به گزارش خبرنگار مهر، به نظر می رسد چرخه تولید قربانی سیاست گذاریهای اشتباه می شود، معدنکاران زمانیکه سود مجتمع های فولادی را مشاهده کردند به فکر تولید افتادند و در اندیشه آن افتادند که مواد استخراج شده را در کنار معادن به فولاد تبدیل و بعد در بازار عرضه کنند.
راهکارها و استراتژی های توسعه ای در هر صنعتی باید متناسب با شرایط روز مورد توجه قرار گیرد تا نیازهای خود را تامین کند و قدرت رقابتی، ظرفیت تولید، سرعت تحول، رشد ارزش افزوده و اشتغال و بهره وری را افزایش دهد.
صنعت فولاد به عنوان یکی از صنایع مادر شناخته می شود؛ به طوری که سرانه مصرف فولاد در هر کشور به عنوان شاخصی برای ارزیابی صنعتی بودن آن به کار می رود. بسیاری از شرکت های فولادسازی با مشکل تأمین مواد اولیه مورد نیاز مواجه هستند که این مسئله می تواند به نوبه خود موجب بروز اخلال هایی در روند تولید محصول شود، به گونه ای که تداوم فعالیت آنها به موجب کمبود ماده اولیه مورد نیاز، به مخاطره خواهد افتاد علاوه بر این تقاضا برای محصولات تولیدی این گروه در حالی رو به افزایش است که عرضه این کالاها در بازار کمتر از تقاضای آن است.
بهشت معادن به سمت واردات سنگ آهن پیش می رود
شرکت های بزرگی مانند فولاد مبارکه به تنهایی بیش از هفت میلیون تن فولاد در سال تولید می کنند و قرار است که ظرفیت تولید فولاد مبارکه تا پایان سال 93 به 12 میلیون تن برسد. همچنین سایر فولاد سازان بزرگ مانند فولاد خوزستان، ذوب آهن و فولاد هرمزگان و سه مجتمع فولادسازی بزرگ دیگر در استان که در سالهای آینده وارد مدار تولید می شوند نیازمند تامین سنگ آهن هستند.
یکی از مهمترین طرح هایی که می تواند ظرفیت تولید، و برنامه تولید فولاد و اشتغال زایی و ارزش افزوده این صنعت استراتژیک و مهم کشور را تضمین کند، در اختیار قرار دادن معادن بزرگ برای تامین سنگ آهن فولاد سازان بزرگ و یا سرمایه گذاری این معادن در طرح های توسعه ای این مجتمع های بزرگ فولاد سازی است.
در حال حاضر، بسیاری از معادن و شرکت های بزرگ و کوچک سنگ آهن کشور، یا سنگ آهن را به صورت خام صادر می کنند یا در داخل می فروشند یا تبدیل به گندله می کنند و در نتیجه فولادسازان باید برای تهیه سنگ آهن، با سایر رقبای داخلی و خارجی به رقابت بپردازند و از داخل و خارج سنگ آهن تهیه کنند.
شاید دلیل دیگر این نگرانی این باشد که برای نخستین بار طی سالهای اخیر صنایع فولاد ایران مجبور به واردات بخشی از مواد آهندار مورد نیاز واحدهای خود شدهاند و این موضوع برای کشوری که خود تامینکننده بخشی از نیاز صنایع فولاد چین به سنگآهن است، طبیعی نیست.
استان هرمزگان در سالهای اخیر با آغاز ساخت و اتمام برخی از مجتمع های فولادی بزرگ در غرب شهر بندرعباس یکی از قطب های تولیدی فولاد است اما عدم توجه مسئولان کشوری و محلی به تامین مواد اولیه در سالهای نچندان دور یقه فولادسازان را خواهد گرفت و با پدیده ناخوشایند تعطیلی و عدم فعالیت ظرفیت های ایجاد شده فولادی در استان روبرو خواهیم بود.
از سوی دیگر هشت طرح در چهارمحال بختیاری، شادگان، نیریز، قائنات، بافق یزد، سبزوار، بافت و میانه در سالهای اخیر کلنگ زنی شد که بعدا یکی از آنها یعنی طرح بافق یزد به بخش خصوصی واگذار شد.
