به گزارش خبرنگار مهر، با انجام مذاکرات سه جانبه ایران، آمریکا و اتحادیه اروپا در مورد توافق جامع هسته ای، روند آغاز شده در مورد پرونده هسته ای ایران وارد مرحله حساسی شده و قرار است از امروز سه شنبه دور جدید مذاکرات ایران و کشورهای 1+5 در مسقط آغاز شود. در همین رابطه در تماس با پروفسور رابرت جرویس تلاش کردیم تا از نگاه اندیشمندان آمریکایی به فرایند پرونده هسته ای بنگریم.
رئیس پیشین انجمن علوم سیاسی آمریکا در این مصاحبه تمرکز خود را بر نامه ای که رسانه های غربی مدعی هستند توسط "باراک اوباما" رئیس جمهور آمریکا، برای رهبر ایران ارسال شده، گذاشته و این اقدام اوباما را نشانه اراده مثبت وی برای رسیدن به توافق هسته ای دانست.
پروفسور رابرت جرویس در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد برداشت هایی که می توان از اقدام اوباما در ارسال نامه به حضرت آیت الله خامنه ای، رهبر معظم انقلاب، در آستانه مذاکرات هسته ای ایران و 1+5 کرد گفت: صحبت در مورد تاثیراتی که این نامه بر مذاکرات دارد سخت است اما هیچ دلیلی برای شک کردن در این مورد وجود ندارد که این اقدام اوباما نشانه ای از اراده ای خوب است که می تواند منجر به تشویق ایران برای رسیدن به توافق هسته ای شود.
استاد دانشگاه کلمبیا در ادامه افزود: اما این اقدام اوباما بازخورد داخلی نیز داشته و این نکته روشن است که احتمالا انتقاد برخی از رئیس جمهور آمریکا در رابطه با ارسال این نامه از آن رو است که اوباما می خواهد هزینه های داخلی رسیدن به توافق هسته ای را بپردازد. تنها خطر موجود در این رابطه آن است که رهبران ایران فکر کنند که اوباما در مورد رسیدن به یک توافق خوب نگران است و نمی توان به او اطمینان کرد که اگر چنین شرایطی وجود داشته باشد باید منتظر شسکست مذاکرات بود.
جرویس در مورد گزارش هایی که اخیرا در رسانه های غربی در مورد تصمیم اوباما برای لغو تحریم های ایران بدون مجوز کنگره، منتشر شده نیز گفت: گزارش های منتشر شده در رسانه ها کاملا مثبت و خوشبیانه هستند بویژه در بحث غنی سازی این خوشبینی زیاد است. اما به غیر از غنی سازی مسائل دیگری نیز وجود دارند. مواردی همچون دوره بازرسی ها که می تواند دوره ای طولانی باشد.
این اندیشمند آمریکایی در ادامه گفت: این نکته روشن است که سیاست های داخلی آمریکا موجب شده تا به دنبال تائیده کنگره بودن برای لغو تحریم ها امری محال باشد بنابراین تمام موارد از طریق اجرایی و از موضع قدرت باید انجام شود (یعنی اوباما باید از قدرت اجرایی خود در این رابطه استفاده کند). اوباما می خواهد این کار را (توافق با ایران و لغو تحریم ها) را حتی در ازای داشتن بهای سیاسی انجام دهد. اوباما می داند که یک توافق خوب همانطور که برای ایران مهم است برای آینده آمریکا نیز بسیار با اهمیت است.
پنجشنبه هفته گذشته روزنامه وال استریت ژورنال ادعا کرده بود که رئیس جمهوری آمریکا، با ارسال نامه‌ای به رهبر جمهوری اسلامی منافع مشترک دو کشور در برابر گروه خلافت اسلامی یا داعش را یادآور شده است. به گفته منابع آمریکایی، این نامه با هدف تاکید بر تشدید جنگ علیه گروه داعش و تسریع در مذاکرات هسته‌ای نوشته شده است. بنا به گفته این منابع، اوباما در این نامه گفته است هر گونه همکاری در مبارزه با گروه داعش تا حد زیادی به حصول یک توافق همه جانبه با قدرتهای جهانی در مذاکرات هسته ای ۲۴ نوامبر وابسته است.
به نوشته رسانه های آمریکایی نامه ماه اکتبر چهارمین نامه باراک اوباما به رهبر ایران از زمان ریاست جمهوری او در سال ۲۰۰۹ است.
جرویس در مورد احتمال همکاری ایران و آمریکا علیه داعش آنگونه که اوباما در نامه خود به رهبر ایران نوشته نیز گفت: من در مورد همکاری ایران و آمریکا برای شکست داعش تردید دارم. اما ممکن است ایران و آمریکا سیاست هایی را در این رابطه اتخاذ کنند که این سیاست ها همانند هم بوده و یا آنکه موازی یکدیگر باشند.
رابرت جرویس استاد امور بین الملل در دانشگاه کلمبیا، استاد پیشین دانشگاه هاروارد و استاد دانشگاه‌های کالیفرنیا و لس آنجلس بوده است. او بعنوان رئیس پیشین انجمن علوم سیاسی آمریکا اصطلاح "ادراک" و "سوء ادراک" را که اصطلاحات معروفی در حوزه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل است به نام خود ثبت کرده است.
.................
گفتگو از عبدالحمید بیاتی