به گزارش خبرنگار مهر، در فرهنگ عاشورا، اربعین به چهلمین شب شهادت حسین بن علی(ع) گفته می‌شود که همزمان با بیستم ماه صفر است، مسئله اربعین سید الشهداء(ع) و این که آیا خاندان آن حضرت پس از رهایی از اسارت یزید قصد عزیمت به کربلا را داشته و نیز آیا توانسته‌اند در آن روز به زیارت آن مضجع شریف نایل آیند و مرقد مطهرش را زیارت کنند، از جمله مسائلی است که از دیرباز صاحب نظران در باره آن اختلاف نظر داشته و هریک با استشهاد به ادله تاریخی برای اثبات یا نفی آن تلاش کرده‌اند.
و اما مهم این است که امروز در عبور تاریخ از گستره بزرگ حریت و آزادگی انسان، عاشورائیان بار دیگر به اربعین رسیده‌اند و همنوایی می‌کنند با حنجره‌هایی که پس از چهل روز به قربانگاه عشق رسیده‌اند.
اقامه عزای اهل بیت در کربلا
حجت الاسلام محمد علی شاه آبادی، عضو هیئت علمی دانشگاه مفید در همین زمینه در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: در مورد اینکه برای بزرگداشت اموات و درگذشتگان خویش، یک روز اربعینی داشته باشیم روایتی وارد نشده است.
وی در ادامه در مورد اینکه سنت زیارت اربعین از چه زمانی رایج شد، گفت: یک بخش اربعین برگشت به خود این عدد است که در متون دینی ما برای عدد اربعین اساساً بابی باز شده و این هم باعث شده که آن را جزو اسرار الهی بگیریم.
حجت الاسلام شاه آبادی ادامه داد: در ادبیات دینی ما برای عدد چهل یک جایگاهی قرار داده شده است. آثار حفظ چهل حدیث، اخلاص عمل در چهل روز و دعای عهد در چهل صبح، کمال عقل در چهل سالگی و ... از جمله مواردی است که ارزش و جایگاه این اصطلاح اسلامی و عرفانی را هویدا می‌کند.
عضو هیئت علمی دانشگاه مفید، افزود: روایتی از پیامبر اکرم(ص) هم هست که فرمودند: کسی که چهل روز اخلاص پیشه کند، چشمه‌های حکمت از قلبش بر زبانش جاری می‌شود.
حجت الاسلام شاه آبادی در ادامه با اشاره به حوادث کربلا گفت: نقل مشهور این است که اهل بیت امام حسین(ع) برای اولین اربعین خود را به کربلا رساندند، البته اگر چه عازم به مدینه بودند که بر سر دوراهی رسیدند که راهی به عراق و راهی به مدینه می‌رفت، اهل بیت گفتند ما هنوز نتوانستیم برای امام حسین(ع) عزادرای کنیم.
وی در ادامه اضافه کرد: نمی‌توان دلیل قاطع و قوی اقامه کرد که اهل بیت امام حسین(ع) برای اربعین به کربلا رسیدند، بلکه مسئله مهم این است که بالأخره به کربلا رسیدند و اقامه عزا کردند.
عضو هیئت علمی دانشگاه مفید عنوان کرد: اگر روایاتی را که بیان می‌کند اهل بیت سید الشهدا(ع) در چهلم عاشورا خود را به کربلا رساندند در نظر بگیریم، در اینصورت شیعیان در برگزاری مراسم اربعین به اهل بیت اقتدا می‌کنند و با تأسی از این بزرگواران مراسم اربعین می‌گیرند.
در زیارت اربعین، امام حسین(ع)، میراث دار همه انبیاء است
حجت الاسلام شاه آبادی در ادامه تصریح کرد: زیارت امام حسین(ع) در روز اربعین زیارت پرمحتوایی است و در واقع این زیارت معرف شخصیت امام حسین(ع) است و جایگاه ایشان را بیان می‌کند.
وی افزود: امام حسین (ع) ولی و منتخب خداست، دراین زیارت گرفتاری‌ها و مصائبی که بر امام حسین(ع) وارد شده است بیان می‌شود.
زیارت امام حسین (ع) در روز اربعین زیارت پرمحتوایی است و در واقع این زیارت معرف شخصیت امام حسین(ع) است و جایگاه ایشان را بیان می‌کند.
این استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به اینکه درباره حضرت تعبیر " اکرمتُ بالشهادة " بکار می‌رود بیان داشت: امام حسین(ع) کسی است که خداوند متعال شهادت را به او کرامت کرد و ایشان توانستند به کرامت ویژه‌ای که خداوند قرار داده برسند.
حجت الاسلام شاه آبادی اضافه کرد: یعنی شهادت امام حسین(ع) آنقدر مرتبه بزرگی است که با این همه مصائب شهادت ایشان هبه الهی است.
وی با بیان اینکه نکته فوق العاده زیارت اربعین آنجایی است که برای امام حسین(ع) تعبیر "اعطیته مواریث الانبیاء" آمده است، اظهار داشت: یعنی امام حسین(ع) میراث دار همه انبیاء است و این مهم عصاره هدایت بشری است.