عدم جانمایی مناسب هفت طرح عمرانی
ولی در میانه راه به دلیل عدم جانمایی مناسب، کمبود اعتبارات و مشکلات بانکی متوقف شدند. وزارت صنعت، معدن و تجارت در پاسخ به واکنش نمایندگان پیگیر طرح پاسخ داد که به دلیل نداشتن بودجه کافی برای ادامه اجرای این طرحها چندی پیش 65 درصد از سهام این پروژهها را به بخش خصوصی واگذار کرد تا از طریق مشارکت بخش خصوصی بتواند این طرحها را به سرانجام برساند.
طرحهای فولادی استانی هر یک دارای ظرفیت 800 هزار تن هستند که با این حساب مجموع ظرفیت آنها به 6.4 میلیون تن میرسد. محمدرضا نعمت زاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت در ابتدای تصدی مسئولیت در دولت یازدهم در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرده بود که در دنیا طرح فولادی زیر پنج میلیون تن اقتصادی نبوده و با این حساب هیچ کدام ازطرح های فولادی استانی دارای توجیه اقتصادی نیستند.
وی در عین حال تاکید کرد که دولت یازدهم خود را متعهد به ادامه اجرا و تکمیل این طرح ها می داند. حال با توجه به این گفته باز هم بسیاری سعی در اتمام این پروژه ها دارند.
واردات گسترده محصولات فولادی و خروج ارز از کشور تنها بخش کوچکی از خسارت ناشی از ارائه مجوزهای احداث مجتمع های فولادی در مناطق غیرقابل توجیه اقتصادی و عدم حمایت از صنایع فعال فولادسازی در کشور است. مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت در دولت یازدهم و حتی معاون اول رئیس جمهوری بر غیراقتصادی بودن هشت طرح فولادی تاکید کرده اند اما با این وجود اجرای همین طرحهای غیراقتصادی نیز هزینه های زیادی را به کشور تحمیل کرده است.
محمدرضا نعمت زاده، وزیر صنعت و تجارت در همایش معدن و فولاد برای نخستین بار از عملکرد ایمیدرو در دوره جدید مدیریت آن انتقاد کرد و گفت: قراردادهای مربوط به طرحهای فولادی با عجله بسته شده و من نیز در این مورد به ایمیدرو اعتراض کردم. می توانستیم قرارداد اجرای طرحهای فولاد استانی را با شرایط مناسب تری منعقد کنیم.
ورود معدنکاران به عرضه تولید فولاد برای سودآوری بیشتر فولادسازان و سرمایه گذاران طرحهای در دست احداث را با نگرانی تامین مواد اولیه روبرو کردچشم و هم چشمی استانها موجب شد تا نمایندگان مجلسی که توانایی تامین سنگ آهن و گندله را در استانهای خود را داشته اند به خصوص استانهای دارای معادن غنی دست به کار شوند و از طرق مختلف مجوزهای احداث مجتمع های فولادی را بگیرند. جذب سرمایه گذاران داخلی و خارجی با مشارکت معدنکاران برای راه اندازی این مجتمع ها آغاز شد اما در میانه راه کمبود آب و نبود آب، همچنین تامین انرژی مشکلی بود که بسیاری از این طرح های در دست ساخت را متوقف کرد. طرح هایی که با پیشرفت های 20 الی 70 درصد زمین گیر شده اند.
مشکلات این مجتمع های نیمه کاره برخی نمایندگان مجلس را که سعی داشتند با افتتاح این مجتمع ها مشکل بیکاری را حل و ارزش افزوده برای استان ایجاد کنند، دوباره به حرکت وا داشت تا طرحی برای تامین آب و انرژی دهند و طرح انتقال آب از خزر و خلیج فارس به میانه کویر شکل گرفت و بدون در نظر گرفتن توجیه اقتصادی آن به بهانه تامین آب شرب مردم که در عمل بخوانید تامین 70 درصد آب مورد نیاز مجتمع های صنعتی راکد و نیمه کاره، تصمیم به کلنگ زنی انتقال آب گرفتند. طرحی که هزینه های بسیاری بر دوش دولت خواهد گذاشت.
