بزرگترین خانه تاریخی تهران را کسانی خراب می‌کنند که همگی در نگهداری از این بنای ارزشمند در تهران تعلل کرده‌اند از سازمان میراث فرهنگی گرفته تا شهرداری و حتی شرکت سرمایه‌گذاری خصوصی که مالک آن است.

به گزارش خبرنگار مهر، بزرگترین خانه تاریخی تهران را خراب می‌کنند تا به جایش یک برج 9  طبقه با کاربری تحاری و اداری بسازند. برجی که حتما ساخته می‌شود تا تهران را از بزرگترین خانه باغ تاریخی‌اش تهی کند؛ آن هم خانه باغی که به کاخ ورسای در ایران مشهور است. در این میان فقط پول است که زورش می‌رسد تا این خانه را خراب کرده و جایش برج بسازد وگرنه هر کسی تیشه‌ای به بخشی از آن زده تا زودتر این لکه تاریخی از تهران پاک شود. حتی سازمان میراث فرهنگی که متولی حفاظت از بناهای تاریخی تهران است و رئیسش حکم معاون رئیس جمهور را دارد و حداقل هفته‌ای یک بار در کنار همه وزرا و اعضای هیات دولت می‌نشیند هم نمی‌تواند از تخریب این بنای تاریخی جلوگیری کند همانطور که پیش از این نتوانست مانع تخریب بناهای تاریخی دیگر تهران و شهرهای دیگر شود!

کاخ ورسای ایران هم اگر خراب شود سرنوشت همان خانه‌ها و بناهایی را پیدا خواهد کرد که به جایشان برج هایی سر به فلک کشیده ساخته شده و به بار ترافیک تهران اضافه می کنند؛ مانند مجتمع تجاری که به جای ساختمان پرچم در دروازه شمیران ساخته شد یا .... .

درختان کاخ ورسای ایران در سال 85

درختان کاخ در سال 93

کاخ ورسای بیش از یک هکتار از زمین‌های جردن را به خود اختصاص داده به همین علت بزرگترین خانه محسوب می‌شود. معماری‌اش از قصر «لو پتی تریانون» یکی از کاخ‌های جانبی ورسای در فرانسه کپی برداری شده است و اشیاء بکار رفته در آن بسیار قبل از انقلاب به روایتی حدود «15میلیون دلار» قیمت گذاری شده بود.

خانه-باغ ورسای یا همان قصر سنگی از حدود سال 85 تا 93 از درخت تهی شده و دیگر نمی‌توان به آن خانه باغ گفت. در و دیوارش سالم است اما در و پنجره‌هایش را خراب کرده و آن را از هر گونه زیبایی خالی کرده‌اند. پرده‌هايش بلژيكی و درهايش متعلق به يك قصر فرانسوي بود. دستگيره ها را هم از روي يك مدل مربوط به يكصد سال پيش و به صورت اختصاصي براي این خانه ساخته بودند.

مقصران نابودی این خانه تاریخی چه کسانی هستند؟

حالا سئوال افکار عمومی اینجاست که مقصر اصلی نابودی این خانه تاریخی که امروز یکی از هویت‌های تاریخی شهر تهران به حساب می‌آید چه کسانی یا چه نهادها و سازمان‌هایی هستند؟سازمان میراث فرهنگی که آن را هنوز در فهرست میراث ملی ایران ثبت نکرده و حتی در ثبت اضطراری آن تعلل می‌کند و یا اینکه بعد از خبرساز شدن این خانه مقصر را شهرداری می‌داند و عنوان می کند که مجوز تخریب توسط شهرداری منطقه 3 داده شده است؟

و یا شهرداری تهران که باید قبل از صدور مجوز این خانه تاریخی از سازمان میراث فرهنگی استعلام می‌گرفت تا اگر این بنا جزو بناهای ارزشمند و دارای ارزش ملی است، مانع تخریبش شود؟

شاید هم بی تفاوتی شورای شهر تهران وقتی که می‌گویند تا متولی حفاظت از بناهای تاریخی اظهار نظری نکرده ما هم نمی‌توانیم نظری بدهیم؟

اصلا شاید مجوزی در کار نبوده و تخریبش با مجوزهای دیگر درحال وقوع است. چرا که این خانه تا همین چند سال پیش در دست نهاد ریاست جمهوری بود و سپس یکی از شرکت‌های خصوصی سرمایه‌گذاری آن را خریده است و اکنون به یک سرمایه‌گذاری سپرده شده که از قضا یکی از بانک‌های خصوصی کشور را نیز دارد.