علل قیام سید الشهدا(ع) به صراحت در زیارت اربعین ذکر شده است
عضو هیئت علمی دانشگاه مفید ادامه داد: بنابراین هر کسی به امام حسین (ع) توجه می‌کند باعث می‌شود که به مرکز نور هدایت شود، حرارتی از محبت امام حسین (ع) در دل فرد قرار می‌گیرد و تا قیامت در دلش پایدار است.
وی افزود: علل قیام سیدالشهداء(ع) به صراحت در زیارت ایشان در روز اربعین آمده است که ایشان در دعوت مردم بسوی حق و حقیقت کوتاهی نورزیده است و خیر خواهی را در حد اعلاء و والای خود انجام داده است.
استاد حوزه و دانشگاه عنوان کرد: امام حسین(ع) کاری کردند که وقتی مردم دچار نادانی و سرگردانی بودند توجه همه را بسوی خویش جلب کردند و ندای فطرت و حق طلبی حق جویان واقعی را در درونشان به جوشش درآوردند.
حجت الاسلام شاه آبادی در پایان افزود: امام حسین(ع) عقربه قطب نمای حقیقت و واقعیت در عالم است و برای همین سال به سال زائران بیشتری پای پیاده برای زیارت این مرکز نور بسوی کربلا می‌روند.
طبق روایات یکی از شاخصه های شخص مؤمن زیارت اربعین است
حجت الاسلام محمدرضا کریمی والا، عضو هیئت علمی دانشگاه قم نیز در این زمینه در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: اینکه اسراء کربلا از شام به کربلا آمدند بیشتر جنبه تاریخی دارد تا اینکه بگوییم اهمیت اربعین از این مسئله منبعث شده است.
وی با بیان روایتی از امام حسن عسگری(ع) ادامه داد: در این روایت آمده، یکی از شاخصه‌های شخص مؤمن زیارت اربعین است.
عضو هیئت علمی دانشگاه قم افزود: یکی دیگر از مواردی که باعث شده اربعین اهمیت زیادی داشته باشد، زیارتنامه‌ای است که از امام صادق(ع) در کتاب مصباح المتهجد نقل شده است، که از جهت سند هم مورد ایراد قرار نگرفته است.
حجت الاسلام کریمی والا عنوان کرد: در روایات آمده است که چهل روز بعد از شهادت امام حسین (ع)، جابر ابن عبدالله انصاری به زیارت امام حسین(ع) رفت.
این استاد دانشگاه قم ادامه داد: جابربن عبدالله انصاری بر اساس حدیثی که از پیامبر(ص) شنیده بود خودش را از مدینه به کربلا رساند تا در اربعین اول در زیارت امام حسین(ع) در کربلا حاضر شود.
وی اضافه کرد: در لهوف سید بن طاووس آمده است که اهل بیت در اربعین به کربلا رسیدند، اما عده‌ای معتقدند چون لهوف در جوانی سید بن طاووس نوشته شده محققانه نبوده است.
این استاد دانشگاه قم گفت: شیخ مفید و شیخ طوسی معتقدند که اسرای اهل بیت(ع) از شام به سوی مدینه راهی شدند، و کتاب اقبال الأعمال سید بن طاووس نیز چون در سنین بالاتر نوشته شده، همین نکته را تایید و تقویت می‌کند.
حجت الاسلام کریمی والا ادامه داد: اربعین در میان شیعیان موضوعیت زیادی پیدا کرده است و اتفاق چشمگیری است که در جهان بی نظیر است.
مکتب شیعه یک جریان الهی و متصل به ماوراء الطبیعی است. به لطف الهی این جمعیت انبوه در اربعین، هویت جهانی تشیع را در این راه پیمایی اثبات می‌کند.
وی افزود: اربعین و این پیاده روی عظیم باعث جلب توجه ملت های دیگر شده است که چه حادثه ای اتفاق افتاده است تا طرفداران یک مکتب این چنین اقامه عزا می کنند.
عضو هیئت علمی دانشگاه قم گفت: با توجه به تهدیدات تکفیری‌ها علیه تشیع، جریان اربعین یک همایش قدرت نمایی برای جریان تشیع است که کسانی که نسبت به این مکتب دچار تردید می‌شوند دوباره مطالعه کنند و به یقین برسند.
وی ادامه داد :تکفیری‌ها با دیدن جمعیت انبوه شیعیان در روز اربعین، باید به این نکته برسند که شیعه همانند دیگر جریان‌ها نیست که از آرمان‌ها و عقایدش کوتاه بیاید.
حجت الاسلام کریمی والا در پایان تصریح کرد: مکتب شیعه یک جریان الهی و متصل به ماوراء الطبیعی است. به لطف الهی این جمعیت انبوه در روز اربعین، هویت جهانی تشیع را در این راه پیمایی اثبات می‌کند.
...............................
مژگان فرهنگیان