این اقدام برخی از نمایندگان و معدنکاران موجب شد تا صنایع فولادی که در کنار دریا از نعمت آب، فرصت های صادراتی، تامین گاز و تولید برق از طریق آب دریا و انرژی تجدید پذیر بهره مند بودند با مشکل تامین مواد اولیه همچون سنگ آهن و گندله مواجه شوند و دست به دامان دولت و مجلسی شوند که برخی از این نمایندگان سودای راه اندازی فولاد در استانهای خود را دارند.
مجتمع فولاد مبارکه سپاهان هم که به اشتباه 30 سال پیش در اصفهان راه اندازی شد حالا با سرمایه گذاری در استانهای ساحلی سعی در انتقال تجربه و تکنولوژی به این استانها دارد تا از این رهگذر بتواند همچنان طلایه دار تولید فولاد در کشور باشد.
مجتمع های فولادی مستقر در مناطق ویژه نیازمند حمایت بیشتری از سوی دولت هستند. امسال حداقل سهمیه گندله به فولاد هرمزگان اختصاص یافته و از طرفی ارز مبادلاتی نیز تعلق نگرفته و این درحالی است که دیگر فولادسازها از سهمیه مناسب تر گندله و ارز مبادلاتی برخوردارند که این موضوع با سیاست تقویت و حمایت از تولید فولاد در هرمزگان مغایرت دارد.
سرمایه گذاری در استانهای محروم مورد حمایت قرار گیرد
انتظار می رود وقتی سرمایه گذار در استانهای محروم سرمایه گذاری می کند حمایتهای لازم بصورت جدی انجام شود تا دیگران نیز تشویق به سرمایه گذاری شوند. فولاد هرمزگان به دلیل قرار گرفتن در مجاورت آبهای آزاد، خطوط ریلی و منابع گازی و نزدیکی به معادن، موقعیت مناسبی برای تولید مقرون به صرفه فولاد را دارد که باعث جذب سرمایه گذاران می شود.
رئیس جمهور هم تحقق معرفی هرمزگان بعنوان قطب فولادکشور با تولید ۱۰ میلیون تن در سال را مستلزم اختصاص مواد اولیه کافی و به موقع از دیگر معادن کشور دانست.
مرتضی آقاجانی مدیرعامل فولاد هرمزگان در گفتگو با خبرنگار مهر بیان داشت: استراتژی فولاد هرمزگان تنها تولید فولاد نیست، تولید پایدار و الگو بودن به عنوان پیشرفته ترین کارخانه فولاد سازی در همه زمینه ها برای استان هرمزگان و استانهای همجوار است.
وی عنوان کرد: در تولید پایدار، تامین مواد هم باید مورد توجه قرار گیرد، تامین مواد اولیه از قبل باید برای فولادسازان تضمین شود. فولاد سازی مانند کارخانه پارچه بافی نیست که یک روز پنبه نباشد متوقف شود. نمی شود کارخانه راه اندازی کرد ولی به فکر تامین مواد نبود. هر یک ساعت توقف به هر دلیل میلیاردها تومان به مواد نسوز، تجهیزات و سایر قسمتهای کارخانه آسیب وارد می کند. از این رو نیازمند حرکت و فعالیت مستمر است. برق، گاز و نیروی انسانی آموزش دیده، مواد اولیه و البته بازار مصرف مناسب باید قبل از راه اندازی یک کارخانه آماده باشد.
آقاجانی در پاسخ به این سئوال که آیا برای رسیدن به تولید سه میلیون تن فولادسازی در سال در زمینه تامین مواد اولیه مشکلی نخواهید داشت، عنوان کرد: از نظر تئوری ایمیدرو، که سالانه بر این مباحث مدیریت می کند، راجع به ظرفیت های نصب شده در فولاد ایران، ظرفیت های معادن را به فولاد سازان اختصاص می دهد، شاید این اختصاص 80 درصد نیاز را پوشش دهد و 20 درصد باقی مانده ظرفیت چالشی است که به عنوان قیمت ترجیحی و یا از معادن خصوصی و یا واردات باید تامین شود.
