به گزارش خبرگزاری مهر، عروسک های بومی محدوده پروژه ترسیب کربن در قالب یکی از طرح های ایجاد کسب و کار پایدار بوده و با همکاری دفتر عمران ملل متحد، سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور، مؤسسه آوای طبیعت پایدار، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی احیا شده است.
این پروژه با شناسایی هنرهای بومی و ایجاد کمترین تغییر، این هنر اصیل را وارد بازار کرده و با ایجاد مشاغل مکمل برای ساکنین محلی از وابستگی آنان به منابع طبیعی کاسته یعنی علاوه بر احیای هنرهای بومی و صنایع دستی، بهره برداری از منابع طبیعی را کاهش و پوشش گیاهی و ترسیب کربن هوا را افزایش می دهد.
نا گفته نماند این پروژه تلاش می کند تا ضمن ایجاد روحیه خودباوری و مشارکت در جوامع محلی موجب شود تا آنان مسؤولیت بیشتری در تامین معیشت خود داشته باشند.
در همین راستا و برای بازگو کردن این تلاش ها نشستی تخصصی در خصوص معرفی اولین عروسک بومی ثبت شده در فهرست ناملموس با همکاری دفتر ثبت آثار تاریخی سازمان میرا ث فرهنگی به منظور تقدیر و تشکر از تلاش های پژوهشگران تلاشگر در این پروژه برگزار شد.
در این مراسم که همزمان با هفته پژوهش در خانه هنرمندان ایران برگزار شد احمد محیط طباطبایی با اشاره به اینکه عروسک سازی یکی از عوامل توسعه یافتگی جوامع به شمار می رود، گفت : عروسک ها نشان دهنده میراث فرهنگی غیر ملموس ما هستند ودر شکل مادی عروسک هویت خودش را پیدا می کند.
او افزود: در همین راستا و به منظور احیای هویت میراث فرهنگی ناملموس عده ای از دوستان برای احیا و بازیابی هویتی دست به تلاشی زدند که عامل حرکت و رفتن به جلو را فراهم می کند و آن ثبت عروسک بومی خراسان جنوبی است .
عروسک سازی از مصادیق آموزش است
فرهاد نظری مدیر کل اداره ثبت میراث فرهنگی با بیان اینکه میراث فرهنگی بر اساس تعریفی که دارد مجموعه آثار باقی مانده از گذشتگان است که هنوز وجود دارد میراث فرهنگی را شامل میراث فرهنگی ملموس و غیر ملموس دانست.
به اعتقاد وی میراث فرهنگی گواهان صادق، بی نقاب و راستگویی هستند که متأسفانه تعدادی از آنها ثبت و خیلی از آنها هنوز به ثبت نرسیده اند.
این مسئول بیان کرد : میراث فرهنگی ناملموس از این جهت اهمیت دارد که می تواند به ما بیاموزد که چگونه با جهان در تعامل به سر ببریم و با طبیعت ارتباط خوبی داشته باشم.
نظری با اشاره به خلاصه شدن میراث فرهنگی ناملموس در چند محور گفت:استفاده از انرژی پاک برای بهره مندی از فناوری محیط زیست، استفاده از مزیت های جغرافیایی (دانش نی سازی و دریا نوردی)، مدیریت منابع زیستی برای استفاده بی قاعده، احترام به بخش زنده طبیعت (درختان کهنسال)، آموزش و توجه به کودکان محورهایی هست که هر کدام قابل تأمل هستند.
به گفته وی عروسک سازی به عنوان یک اثر میراث فرهنگی ناملموس یکی از مصادیق آموزش است که می تواند در اعصار مختلف جنبه تربیتی ایفا کند.
او در پایان گفت: من کاری برای احیای این عروسک ها انجام نداده ام و این کار گروهی عده ای علاقمند به آثار ناملموس میراث فرهنگی بوده است که این آثار را به ثبت ملی رسانده اند.
عروسک های بومی هویت یک نسل
پوپک عظیم پور مدرس هنرهای زیبای دانشگاه تهران در حوزه عروسک نیز در این نشست عروسک سازی را از قدیمی ترین هنرهای ایرانی دانست که انسان به شکل تمثیلی برای ساخت عروسک دست به خلقت زد .
به گفته این استاد دانشگاه، عروسک های نوظهور و اولیه صاحب صورت نبوده اند یا نشانی از ضربدر در صورت داشتند زیرا که به اعتقاد سازندگانشان باید دارای نقص می بودند تا مزیت خلقت خداوند آشکار شود.
عظیم پور با اشاره به فرهنگ غنی ایران در حوزه میراث فرهنگی و عروسک سازی افزود: این عروسک ها با نام های زیبایی که دارند ما را محتاج به خود کرده اند نه اینکه سازندگانشان به ما نیاز داشته باشند و چیزی که اینجا مهم به نظر می رسد این است که کاری نکنیم که تولید این عروسک ها تجاری شده و یا عروسک های خارجی جایگزین آنها شوند.
کسب درآمد برای سازندگان عروسک کاری واجب است
محمد علی فرزین مدیرگروه طرح های توسعه سازمان ملل نیز دراین نشست با اشاره نقش مهم عروسک ها در زندگی آنها گفت: نکته قابل توجه اینست که سازندگان این عروسک ها چگونه با این محرومیت ها توانسته اند دست سازه هایی به این زیبایی بیا فرینند اینان که همگان فکر می کنند نیازمند ما هستند اینبار با استقلال توانسته اند دست به تولید بزنند.
او افزود: چه بهتر که بتوان در این زمینه به صرفه اقتصادی اندیشید البته نه اینطور که این عروسک ها ی با ارزش و این هنر گمنام تجاری شود بلکه راهی باشد برای کسب اندکی درآمد و پر کردن برخی هزینه های سنگین که برای روستاییان سخت به نظر می رسد هماننند کشورهای خارجی که در روستاها کسب و کارهایی راه انداخته اند که روستایی اعم از زن و مردم می تواند به واسطه هنرش درآمد کسب کند.
لزوم ساخت عروسک های بومی برای جوانان منطقه
سید احمد برآبادی سرپرست حوزه پژوهشی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی ثبت اولین عروسک بومی خراسان جنوبی را کاری بزرگ و ستودنی خواند و گفت : این اتفاق خیلی بزرگ و میمون بود زیرا که میراث فرهنگی استان بارها خواست در زمینه آموزش گلیم اینکار را بکند ولی موفق نشد.
او افزود: برای حفظ این عروسک ها نکته ای که باید متذکر شوم این است که باید عروسک هایی با همین رویکرد برای جوانان منطقه ساخته شود و شاهد این نباشیم که با آمدن این عروسک ها به تهران بچه های تاج میر از عروسک های خارجی استفاده کنند.
وی اظهار داشت : نکته بعدی اینکه اقدامی صورت گیرد که به تبع آن و به منظور ثبت جهانی، عروسک های قدیمی از مناطق جمع شوند زیرا که پیدا کردن نمونه های قددیمی می تواند در امر تحقیق بسیار ما را کمک کند.