و کارگردان تئاتر خاطرنشان کرد: تعزیه هنری است که ریشه در اعتقاد قلبی ایرانیان دارد و می تواند در صورت حمایت مخاطبان بسیاری را جذب کند.
وی ادامه داد: در تعزیه همه چیز از جمله لباس دارای شخصیت و منش خاص خود است و به عنوان یک نماد میان تماشاگر و گروه اجرایی شناخته می شود بنابراین گروه تعزیه اجازه ندارد در مورد این امکانات سهل انگاری کند.
شهسواری بیان کرد: البته همین که این هنر به حیات خود ادامه می دهد مایه بسیار خوشحالی است اما مسئولان باید با برنامه ریزی و مستندسازی زمینه رشد این هنر را فراهم کنند.
به گزارش مهر، هنر تعزیه به عنوان یک هنر ناب در ایران مخاطبان بسیاری دارد که در صورت حمایت می توان شاهد رونق بیشتر این نمایش ایرانی بود.
...................
گزارش: مهدی سوداگران