شبکه ریلی و زیر ساختها توسعه یابد
وی بیان داشت: از نظر تئوری کار انجام می شود ولی در عمل با چند بحث مواجه می شویم. اول آنکه این ظرفیت هایی که به عنوان ظرفیت های معدنی و گندله سازی مطرح است همگی آن حاصل نمی شود و با کمبود روبرو می شویم. دوم اینکه فقط تولید در معدن نیست، بحث انتقال است که معمولا شبکه ریلی و زمینی ما پاسخگوی همه انتقال نیست و جاهایی با تنگناهای حمل و نقل روبرو می شویم.
مدیرعامل فولاد هرمزگان مطرح کرد: از سوی دیگر مسئله ای که در کشور داریم تامین مواد اولیه مورد نیاز صنایع فولادی است که آیاد مواد به اندازه کافی هست؟ همچنین در زمانی که معدنی ها خودشان مصرف کننده مواد اولیه هستند آیا انگیزه کافی برای تحویل مواد هست یا نیست؟ از سوی دیگر باید ببینیم چقدر معدن جدید استخراج شده و به مرحله بهره وری رسیده است؟ و آیا آن معادن رشدشان متناسب با رشد فولادسازان است؟
آقاجانی اظهارداشت: طبق اطلاعات ما این دو فعالیت همزمان و هم فاز پیش نرفتند، در حالی که فولادسازی به صورت پروژه های هفت گانه، توسعه های زیر سقف در مبارکه و خوزستان و جاهای دیگر انجام شده در معادن همچین توسعه ای برای افزایش استخراج و تحویل مواد صورت نگرفته است. نه تنها که اتفاق نیفتاده بلکه معدن خودش مصرف کننده مواد اولیه شده است. به جای توسعه و تولید به سمت مصرف رفته است و یک واحد گندله سازی کنار معدن زده است و بخشی از ظرفیت تولید را خودش مصرف می کند و چون برای خرید تجهیزات و راه اندازی آن نیاز به ارز دارد، اصرار بر صادرات خواهد داشت. زیرا ارز را باید از طریق صادرات بدست بیاورد.
وقتی از دیدگاه محلی به این موضوع نگاه می کنید که معدن داریم چرا صنایع فولادی را در کنارش راه اندازی نکنیم همه چیز منطقی و درست است اما در نگاه ملی و کلان نتیجه آن می شود جایی دیگر صنعت فولاد ایجاد شده منتظر مواد اولیه است. این همگنی و هماهنگی و هم فازی جایی از دست رفت و مسائل به صورت نقطه ای و محلی دیده شد تا جائیکه صنایع فولادی که در استانهای کم بهره از مواد معدنی ایجاد شده با مشکل مواد اولیه روبرو شده اند.
صنعت فولاد در هرمزگان توسعه می یابد
وی در مورد اینکه تا چه اندازه با این سیاست ها موافق است، بیان داشت: اگر بخواهیم به هم انتقاد کنیم این موضوع مناسبی برای انتقاد است. اما باید به فکر راه حلی برای مشکل باشیم. زدن فولاد کنار معدن سیاستی بوده که برای منطقه رشد می آورد مانند بندرعباس که فولاد هرمزگان موجب تغییر در منطقه شده است. اما اینکه حالت بهینه کدام است با یک کلام و نگاه نمی توان بحث کرد.
وی ادامه داد: ایران با خشکسالی و کم آبی روبرو است. چه شما فولادسازی بزنید و نزنید کرمان، یزد و اصفهان آب ندارند به هر حال آب باید منتقل کرد. به انتظار باران هم نمی توان بود. به هر حال آبرسانی از خزر یا خلیج فارس به استانهای مرکزی با هر هزینه ای باید انجام شود که این کار انجام می شود و اصل آبرسانی درست است، حتی اگر قصد فولادسازی هم نداشته باشند باید آب را منتقل کرد. قضاوت در این داستان سخت است.
