به گزارش خبرگزاری مهر، پارک‌های ملی با سه هدف ایجاد می‌شوند که شامل حفظ و یکپارچگی یک یا چند اکوسیستم برای نسل‌های حاضر و آتی، حذف هر گونه بهره‌برداری یا سکونت زیان‌آور که موجودیت منطقه را به مخاطره می‌اندازد و فراهم‌آوری زمینه‌های لازم برای استفاده‌های معنوی، علمی، آموزشی و تفرجگاهی سازگار زیست محیطی و فرهنگی است.
اعمالی که موجودیت پارک ملی را به خطر اندازد ممنوع است
براساس قوانین و مقرارت سازمان حفاظت محیط ،دفتر حقوقی، (۱۳۸۰) و مقررات "ای یو سی ان" (۱۹۹۲)، عبور لوله‌های نفت، گاز، ریل‌های راه آهن، اتوبان و غیره در پارکها کاملا ممنوع بوده و تنها احداث آن گونه تسهیلات و خدمات انسان ساخته در پارکها مجازند که در خدمت مدیریت پارک باشند.
اهمیت پارک ملی گلستان
پارک ملی گلستان که مهمترین کانون تنوع زیستی ایران به شمار می رود، آماج طرح های جاده سازی وارت راه و ترابری قرار گرفت.
پارک ملی گلستان یا جنگل گلستان منطقهٔ حفاظت شده ای در شرق استان گلستان و غرب استان خراسان شمالی است. پارک گلستان، قدیمی‌ترین پارک ملی ثبت شده در کشور ایران و پناهگاهی کم‌نظیر برای حیات‌وحش است که ۱۳۵۰ گونهٔ گیاهی و ۳۰۲ گونهٔ جانوری، از جمله نیمی از گونه‌های پستانداران ایران را در حدود ۹۰۰ کیلومتر مربع مساحت خود جای داده‌است. این پارک زیبا به خاطر دارا بودن شرایط مطلوب از سوی سازمان‌های بین المللی به عنوان ذخیره‌گاه زیست‌کره به ثبت رسیده است.
اصلی‌ترین مسیر ارتباطی شمال کشور و استان خراسان (و یکی از محورهای ارتباطی تهران-مشهد) از این جنگل می‌گذرد. این جاده دقیقاً در طولانی‌ترین و گودترین دره این منطقه کوهستانی احداث شده‌است که از روستای تنگراه در غرب پارک ملی آغاز شده و تا روستای دشت مماس با حد جنوبی پارک به سمت بجنورد امتداد می‌یابد.
صدمات فراوان وارده شده به پارک ملی گلستان
با توجه به قوانین پارک های ملی، طی سال های گذشته تلاش های زیادی برای خروج جاده از پارک صورت گرفته است و حتی ابتکار رییس سازمان محیط زیست کشور و استاندار گلستان نیز وعده این طرح را داده اند. اما، وقفه در احداث جاده ای جدید خارج از پارک ملی صدمات فراوانی را به این پارک و گونه های جانوری آن وارد کرده است که جبران بسیاری از آن ها سال های سال به طول خواهد انجامید.
از میان پارک ملی گلستان که یک پارک بین المللی است و از قوانین آن تبعیت می کند جاده ای عریض رد شده است که اصلی‌ترین مسیر ارتباطی شمال کشور و استان خراسان و یکی از محورهای ارتباطی تهران-مشهد است.
یک دهه سکوت برابر مصوبه خروج جاده از پارک ملی گلستان
مرتضی فرید معاون دفتر زیستگاه و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست کشور در مورد تاریخچه خروج این جاده از پارک ملی گلستان می گوید: اولین نامه از سوی سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص جاده پارک ملی گلستان توسط رییس سازمان حفاظت محیط زیت آن زمان دکتر معصومه ابتکار در سال ۱۳۷۷ به وزیر راه و ترابری وقت ارسال شد و این پیگیری های سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص خروج این جاده از پارک ملی گلستان آغازی بود
فرید افزود: نهایتا در سال ۸۱ قرار بر آن شد تا گزارشاتی در خصوص مطالعه محور جایگزین صورت پذیرد و در سال ۸۳ جاده جایگزین به تصویب رسید اما تلاش برای تامین اعتبار جاده جایگزین تا کنون ادامه یافت و در کنار همه این تلاش ها عریض شدن جاده با وجود مخالفت ها شدید و موضع گیری های سازمان حفاظت محیط زیست در این خصوص ادامه پیدا کرد.