با این حال بازخوانی برخی از اظهارنظرهای مسئولان و متولیانی که باید در این زمینه پاسخگو باشند خالی از لطف نیست:

گیتی اعتماد

 رئیس گروه شهرسازی جامعه مهندسان مشاور

زمانی که نام «پهنه» برده می‌شود، یک سوءتفاهم بین «کاربری» و «پهنه» رخ می‌دهد. «پهنه» به این منظور نیست که کاربری آن در همه جا مختلط است. بلکه یعنی یک فضا که می‌تواند کاربری‌های تجاری، اداری، مسکونی، فضای سبز، خیابان و حتی خدمات به مردم را داشته باشد. این تعریف برای پهنه است نه برای کاربری. در تعریف «پهنه» که برای این خانه‌ عنوان شده است، دلیلی ندارد جای این خانه «برج» ساخته شود. این بنا آنقدر ارزش تاریخی دارد که مشاور این خانه را به عنوان یک لکه‌ تاریخی بداند.

 

سپیده سیروس نیا

معاون میراث فرهنگی استان تهران

شهرداری برای تخریب بناهای قدیمی از میراث فرهنگی استعلام می‌گیرد تا نسبت به ارزش تاریخی بنا اطمینان حاصل کند. اما برای تخریب این بنا از سازمان میراث فرهنگی استعلامی گرفته نشده و ما این موضوع را پیگیری خواهیم کرد. این بنا در فهرست آثار تاریخی به ثبت نرسیده اما به لحاظ ارزش معماری شاخص است.

 محمد سالاری  رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای اسلامی شهر تهران

طبق گفته مسئولان سازمان میراث فرهنگی این خانه در لیست خانه‌های تاریخی پایتخت  و میراث فرهنگی به ثبت نرسیده است، این افراد بیان کردند که با وجود نبود نام این خانه در فهرست خانه‌های تاریخی، عکس‌های منتشر شده  و گزارش خبرنگاران و رسانه‌ها بیانگر این بود که این خانه می‌تواند ارزش تاریخی داشته باشد. متولی تشخیص تاریخی و ارزشمند بودن یک خانه، سازمان میراث فرهنگی است،  زیرا ما نه مسئولیت و نه تخصص این کار را داریم. لذا تا زمانی که این سازمان به صورت رسمی اظهار نظری نکرده است، ما نیز نمی‌توانیم موضع و اظهار نظری داشته باشیم.

 

سياوش صابري

 مديرکل دفتربنا‌ها، بافت و محوطه‌هاي تاريخي سازمان ميراث فرهنگي

اين بنا مي‌تواند در کميته‌اي اضطراري در فرآيندي يک هفته‌اي به ثبت ملي برسد تا بر اساس قانون مورد حمايت سازمان ميراث فرهنگي قرار بگيرد.  شوراي عالي معماري و شهرسازي مصوبه‌اي با عنوان الگوي معماري اسلامي ايراني دارد که اگر اين مصوبه به درستي اجرا شود، بسياري از اين ساختمان‌ها که داراي ارزش معماري هستند، فارغ از اينکه ثبت ميراث فرهنگي شده باشند يا خير از خطر تخريب دور مي‌مانند.

 محمد باقر خسروی  مدیر بافت‌های تاریخی شهرداری تهران

شهرداری تهران اجازه صدور مجوز تخریب برای هیچ بافت تاریخی را ندارد، صدور مجوز تخریب «کاخ ثابت پاسال» در خیابان جردن توسط سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی صادر شده است.

پای مهندسان مشاور هم در این قضیه به میان آمده است. آنجا که در طرح تفصیلی به این محدوده پهنه M دادند یعنی می‌تواند قابلیت تجاری و مسکونی و اداری داشته باشد درحالی که در طرح تفصیلی به عنوان خانه باغ معرفی شده بود و پهنه G داشت. بنابراین باید جامعه مهندسان مشاور نیز پاسخگو باشند که بر چه اساسی به زمینی که سندش به عنوان باغ خورده، کاربری اداری و تجاری داده اند؟

پس اگر تا چند ماه دیگر بزرگترین خانه تاریخی تهران از بین رفت. باید نه تنها جامعه مهندسان بلکه شهرداری تهران، سازمان میراث فرهنگی و شورای شهر نیز پاسخگوی پاک شدن این بنای تاریخی از تهران باشند.