وی پیشنهاد داد: یکی دیگر از راهکارهای اصولی این بود از اول خصوصی سازی به صورت عمودی انجام می شد. معادن استخراج به همراه صنایع مصرف کننده سهم آنها یکجا واگذار می شد. اگر این کار انجام نشده در ادامه بیاییم یک سری معادنی که هنوز استخراج نشده به فولادسازان اختصاص دهیم و صنایع و معادن تحت مدیریت واحد در توسعه همدیگر مشارکت کنند. چه اشکالی دارد در افزایش ظرفیت یکی از سرمایه گذاران معادن باشند و ما هم در توسعه معادن سرمایه گذاری کنیم. اینگونه کار تضمین می شود. در این روش هر دو سود می برند و این تکنولوژی فولادسازی در کشور گسترش می یابد در این روش آنها دانش فنی معدن دارند و ما دانش فنی تولید فولاد و استفاده دو جانبه از دانش و تجربه دو طرفه است.
وی در مورد مشکلاتی همچون بازگشایی LC، اختصاص ارز کافی برای واردات مواد اولیه فولاد سازان بیان داشت: واردات و صادرات همیشه مشکلات خاص خودش را داشته و دارد، تحریم ها و نقل و انتقالات ارز هم مزید بر علت شد. اما کار نشدنی نیست. 30 سال است با تحریم ها دست و پنجه نرم می کنیم. برای بحث واردات و صادرات فولاد هم راه حل وجود دارد که مقداری هزینه بر و مقداری هم مسئولان باید درک کنند و در راستای حل مشکل جلو بیایند. اگر قرار باشد یک فولادساز خودش همه مسائل بانکی، گمرکی، سیستمی را حل کند و واردات و صادرات را انجام دهد نشدنی است ولی وقتی راه حل هایی پیدا شود که راه حل های دسته جمعی باشد همه ارگان ها کمک کنند جواب خواهیم گرفت.
مدیرعامل فولاد هرمزگان با اشاره به سند چشم انداز 1404 كشور گفت: در سند چشم انداز تولید 55 میلیون تن فولاد برنامه ریزی شده كه تنها 20 میلیون تن مصرف داخل خواهد شد و مابقی صادر می شود. بهترین مكان برای سرمایه گذاری و ایجاد كارخانه فولادی، استان های ساحلی و به خصوص استان هرمزگان است. در این استان همه بستر ها فراهم است و بایستی سرمایه گذاران را تشویق كنیم تا در طرح های صنعتی این استان مشاركت کنند.
یکی از راه حل ها معاملات پایاپای است. باید تسهیل و تسریع شود. مسائلی داریم مثل ضرایب تبدیل توسط کمیسیون ارزش افزوده. مسائل گمرکی ورود و خروج و ثبت سفارش، اگر همه کمک کنند و راه حل کلی داده شود می توانیم نهایت استفاده را کنیم.
آنچه مسلم است در صورت عدم رسیدگی به مشكلات صنایع فولادی به خصوص عدم تامین مواد اولیه مورد نیاز كارخانجات فولادی احداث شده، دچار مشكل اساسی خواهند شد.
باتوجه به سفر ریاست جمهور در سال گذشته و بازدید از طرح های فولادی در استان هرمزگان و اعلام تبدیل استان هرمزگان به عنوان قطب تولید فولاد كشور و تحقق تولید10 میلیون تن تختال اگر به مسئله تامین مواد اولیه توجه جدی نشود نه تنها تولید 10 میلیون تن در سال محقق نخواهد شد طرح های در دست ساخت و مجتمع های فعال هم مخروبه خواهند شد. و واردات فولاد از کشورهای نه چندان سرشناس بازار گرمی را برای دلالان و افراد سوء استفاده گر ایجاد خواهد کرد.
استاندار هرمزگان نیز در این باره با اشاره به سهم صنایع در عمران و آبادانی استان خاطرنشان كرد: همه دستگاه ها بایستی درجهت رفع نیازها و مشكلات صنایع تلاش كنند، بدیهی است كه رشد صنعت فولاد در سایر زمینه ها تاثیر مثبت خواهد داشت.