معاون دفتر زیستگاه ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست بیان داشت: در تازه ترین اقدام مجمع نمایندگان استان گلستان طی نامه ای از دکتر معصومه ابتکار خواستند با توجه به اجرای پروژه خسارت زیست محیطی جبران ناپذیری ایجاد خواهد شد در دولت آقای خاتمی مطالعات جاده جایگزین انجام شده است که از مسیر سه راهی کلاله-گلیداغ- آشخانه است که هم از نظر خطر سیلاب و هم از نظر هزینه راه سازی نسبت به مسیر جنگل گلستان مزیت دارد خواهشمند هستیم این پروژه جایگزین با جدیت از طریق دولت و وزارت راه و شهرسازی پیگیری گردد تا پارک بین المللی گلستان با گونه های کمیاب جانوری و گیاهی بیش از این دچار خسارت نگردد.
تصویب خروج جاده از پارک ملی گلستان در دوره قبلی مدیریت ابتکار
معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست نیز در این باره گفت: این پارک ۹۰ هزار هکتار وسعت دارد و بیش از ۲۰ درصد گونه های گیاهی ایران و ۴۰ درصد گونه های جانوری کشور را در خود جای داده و اصلی ترین کانون تنوع زیستی ایران به شمار می رود که شمار تنوع گونه ای آن حتی در مقایسه با کشورهایی همچون انگلستان و اتریش نیز بیشتر است.
وی یکی از مهمترین خطرات زیست‌محیطی جنگل گلستان را وجود این جاده و حجم بالای تردد در آن عنوان و آمار کشته شدن پستانداران و حیات وحش پارک ملی گلستان در این جاده بسیار بالا ذکر کرد.
بر اساس مصوبه‌هایی در دو دولت گذشته بر خروج جاده تاکید کرده و وزارت راه و شهرسازی را ملزم به اجرای این مصوبه کرده‌اند. با این همه مصوبه انتقال جاده پارک ملی به سه راهی «کلاله-گلی داغ-آشخانه» همچنان به دلیل نبود اعتبار خاک می‌خورد که با روی کار آمدن دکتر معصومه ابتکار، پیگیری های جدی توسط سازمان حفاظت محیط زیست در این باره صورت گرفته است.
جاده همچنان در انتظار تامین اعتبار است
این در حالیست که حمید جلالوندی مدیر کل دفتر ارزیابی و اثرات زیست محیطی سازمان حفاظت محیط زیست می گوید: اقدامات لازم جهت ارزیابی جاده پارک ملی گلستان صورت گرفته است.
جلالوندی خاطر نشان کرد: قرار بر آن شده است جاده در واریانت شمالی پارک به سه راهی «کلاله-گلی داغ-آشخانه» انتقال یابد و سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت راه و شهر سازی طی نامه ای از رییس جمهور خواستار تامین اعتبار این جاده در بودجه سال ۹۴ شده اند.
وی بیان داشت: در دوران قبل از ریاست دکتر ابتکار در سازمان حفاظت محیط زیست موضوع خروج جاده مطرح و پیگیری های مقدماتی صورت پذیرفت.
مدیر کل دفتر ارزیابی و اثرات زیست محیطی خاطرنشان کرد: متاسفانه با تغییر دولت، موضوع انتقال جاده مسکوت ماند و بحمدالله با پیگیری های مجدد سازمان حفاظت محیط زیست و همکاری وزارت راه و شهر سازی همچنین حمایت دولت جدید نتیجه ارزیابی زیست محیطی اعلام گردیده و در انتظار تامین اعتبار است.
خروج جاده از پارک ملی گلستان کلید خورد
در آخرین اخبار از انتقال این جاده اسماعیل مهاجر مدیر کل محیط زیست استان گلستان در ۲ آذر ماه ۹۳ در خصوص وضعیت جاده جایگزین پارک ملی گلستان گفت: خروج جاده بین‌المللی استان گلستان به مشهد مقدس از این پارک کلید خورده و به زودی اجرایی می شود.
مدیر کل استان گلستان خاطر نشان کرد: پیش از سفر قریب الوقوع رییس جمهور به استان گلستان در نیمه آذر ماه سال جاری دکتر سعید نمکی مشاور معاون برنامه‌ریزی و راهبردی رییس‌جمهور و مشاور ریاست سازمان حفاظت محیط زیست دکتر ابتکار به‌اتفاق ایشان و معاونین خود در خصوص آخرین بررسی میدانی و جاده واریانت شمالی پارک ملی و ذخیره‌گاه زیست‌کره گلستان وارد این پارک شدند.این بازدید از مسیر کلاله، گلیداغ، آش خانه (بجنورد) انجام گرفت.
در سفر رییس جمهور به استان گلستان یکی از مواردی که دولت در استان گلستان پیگیری خواهد کرد بحث انتقال جاده (انتقال عبور وسائط نقلیه سنگین) از پارک ملی گلستان است.