مصوبات فولادی سفر رئیس جمهور پیگیری می شود
جاسم جادری از پیشنهاد تخصیص معادن آهك و سنگ آهن موجود در استان و همچنین استان های همجوار به صنعت استان حمایت كرد و تاكید كرد: پیرو اعلام ریاست محترم جمهور مبنی بر رفع مشكلات صنعتگران به ویژه شركت های فولادی و تولید 10 میلیون تن فولاد در استان ظرف 5 سال آینده ما نیز در استان تلاش خواهیم كرد تا بتوانیم مشكلات را به حداقل برسانیم.
جادری از پیگیری مصوبات سفر ریاست جمهوری در استان خبرداد و اضافه كرد: در راستای تحقق مصوبات سفر ریاست محترم جمهوری در حوزه صنعت فولاد، پیشنهاد برگزاری جلسه ای مشترك با حضور وی و فولاد گران استان در دفتر ریاست جمهوری داد تا هرچه سریعتر مشكلات این حوزه برطرف گردد.
رئیس هیئت مدیره شركت فولاد هرمزگان نیز گفت: فولاد هرمزگان در دستیابی به ظرفیت اسمی پیش بینی می شود با مشكلاتی نظیر كمبود مواد اولیه، برق و گاز مواجه شود كه در سال گذشته با مشكل گاز و در سال جاری با محدودیت زود هنگام برق روبرو شده است.
بهرام سبحانی در گفتگو با خبرنگار مهر بیان داشت: فولاد هرمزگان در سال گذشته علی رغم موانعی كه بر سر راه تولید داشت به همت كاركنان خود وضعیت خوبی را پشت سر گذاشت كه انتظار می رود حمایت ها از این صنعت مهم كه توسعه اقتصادی استان و كشور را به دنبال دارد بیش از پیش ادامه داشته باشد.
وی افزود: فولاد هرمزگان در دستیابی به ظرفیت اسمی پیش بینی می شود با مشكلاتی نظیر كمبود مواد اولیه، دارد.
سبحانی اظهارداشت: ریاست جمهوری در سفر استانی به هرمزگان برنامه تولید 10 میلیون تن فولاد را برای استان اعلام كرد بندرعباس به دلیل وجود منابع خدادادی كه دارد، بهترین منطقه برای تولید فولاد در كشور است. از این رو فولاد مباركه اصفهان به دلیل محدودیت منابع آبی امكان توسعه ندارد بنابراین طرح های توسعه ای خود را در فولاد هرمزگان و بندرعباس اجرا می كند.
سبحانی با اشاره به ضرورت تامین مواد اولیه به عنوان خوراك كارخانه های فولادی اعلام كرد: ساخت كارخانه گندله سازی و تامین معدن برای كارخانه های فولادی ضروری است كه تا یك ماه آینده قرارداد ساخت كارخانه گندله فولاد هرمزگان منعقد خواهد شد.
هدف گذاری تولید 55 میلیون تن فولاد در سال 1404
نماینده عضو کمیسیون صنایع در مجلس نیز گفت: دولت برای سال1404 تولید 55 میلیون تن فولاد در کل کشور، با محوریت هرمزگان را در برنامه دارد، استان در سال باید 10 الی 15 میلیون تن تولید داشته باشد. اما همین اندک صنایع فولادی در هرمزگان به شدت دچار مشکل تامین مواد اولیه شان هستند. معادن تامین کننده مواد اولیه، خودشان به سمت مصرف گرایی رفته اند.
ابوالقاسم جراره ادامه داد: بعضی از این سرمایه گذاری های ما ایراد دارد. یکی از این ایرادات صنعت آهنی است که به اصفهان رفت. از آنجا که آمایش صنعتی مناسبی در کشور تعریف نشده است، اینها به واسطه ارتباطات و نفوذ خود، برای ایجاد شغل یا ارزش افزوده، صنعت را به مناطق می برند و در جاهای خاص ایجاد می کنند. این در آینده هم به ضرر خودشان است هم به ضرر کشور.
وی خاطرنشان کرد: در هزینه های تولید نیز اشکال ایجاد می کند. اینها متاسفانه دیده نمی شود مثلا همین فولاد مبارکه ای که قرار بود در هرمزگان ایجاد شود با ارتباطات و نفوذی که وجود داشت به اصفهان رفت. الان بعد از چند سال به مشکل آب برخورده اند. از آنجا که آمایش صنعتی مناسبی تعریف نشده، باعث می شود هر کسی از رابطه اش استفاده کند و این مشکل را در کشور ایجاد کرده اند.
فولاد و آب باید کنار هم باشند
جراره ابراز داشت: بحث سیرجان هم به همین شکل است. سیرجان می خواهد وارد صنعت شود. بحث شان این است که یک میلیون متر مکعب آب، از خلیج فارس منتقل کنند تا در آنجا این کار را انجام بدهند، در حالیکه فولاد باید کنار آب باشد، مصرف هنگفتی آب می طلبد. مسئولان اجرایی کشور باید نسبت به موضوع واکنش و عکس العمل نشان دهند و به سمتی بیایند که هزینه های تولید را منطقی و مناسب بکنند. این مشکلاتی برای کشور ایجاد می کند، یک نکته دیگر هم هست و آن اینکه معادن ما مورد بهره برداری قرار نمی گیرد.
وی افزود: این یک صنعت بزرگی است که در کشور وجود دارد. یکی از جاهایی که می توانیم فرآوری کنیم و از حالت خام فروشی در بیائیم همین است که کارخانه های تولید فولاد و ذوب آهن مان را فعال کرده و مواد مختلف آهنی و فولادی تولید کنیم، اما باید فضا را درست کنیم، جانمایی مناسب را انجام بدهیم که با مشکل روبرو نشویم. در استان ما هم همین مطلب است، ما نیز اینها را منعکس کرده وگفته ایم که این کار، کار درستی نیست، با وزیر سابق صنعت و معاونش موضوع را مطرح کردیم، یک سری کارها انجام شد اما به دلیل تغییرات متاسفانه متوقف شده است.
آنطور كه مشخص است، هفت طرح فولادی كه دولت قصد فروش آن را دارد هر یك كمتر از 50 درصد پیشرفت فیزیكی داشته و نكته دیگر اینكه كلنگ این هفت طرح در مناطقی از كشور به زمین زده شد كه براساس ادعای مركز پژوهشهای مجلس، هشت طرح فولادی در این مناطق به هیچوجه توجیه اقتصادی نداشته و آنگونه كه این مركز چندی پیش گزارش داد، نرخ بازگشت سرمایه این طرحها صفر است. بنابراین بخش خصوصی ریسك خرید و سرمایهگذاری در این هشت پروژه فولادی را نداشته و اگرچه پیشنهادهای تشویقی دولت پر زرق و برق است اما بعید به نظر میرسد سرمایهگذاران بخش خصوصی برای خرید این طرحها دست به جیب شوند.
استقبال سرد بخش خصوصی از هفت طرح فولادی
پاسخ اتاق بازرگانی به ایمیدرو نیز تاكنون از استقبال سرد بخش خصوصی حكایت دارد؛ دعوتنامه ایمیدرو در نیمه دوم آبان ماه سال 92 به اتاق تهران ارسال شد و طی آن سازمان دولتی ایمیدرو از پارلمان بخش خصوصی خواست تا متقاضیان شركت در مزایده هفت طرح فولادی حداكثر تا پایان وقت اداری 28 آبان ماه درخواستهای خود را به این سازمان ارسال كنند اما اتفاقی كه افتاد این بود كه اتاق بازرگانی تهران نتوانست مشتریانی برای سازمان ایمیدرو جذب كند.
طبق هدفگذاریهای انجام شده تولید فولاد ایران در برنامه پنجم توسعه و تا سال 1404 باید به ترتیب به 35 و 55 میلیون تن برسد. هدفی که بدون تقویت مجتمع های فولادساز کنونی و طرح های در دست احداث غیرممکن خواهد بود. به صورت دقیق مشخص نیست که تاکنون از محل تاخیر در اجرای طرحهای فولادی و حضور معدنکاران در عرصه تولید فولاد به جای تامین مواد اولیه مجتمع های فعال فولادساز چه مقدار ضرر به کشور وارد شده است اما با در نظر گرفتن حجم گسترده واردات فولاد از یک سو و هزینه فرصتهای از دست رفته می توان پیش بینی کرد که این ضرر به چندین میلیارد دلار میرسد.